30 Ağustos Zafer Bayramı coşkuyla tüm yurtta kutlandı. Atatürk ve silah arkadaşlarına duyulan minnet ve özlem dile getirildi, şehitlikler ziyaret edildi. Dualar, marşlar, şarkılar zaferin mimarları için dillendirildi.
Bu kutlamalarda kadınların da emeği unutulmazdı, unutmadık. Vatanın kurtuluşunda gözünü bile kırpmadan cepheye koşan kadınların aziz hatıralarını yaşatmak için, kurtuluşa nasıl omuz verdiklerini gelin birlikte hatırlayalım.
Halide Onbaşı
Halide Onbaşı, yazar Halide Edip Adıvar’dan başkası değildir. Kurtuluş Savaşı mücadelesi döneminde bizzat cephede Mustafa Kemal’in yanında bulunmuştur. Bu dönemdeki katkılarından dolayı kendisi asker olmadığı halde teğmen rütbesi ile ödüllendirilmiştir.
1919 senesinde halkın ülkenin durumu hakkında bilgi almasını, ülkedeki artık bitkinleşen vatandaşların ayakta durması için cesaretlenmelerini ve toparlanabilmelerini sağlamak amacı ile çeşitli konuşmalar düzenlemiştir.
Kendisi Anadolu Ajansı’nın kurulmasında rol oynamış ve bir dönem gazetecilik görevini üstlenmiştir. 1950 senesinde de milletvekilliği yapmıştır.
Cephe gerisinde olanlar ise silah atölyelerinde çalıştı, askerlere kıyafet dikti. Savaşta "Onbaşı" rütbesi verilen Türk edebiyatının önemli ismi Halide Edip Adıvar'ın da unutulmaz katkıları oldu. Savaşta yaşananları, Yunan katliamlarını dünyaya duyurdu, hasta bakıcılık yaptı.
Nezahat Onbaşı
Kendisinin gösterdiği çabadan ve başarılardan dolayı Mustafa Kemal Paşa ve İsmet Paşa’ya kadar adının duyulmasını sağlamış olan Nezahat Onbaşı 70. Alay’ın simgesidir.
Kendisi savaşa daha 9 yaşında iken katılmış 12 yaşına kadar babasının yanında cephede kalarak düşmana karşı savaşmıştır. Babasının yanında bulunmasının sebebi annesinin ince hastalık nedeni ile hayatını kaybetmesidir.
Türk ordusunun Yunanlara karşı ilk defa yenilgi aldığı cephelerden biri olan Gediz Cephesi'nde kaçan askerlerin geri döndürülüp birliğin toparlanmasında rolü oldu; "Ben babamın yanına ölmeye gidiyorum, siz nereye gidiyorsunuz?" sözleri ile askerlerin önüne dikilmesi onun bir savaş kahramanı olarak tarihe geçmesini sağladı.
Görev yaptığı savaşlar; Konya İsyanı, Gevye Savaşı, Sakarya Muharebesi, Gediz Muharebesi ve II. İnönü Muharebesi’dir.
Şerife Bacı
Kurtuluş Savaşı kahramanlarımızdan biri de Şerife Bacı’dır. Kağnısı ve çocuğu ile kışın çok sert geçen zorlu havasına rağmen kendi ve çocuğunun canı pahasına İnebolu’da yer alan cephanelerin Ankara’ya kadar taşınmasında görevli olmuştur.
Cephanelerin yağış yüzünden ıslanmaması için battaniyesini onların üzerine sarıp bir yandan da bebeğini korumak için çabalar halde cephaneleri başarı ile yerine ulaştırmıştır.
Halime Çavuş
Kurtuluş Savaşı sırasında erkek kılığına girerek cepheye giden Kastamonulu Halime Çavuş anne ve babasının sözüne karşı gelerek bu görevi üstlenmiştir. Kadın olduğunu kimse anlamasın diye saçlarını kazıtarak cepheye gitmiştir.
Mühimmat taşıma görevlisi olan Halime Çavuş savaş sırasında düşman ateşi nedeni ile ayağı sakatlanmış bir gazidir.
Erzurumlu Kara Fatma
Subay Dervişlerden Ahmet Bey’in hanımı olan Erzurumlu Fatma Seher Erden 1888 yılında gözlerini dünyaya açmıştır.
Kendisi ailesinden birkaç kadınla beraber Kafkas Cephesi’nde savaşa katılmıştır. Aynı zamanda Balkan Savaşı’na da gitmiştir. Eşinin Sarıkamış’ta şehit olmasının üzerine memleketine geri dönmüştür.
Burada mücadelesine devam eden Erzurumlu Kara Fatma 1919 senesinde Mustafa Kemal’in düzenlediği kongrelerden biri olan 4 Eylül Sivas Kongresi’ne Paşa ile görüşmek için gitmiştir. Burada Milis Müfreze Komutanı unvanı ile batı cephesinde savaşmak üzere görev almıştır.
İstiklal Savaşı'nda üç sene hizmet etti ve 300 kişilik bir müfrezeyi yönetti. Yaya ve atlı olarak silah ve cephane yükleri ile cepheden cepheye gitti.
Yaptığı yardımlardan biri de İstanbul’da silah ve adam kaçırma şeklindedir. Kendisi İzmir’de de çeşitli faaliyetlerde bulunmuştur. Erzurumlu Kara Fatma birliğinin çoğunluğunu kadınlardan oluşan grubu ile düşmanı uzaklaştırmayı başarmış bir kadın kahramanımızdır.
Çete Emir Ayşe
Kuvâ-yi Millîye tarihinde efe elbisesi giymiş ve “efe” ünvanını almış ilk kadınlardandır. Yunan askerinin Aydın iline doğru yaklaştığı vakitlerde iki arkadaşıyla beraber Menderes’in diğer yanına geçmek isterken arkadaşlarının düşüp boğulması üzerine buradan geri dönmüştür.
Emire Ayşe Aliyye Çanakkale’de şehit düşmüş kocasından kalma tek anısı elmas küpelerini bozup parası ile bir tüfek satın alarak dağa çıkmıştır.
Burada Yörük Ali Efe’nin milisine katılan Çete Emir Ayşe Aydın’ın kurtuluşuna kadar geçen zamanda Yunanlıları geri püskürtmek için mücadele vermiştir. Kendisine başarılarından dolayı İstiklal Madalyası takdim edilmiştir.
Hafız Selman İzbeli
Kastamonu ilinin ilk kadın meclis üyesi Hafız Selman İzbeli, Kastamonu Müdafa-i Hukuk Cemiyeti Kadın kolları kurucusudur. Kurtuluş Savaşı döneminin ardından Kastamonu’daki kadınları bir araya getirerek askerlere gönderilmesi için fanila ve çorap ördürmüştür.
Türkçe harfleri ile okuma yazma öğrenmiş bir Cumhuriyet Kadını olmakla da gururlandığını belirtmiştir. Kendisine milletvekilliği teklif edilse de bunu şahsi gerekçeleri nedeniyle reddetmiştir.
Gördesli Makbule
15 Mayıs 1919 senesinde Yunan işgali yüzünden eşi Halil Efe ile birlikte Türk çetelerine katılarak çıkan çatışmalarda görev yapmıştır.
Kocayayla baskını sırasında silah arkadaşları cesaret toplasın diye öne atlayıp düşman kurşunu yiyerek şehit olmuş, vatana canını feda etmiştir.
Tayyar Rahmiye
Atı üzerinde uçar gibi düşmana saldırdığından kendisine "tayyar" ünvanı verildiği düşünülür. 31920’de Kurtuluş Savaşı’na dahil olmuş Adanalı Rahmiye Hanım Fransızlara karşı savaşmıştır. Milli mücadelenin ilk başladığı zamanlarda kundakçılık ve keşif görevlerini yerine getirmiştir. Ateş hattında kalmış olan iki dostunun canını korumak için kendini feda ederek şehit olmuş kahraman Türk kadınıdır.
Kahraman kadınlarımızın aziz hatıraları önünde saygıyla eğiliyor, Türk kadınının bıgün de aynı azimle aydınlık bir gelecek için mücadele edeceğine inanıyorum.