Efes Selçuk'ta Cumhuriyet için pedal çevrildi

Yağmur Daştan / EGE TELGRAF- İzmir Büyükşehir Belediye (İzBB) Başkanı Cemil Tugay, geçtiğimiz hafta ardı ardına kentin birçok yerinde yaşanan yangın felaketleri sonrası değerlendirmelerde bulundu. Egemenlik Binası’nda gerçekleştirilen bilgilendirme toplantısında Başkan Tugay’a İzBB bürokratları da eşlik etti.
Yangınlarla ilgili kamuoyunda pek çok konuşma ve tartışmalar olduğunun altını çizerek başlayan Başkan Tugay, ¨Bazı polemikler yaratıldığını görüyorum, bunları üzüntü ile karşıladığımı bildirmek isterim. Hepimizin gündeminde olan Yamanlar’daki yangın 14 Ağustos akşam saatlerinde ormanlık alanda başlamış bir yangındı. Bugünlerde sizlerin de bildiği gibi havanın sıcaklığından, kuruluğundan, düşük nem ve uzun süredir yağmur yağmaması nedeniyle bir anda alev çıktığında rüzgar da varsa kısa sürede yayılabiliyor. Bu yangının da diğerleri gibi ilerleyeceği düşünülerek müdahalede bulunulduğunu düşünüyorum. Bizler belediyeler olarak itfaiyelerimizle müdahale için mücadele ediyoruz ama asıl hedefimiz yerleşim yerlerini korumak oluyor. 15 Ağustos sabah saatlerindeki kuvvetli rüzgarla bir anda yerleşim yerlerini tehdit eder hale geldi ve bazı yerleşim yerlerini de etkiledi. Bu dört gün içinde şehrimizde itfaiyenin kaydettiği 249 yangın var. Bunların 20’si orman yangını. Bunların da en büyüğü de Yamanlar bölgesinde olan. Yamanlar’da 2 bin 966 hektar alan yandı. Bu hesaplamayı uydu görüntüleri ve coğrafi sistem verilerimizle karşılaştırarak elde ettik ve buna göre; yaklaşık 3 bin hektar alanın yandığı hesaplandı. Bu dört günde tüm yangınları ölçtüğümüzde 4 bin 300 hektar alanın yandığını görüyoruz. Bunların bir kısmı orman, bir kısmı mera, bir kısmı da zeytin ağaçlarının olduğu alanlar. Özellikle Bayındır’da ağırlıklı olarak zeytin ağaçları yandı, 300 hektarlık alan yandı¨ dedi.

‘BİR PERSONELİMİZ KIRIK KOLUYLA BİR SAAT ÇALIŞTI’

Yangınlar esnasında itfaiyenin ne yaptığı, nasıl müdahale ettiği ile ilgili net verilere insanların ulaşamadığını aktaran Tugay, ¨Çokça alanda yaşanan yangınların karmaşık ortamında, kimin neye müdahale ettiğini izlemek zor. İtfaiyemizin çok zorlu mücadeleyi yürüttüğünü söylemek isterim. 730 itfaiye personelimiz, 324 itfaiye aracımızla yangınlara müdahale ettik. Ayrıca 10 ilimizden de bize yardıma gelindi. Sözün burasında bize yardım için araçlarını ve personelini gönderen tüm belediyelerimize teşekkür ettiğimi söylemek istiyorum. Sanırım burada en büyük teşekkürü itfaiye personelimiz hak ediyor. 8 personelimiz yangınları söndürürken yaralandı. Birinin kol, birinin köprücük kemiği kırıldı. Kol kemiği kırılan arkadaşımız, kırık koluyla bir saat daha yangına müdahale etmeye çalıştı. Arkadaşlarımız her yere müdahale etmeye çalıştı. Yanmaktan kurtardıkları alanın ne kadar çok olduğunu doğru değerlendirmek gerekir. Karşıyaka Zübeyde Ana Mahallesi’ndeki TOKİ evlerinin bir tanesine bu yangın sıçradı, itfaiyemiz büyümesine engel oldu. Sanayi sitesine sıçrasa tüm dükkanların yanma riski vardı. Arkadaşlarımız burada nefes alınamaz bir ortamda işyerlerinin büyük çoğunluğunun yanmasına engel oldu. Bayındır’da o bölgedeki köylerin tamamı yanabilirdi, itfaiyemiz ve vatandaşın tankerleriyle yaptığı çalışmalarla bu yangınlar engellendi¨ ifadelerini kullandı.

‘YAŞAM ŞEKLİMİZE BUNA GÖRE AYARLAMAMIZ LAZIM’

Vatandaşın aklındaki en büyük sorunun ¨Bu yangınlar neden çıkıyor, çıkmaya devam edecek mi?¨ olduğunu da aktaran Tugay, şunları söyledi: ¨Dünyada genellikle yapılan değerlendirmelerde yangınların yüzde 95’inin insan eliyle çıktığı bilinir, bizde de söylenen bu. Ancak bizde diğer ülkelerden farklı olarak bir de elektrik sistemi problemi var. Son yangınlarda Menderes’te çıkan yangının elektrik telinin kopması ile başladığını bizzat Valimiz açıkladı. Yangınlar çok ufacık sebeplerden çıkıyor, bazı vatandaşın gözaltına alındığını öğreniyoruz ama kimin tam olarak ne yaptığını biz de bilmiyoruz. Piknik yaparken ya da anız yakarken bu yangınların çıktığını biliyoruz. Herhangi bir yangın çıktığında ne kadar ve nasıl hızla yayıldığına vatandaşın dikkatli incelemesi lazım. Bunun sebebi tamamen kuraklık, yüksek sıcaklık, yağmurların yağmaması… Bunlar iklim krizinin sonuçları. Bu da hepimize normalde olunduğundan çok daha fazla dikkatli ve özenli olma sorumluluğu getiriliyor. Bundan sonra bilinmeli ki bu yangınlar olmaya devam edecek, bu sadece bu senenin değil önümüzdeki yılların da sorunu olacak. Yaşam şeklimizi buna göre ayarlamamız lazım.¨

‘YEREL YÖNETİME KAYNAK AKTARMAK YERİNE TERSİ YAPILIYOR’

Ormanlık alanlarda bundan sonrası için ilave önlemler alacaklarının da altını çizen Tugay, en kısa zamanda özellikle yerleşim yerlerine yakın olan bölgelerde yangın koridorları oluşturmak için harekete geçeceklerini duyurdu. ¨Bildiğiniz gibi afetler bölgesel olarak yerleştiriyor, yaşanılan acılar da yerelde çok fazla hissediliyor¨ sözleriyle devam eden Tugay, ¨Yerel yönetimlerin kaynaklarını güçlendirmeye, kapasiteyi artırmaya ihtiyacımız var. Yerel yönetimlere verilmesi gereken ekipman ve insan kaynağını vermiyoruz. Bunlar öz eleştiri olarak sorulması gereken sorular. Yerel yönetimlere aktarmamız gereken kuvvet ve kaynakları aktarmak yerine tam tersi yapılıyor. Merkezi yönetim yerele ‘Siz karışmayın, halledeceğiz’ diyor. Başarısız olmanın verdiği sonuçtan anlayacağınız gibi merkezi yönetim bu afetleri, yangınları yönetemiyor; iş birliği ve koordinasyondan kaçınıyor. Afetleri iş birliği ve koordinasyonla daha az zararla atlatabiliriz. Bunlar kader değil. Ankara’dan talimatla bu işlerin yönetilmemesi vatandaşın daha çok yardım gördüğü yerel yönetim ve yöneticilerle iş birliği içinde olunması gerekiyor¨ dedi.

‘300 PERSONEL İÇİN İZİN İSTEDİK, CEVABI BEKLİYORUZ’

Karşıyaka’da 14 bin futbol sahası kadar alan yandığını, kaç ağacın yandığı konusunda ekiplerin çalıştığını bildiren Başkan Tugay, ¨Biz belediyemizin itfaiyesini daha çok kanunun bize verdiği sorumluluk ve yetki çerçevesinde kullandık. Ancak bunları yaparken bin 500 civarında norm kadroya sahip olmamıza rağmen 730 itfaiye erimizle çalıştığımızı söylemek zorundayız. 2022 yılında 120 itfaiye eri almak için başvurduk ama bakanlıktan sadece 50 kişi için izin verildi. Yangınlardan sonra yeni başvuru yaptık, 300 kişi işe almak istedik, cevabını bekliyoruz. Bugün için daha fazlasına ihtiyacımız olduğunu biliyoruz, kademe kademe araçların ve personel sayısını artıracağız. 300 kişi için bütün şehir cevabı bekleyeceğiz¨ açıklaması yaptı.
‘DAHA ÖNCEKİ GİBİ UZUN SÜRECEKSE BİZ DE AKTİF GÖREV ALABİLİRİZ’
Afetlerde birçok vatandaşın da mağduriyet yaşadığını hatırlatan Tugay, bu mağduriyetlerin giderilmesi noktasında da çalışmalar yürütüleceğini söyledi. Tugay, şunları anlattı: ¨Karşıyaka’daki yangında 20 tane ev, 45 işyerinin yangından etkilendiğini bulduk. 10 hayvan yaraları olarak kurtarıldı, bunlar PAKO ve Seyrek Hayvan Hastanesi’nde bakıma alındı. Tahliye edilen vatandaşlardan 45’i İZELMAN’ın yurtlarına yerleştirildi. Yangından ağır hasar gören ve evini kullanamayacak duruma gelen vatandaşımız için her bir haneye 50 bin nakit yardımı yapma kararı aldık. Hijyen ve temel ihtiyaç malzemelerini karşılamaları için de alışveriş kartları dağıtılıyor. Doğançay, Onur, Latife Hanım ve Zübeyde Hanım mahallelerinde 41 ağır ev tespit edildi. Bunlarla ilgili de acil ihtiyaçların temini için çalışmalar yaptık. Kırsalda da mağdur vatandaşımız var. Bayındır, Tire ve Menderes’te toplam 20 bağımsız birim tespit edildi. Dün Sayın Cumhurbaşkanımız’ın evleri yananlara ev yapma sözünü verdiğini gördük ve memnuniyetle karşıladık. Daha önce de olduğu gibi uzun süreler alacaksa bu mağduriyetleri gidermede de Büyükşehir’in aktif görev alacağını söylemek isterim.¨

‘BAL ORMANLARI İNŞA EDECEĞİZ’

Tarım ve hayvancılık yapan vatandaşlara yönelik de girişimlerde bulunacaklarını aktaran Tugay, ¨Yanan yerlerin bir kısmında hayvancılık ve tarım yapan vatandaşımız mağdur oldu. Bunlarla ilgili ilk günden itibaren sahada tespit yapıldı. Su depoları yanan vatandaşa da yardımcı olmak için çalışıyoruz. Arılarını kaybeden vatandaşa da kovan yardımı yapacağız. Bir an önce de bal ormanları inşa edeceğiz. Yanan ağaçlarla ilgili çalışma da başlattık. Kısmen yanan ağaçların yaşamlarına devam edebilmeleri ile ilgili çalışma başlattık. Ağaçlar tek tek inceleniyor; budamaları, kök bakımları, sulanmaları gibi çalışmalarla kurtarabildiğimiz kadar ağacı kurtarmak istiyoruz. Ağaçları kaybettiğimizde yeniden oluşmasının bu şartlarda çok zor olduğunu bilmememiz gerekiyor. Geçen yıllarda Efemçukuru ve Tırazlı’da, Marmaris’te, Bodrum’da ‘Kendi haline bırakalım, bu ağaçlar çıkar. Orman kendini yeniler’ denildi. Ancak bakarsanız buraların tamamen kurumuş olduğunu, yalnızca küçük makiler oluştuğunu görüyoruz. Kaybedilen ormanlarımız geri gelmiyor. Kurtarabildiğimiz ağaçları kurtarmamız gerektiğini düşünüyorum. Bu yangından sonra ne kadar çok ağacı kurtarabileceğimizi görmüş olacağız¨ dedi.

‘ÖZEL PROJELER YAPMA ÇALIŞMASI İÇİNDEYİZ’

¨Normalde ormanlar kendilerini yeniler ama böyle iklim şartlarında değil. Aylardır doğru düzgün yağış yok, her yıl yeni sıcaklık rekoru kırılıyor. Bu ormanları yenilemek için yepyeni bir mantığa ihtiyacımız var¨ diyen Tugay, ¨Öncelikle belediyenin yetkisinde olan alanlarla ilgili planlama yapacağız ancak bakanlık ve vakıflarımızla da bazı özel projeler yapma çalışması içinde olacağız. Bunlar, insanların giremediği, yoğun ağaçlı koruluk alanlar olacak. Ağaçlandırma kampanyalarında bir küçük fidanı alıp bir çukur açıp dikip oradan gittikten sonra o ağaçlara bakan olmazsa hemen hepsi ölüyor. Sadece vicdanımızı rahatlatmak için bir fidan dikme kampanyası yapmayı doğru bulmuyorum. Orman kendi kendine çoğalmıyor, bir ağaçlandırma çalışması yapacaksak diktiğimiz fidanlara gözümüz gibi bakacağımızı bir çalışma yapacağız. Yine fidan kampanyası başlatan kişi ve kurumlar var. Onların diktiği fidanların yaşayıp yaşamadığını sorgulamak gerekiyor. Bu anlamda yeni bir bakış açısına sahip olmamız gerekiyor. Zeytinler güçlü ağaçlardır. Şu anda yanan zeytinlerin budanması ve bakımıyla ilgili çalışmalar yapacağız¨ açıklaması yaptı.

‘MEVZUAT UÇAK ALIMINA İZİN VERMİYOR’

2019 yılında kentte yaşanan yangınlar sonrası dönemin belediye başkanı Tunç Soyer yönetiminde kampanya başlatılmış, birçok STK ve sanatçı da bu kampanyaya destek vererek toplanan paralarla yaraların sarılması hedeflenmişti. Geçtiğimiz günlerde yaşanan felaket sonrası kamuoyunda bu gelirin nasıl kullandığına yönelik yeni açıklamalar gündeme gelmişti. Konuyla ilgili da bilgiler veren Tugay, ¨Bir uçak alımı vardı, o ne oldu deniliyor. Şunu söylemek isterim mevzuat gereği belediye uçak alamıyor. Böyle bir alım alınması için Tarım ve Orman Bakanlığı ve Ulaştırma bakanlığı ile bir protokol yapılması gerekiyor. Henüz böyle bir adım söz konusu değil. Yangına havadan müdahalenin daha etkili olduğu bilindiği için bu konu gündeme geliyor. Bırakın uçağı helikopteri karadan itfaiyemizin yangına müdahale edilmesi Orman Genel Müdürlüğü ve bakanlığın iznine dahi. Bazen bazı noktalara ‘Siz girmeyeceksiniz’ denildi ve itfaiyemiz o alanlara girmedi. Karada böyle bir durum varken belediyeye uçak uçurması için izin verilmesi çok zor bir şey. Afetlere ve yangınlara müdahalenin AFAD gibi kurumlar üzerinden değil, orada 24 saat çalışan yerel yönetimlere yetki verilmesini savunuyoruz. Önce bunu mantık olarak oturtmalıyız. Ondan sonra ‘Bizim araçlarımız yetersiz kalıyor. Siz alın, gerektiğinde onlardan da yardım alırız’ denirse biz gerekli adımı atarız. 2019 yardımlarından sonra Tunç Soyer döneminde uçak alma kampanyası yapıldığı ancak herhangi bir adım atılmadığına yönelik eleştiriler var. Bu bağış kampanyası Valilik izni ile başlamış. Pek çok madde bildirilmiş ancak toplamda 1 milyon 700 bin lira bir para toplanmış. Bu rakam uçak alımı için çok yetersizdir, uçak falan alamazsınız. Bu para ile belediyemiz 50 tane römork almışlar ve toplamda 30 bin bitki fidanı alınmış ve 200 dönümlük yere dikilmiş. İki prefabrik yapı da alınarak ağaç dikim hizmetinde kullanılmış. Bunun da nerelerde kullanıldığı Valiliğe bildirilmiş. Cevabı devlet yetkililerinde olan bir soruyla kamuoyuna yansıtarak akıl bulandırmalarını doğru bulmuyorum¨ mesajı verdi.

‘BÖYLE KADİM BİR KENTE BAŞKANLIK YAPMAKTAN ONUR DUYUYORUM’

İzmir’in kadim bir kent olduğunun ve yangından sonra da İzmirli’nin vicdanının doğrudan harekete geçtiğinin de altını çizen Tugay, ¨Böyle kadim bir kente başkanlık yapmaktan onur duyuyorum. Bize düşen bu şartlar alında yeni yangınların çıkmasını önlemek, çıkan yangınları söndürmek için ne gerekiyorsa onu yapmaktır. Bunun için her şeyi yeniden gözden geçirmeye karar verdik. Devletimizin diğer kurumlarıyla da görüşmeler gerçekleştirecek ve her türlü iş birliğine hazır olacağız. Aynı tavrı karşımızdaki insanlardan da talep ediyoruz¨ ifadelerini kullandı.

SAYGILI’YA MESAJ: KISIR TARTIŞMALARIN DIŞINA ÇIKALIM

Son olarak, AK Parti İzmir İl Başkanı Bilal Saygılı’nın yangınlardan sonra Büyükşehir’i eleştirmesi ve kendisine de birtakım sorular yöneltmesini hatırlatan Tugay, konuyla ilgili de açıklamalarda bulundu. Bu sorulara her türlü polemikten kaçınmak için cevap vermeyeceğini söyleyen Tugay, ¨Sayın Başkan, o soruların cevabı sahada şahit olan herkesin bilgisi dahilinde. Biz de açıklamalarımızda bunlara defalarca karşılık verdik. Lütfen kısır tartışmaların dışına çıkalım. Bu ülkeyi falanca partinin kurumları diye ayırmayalım. Lütfen yardımcı olun, İzmir’de bundan sonra yangınlar çıkmaması çıkarsa da nasıl müdahale yapacağımız konusunda el ele verelim. Bu millet bizden hizmet bekliyor, partizanlık insanların akılarında bölünmelere neden oluyor. Sorunlarımız büyüdükçe büyüyor. Bunu lütfen herkes görsün. Bundan sonraki her yangında, her türlü fırsatı değerlendirerek daha etkili mücadele eden daha fazla güçlenmiş bir İzBB görecekler. Bilim ve akılla yönetime devam edeceğiz. Çözüm için gelen herkese kapımız açık olacak¨ dedi.

‘AYNI YAPIYI YAPMAYIZ AMA MAĞDURİYETLERİ GİDERİRİZ’

Başkan Tugay daha sonra basın mensuplarının sorularını yanıtladı. Yanan evler arasında bazı yapıların ruhsatsız olduğu ve bu noktada neler yapılacağının sorulması üzerine Tugay, ¨Hukuki olarak belediyenin kaçak bir bina yapması mümkün değil, ruhsatsız ve izinsiz yapılan bir yapıyı aynı yere yaparız diye diyemem. Ancak bu vatandaşların mağduriyetlerin giderilmesi için meclis komisyonlarımızın da alacağı kararlarla çalışmalar yaparız diye düşünüyorum¨ ifadelerini kullandı.

‘İMAR’ TARTIŞMALARINA DA YANIT VERDİ

Yangınlar sonrasında kamuoyunda çıkan imar tartışmalarının hatırlatılması üzerine de Başkan Tugay, ¨Bunu doğru bulmamız ve izin vermemiz mümkün değil. Kentimizin konut alanları açısından genişleyebileceği alanlar mevcut. Bunun dışında yeni bir imar alanı açılmasını kabul etmeyiz. Şehre yakın alanlarda yoğun bir ağaçlandırma çalışmasını sonbaharda planlamış olacağız. O bölgelerde böyle bir durum olmayacak. Ancak herhangi bir art niyet görürsek bunu da vatandaşla paylaşacağız¨ diye konuştu.