Bitlis’te 28 yıl önce başladığı Harik sanatını tek başına sürdüren Haydar Yılmaz, 12 aşamadan geçerek 5 günde hazırladığı geleneksel ayakkabıları, bazen aylarca satılmayı beklediğini belirtiyor. Bitlis’in kültürel mirası arasında önemli bir yere sahip olan Harik, geçmişten günümüze ulaşan nadir el sanatlarından biri olarak dikkat çekiyor.
1997 yılında bu sanatı öğrenmeye başlayan Yılmaz, o günden bu yana Harik yapımını tek başına icra ediyor. Harik, keçi kılı ve kendir gibi doğal malzemeler kullanılarak üretilen, zorlu bir yapım sürecine sahip geleneksel bir ayakkabıdır. Her bir Harik, titiz bir işçilik ve usta dokunuşları gerektiriyor. Yılmaz, bu sanatın sadece görselliğiyle değil, aynı zamanda zorlu üretim süreci ve el emeğiyle farklılaştığını vurguluyor.
‘HARİK YAPIMININ AŞAMALARI’
Yılmaz, Harik’in yapımının 12 aşamadan oluştuğunu ve her aşamanın büyük bir sabır ve emek gerektirdiğini ifade ediyor. Bir Harik ayakkabısının üretimi, 5 gün süren yoğun bir süreçtir. Ancak, bu zahmetli işin satışında karşılaşılan zorluklar, geleneksel el sanatlarının karşılaştığı yaygın sorunlardan biri. Pazar sıkıntısı ve malzeme teminindeki güçlükler, Harik üreticilerinin en büyük sorunları arasında yer alıyor. Yılmaz, Harik ayakkabılarının Bitlis yöresi halk oyunları ekipleri tarafından aksesuar olarak kullanıldığını, ancak bunun dışında genelde satışta zorlandıklarını belirtiyor. “Bu kadar zahmetle yapılan bir ürünün satılmaması büyük bir tezat” diyen Yılmaz, Harik sanatının unutulmaması için gösterdiği çabayı sürdürüyor.
‘GELECEK NESİLLERE AKTARILMAYA ÇALIŞILIYOR’
Haydar Yılmaz, 1998 yılından itibaren usta öğretici olarak da görev yapıyor. Kültür ve Turizm Müdürlüğü bünyesinde açtığı kurslarla, Harik sanatını genç nesillere aktarmak için çaba sarf ediyor. Ancak Yılmaz, mesleğin zorluğu ve pazar sıkıntısı nedeniyle gençlerin bu alanda ilgisiz kaldığını belirtiyor. Keçi kılı ve kendir gibi malzemelerin temininde yaşanan sıkıntılar, Harik yapımını daha da zorlaştırıyor.
Yılmaz, “Harik yapmak sadece bir iş değil, aynı zamanda bir kültür mirasını yaşatmak demek. Ancak bu geleneksel sanatın devam etmesi için hem pazar bulma hem de malzeme tedarik etme konusunda ciddi zorluklarla karşılaşıyoruz” diyerek, Harik sanatının yaşatılması için destek çağrısında bulunuyor.
