Winter is coming!

Home Box Office (HBO) efsanesi Game of Thrones (Taht Oyunları) dizisinden bir sahne canlandı gözümde. Meşhur “Winter is coming” (kış geliyor) repliği, uzun ve çetin kış koşullarının farkında olan Starklar tarafından hazırlıkları tamamlamak ve birbirine saldıran krallıkları uyarmak amacıyla kullanılıyordu. Benim de aklıma “Climate crisis is coming” repliği geldi; ne de olsa iklim krizi kapıda! Savaşlardan, ekonomik buhranlardan iklim kriziyle mücadeleye zaman bulamayanlara hatırlatalım diye, bu hafta çevrecilerin duyarlı çalışmalarından bazılarını paylaşacağım değerli okurlar. Greenpeace “Havada kalmasın” diyerek Dünya Sağlık Örgütü’nün kanserojen madde ilan ettiği “Partikül Madde 2.5” için Avrupa Birliği ile uyumlu ulusal sınır değer belirlenmesi için kolları sıvadı. “Temiz bir nefes hepimizin hakkı” diyen Greenpeace verilerine göre, insanların yüzde 99’u hava kirliliğinin ciddi sağlık riskleri oluşturduğu bölgelerde yaşıyor. Havayı kirleten en büyük tehlikelerden biri ise Dünya Sağlık Örgütü’nün kanserojen madde ilan ettiği “Partikül Madde 2.5”. Enerji, ulaşım ve ısınma politikalarının yarattığı sessiz katil ortalama yaşam ömrünü kısaltıyor. KİRLİ HAVA CAN ALIYOR Türkiye’de henüz ‘Partikül Madde 2.5’ kirliliği ile mücadele etmek için belirlenmiş yasal bir limit değer bulunmuyor. İklim ve Enerji Proje Sorumlusu Gökhan Ersoy, geçen yıl 91 bin aktivistin ‘partikül maddeler havada kalmasın, limitler belirlensin’ talebiyle Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nı harekete geçmeye davet ettiğini, bakanlığın da hazırladığı taslak yönetmelikte PM 2.5 limit değerine yer verdiğini belirtti. Ancak daha radikal adımlara ihtiyaç olduğunun alını çizen Ersoy, “İstanbul, Ankara, Çanakkale, Edirne, Kahramanmaraş ve Zonguldak başta olmak üzere pek çok şehrimizde hava kirliliği halk sağlığını tehdit eden limit değerlerin üzerinde. Ölçümlerin düzenli yapılması ve gerekli önlemlerin alınması için harekete geçelim. Her nefeste soluduğumuz partikül maddeler akciğerlerimize kadar penetre (nüfuz) ediyor. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre hava kirliliği her yıl 7 milyon kişinin hayatını kaybetmesine sebep oluyor. Oysa hava kirliliğine bağlı erken ölümleri engelleyebiliriz. Havanı koru, çünkü geleceğimiz senin elinde.” diye seslendi. DÖNÜŞÜM YOK ÇÖP ÇOK Greenpeace tarafından duyurulan bir başka kampanya: “Türkiye plastik çöplüğü olmasın.” Avrupa’nın plastik çöplüğüne dönen Türkiye’de, plastik atık ithalatı son 16 yılda 196 kat arttı. Yeterli denetimi yapılmayan bu plastik atıklar Türkiye’nin denizlerini, toprağını kirletiyor. 2019 ve 2020’de İngiltere’den Türkiye’ye rekor seviyede plastik atık gönderilmişti. Türkiye’ye Avrupa’dan ithal edilen plastik atıkların üçte birinden fazlası İngiltere’den geliyor. Kendi ülkesinde plastiksiz bir gelecek için adımlar atan İngiltere, plastik atıklarını denizaşırı ülkelere göndererek plastik kirliliği krizini derinleştiriyor. İngiltere son 3 yılda Türkiye’ye 481 bin ton plastik atık gönderdi. Bu atıkların bazıları doğaya terk edildi ve hatta yakıldı. Şimdi bu İngiliz çöpleri Türkiye’de zehir saçıyor ve hayatımızı karartmaya devam ediyor. Türkiye 2021’de plastik atık ithalatına kısıtlama getirdi. Ancak hem tek kullanımlık plastiklerin kullanımının hem de plastik atık ithalatının yasaklanması hedefleniyor. KÖMÜR KARASI HAYATLAR Topladığı imza sayısı 90 bine yaklaşan “Kömürü bırak” ise Greenpeace’in bir başka benzer kampanyası. Greenpeace verilerine göre, Türkiye’de aktif çalışan 28, hayata geçmesi planlanan 40’tan fazla kömürlü termik santral projesi var. Dünya bu kirli ve verimsiz enerji kaynağından vazgeçerken, Türkiye yatırım yapmaya devam ediyor. Santrallerden çıkan emisyonlar yetişkinlerde inme, akciğer kanseri, kalp ve solunum yolu hastalıkları ve çocuklarda solunum yolu enfeksiyonları riskini artırıyor. Türkiye’nin dört bir yanında insanlar, kömüre karşı yaşamı savunuyor ve alternatifsiz değiller. Türkiye sahip olduğu güneş enerjisi potansiyeliyle yenilenebilir ve temiz enerji alanında dünya lideri olabilir. Şehir merkezlerini betonlama yerine ağaçlandırma ile havamızı temizleyebiliriz. Başka ülkelerin çöpünü bertaraf etmek için harcayacağımız enerjiyi, her evde dönüşümü teşvik etmek, pek çok ilde biyoenerji üremek için harcayabiliriz. Güneşlenme süresi çok uzun olan ülkemizde, kömür yerine yenilenebilir enerji kaynaklarına dönerek yüzümüzü, enerjimizi üretirken zeytinliklerimizi de halk sağlığını da koruyabiliriz. 18 Mart’ta Çanakkale şehitlerimizi andık. İşte uğruna savaştığınız vatanı korumanın bir yolu da bunlardır. İYİ HABER: Ekonomi Muhabirleri Derneği’nin (EMD) “Altın Kalemler Gazetecilik Yarışması”nda “Altın Kalem Ödülü”nü 2021 yılında Ankara’dan İzmir’e getiren Ticaret Gazetesi Sorumlu Yazı İşleri Müdürü, EMD İzmir Şubesi Üyesi Seda Gök, bu kez Türk Metal Sendikası’ tarafından bu yıl dördüncüsü düzenlenen “Emek Dostları Ödüllerinde “Emek Onur Ödülü”nü İzmir’e kazandırdı. Ankara’da Büyük Anadolu Otel’de düzenlenen törende Gök’e ödülünü Sendikacı Irina İslamova takdim etti. GÜZEL İÇERİK: İnstagram’da şahane bir sayfa önereceğim: “direksiyonhocasıdilekyaz”. Çektiği videolar ile direksiyon ve teorik derslerini paylaşan uzman Dilek Yaz, pek çok sürücünün çekindiği zorlu park koşulları için de detaylı bilgiler paylaşıyor. Soruları da yanıtlayan Yaz, kızı Şeyma ile çektiği videolar ile kadınların trafikte rahat ve özgür hissedebilmesi için cesaret veriyor.