Paraların bir yüzünde başak kabartması, diğer yüzünde ise Osmanlıca harflerle "Türkiye Cumhuriyeti" yazısı bulunuyordu. Bu paralar 1939 yılına kadar tedavülde kaldı.
İlk Madeni Paralar ve Sonraki Gelişmeler
Cumhuriyet döneminin ilk madeni paraları bronz alaşımdan üretildi. 1924-1939 döneminde 100 paradan 19 milyon adet, 10 kuruştan ise 11 milyon adet basıldı. Harf Devrimi sonrası, 1934 yılında Türk alfabesi kullanılarak basılan 100 kuruş ve 1 lira madeni paralar, 1935 yılında ise 1 kuruş, 5 kuruş, 10 kuruş, 25 kuruş ve 50 kuruş olarak tedavüle girdi.
En Küçük Madeni Para ve Yüksek Değerli Paralar
Cumhuriyet tarihinin en küçük madeni parası olan 10 para, 1940 yılında basılmaya başlandı. Yıllar geçtikçe daha yüksek değerli madeni paralar piyasaya sürüldü: 5 lira 1974'te, 10 lira 1981'de, 20 lira, 50 lira ve 100 lira 1984'te, 25 lira 1985'te, 500 lira ise 1989'da basıldı. 1990'lı yıllarda 2 bin 500 lira, 5 bin lira, 10 bin lira, 25 bin lira, 50 bin lira ve 100 bin lira tedavüle girdi. 250 bin liralık madeni para ise 2002 yılında tedavüle konuldu.
Cumhuriyet'in 100. Yılı Anısına Üretilen Paralar
Cumhuriyet'in 100. yılı anısına 100 milyon 5 lira basıldı ve piyasaya sürüldü. Bu paralar, 2024'ün sonuna kadar 850 milyon adede ulaşacak şekilde tedavüle girmeye devam edecek. Aynı zamanda, 400 milyonun üzerinde 50 kuruş ve 7 milyon adet 25 kuruş üretim hedefleri bulunuyor.
Madeni Paraların Dayanıklılığı ve Kullanım Süresi
Darphane yetkililerine göre, bir metal paranın ortalama ömrü 25 yıl. Bu süre zarfında paranın kalitesini koruması bekleniyor. Üretim sırasında paraların senyoraj değerleri de dikkate alınıyor ve toplamda pozitif bir değerde kalmaları hedefleniyor.
Teknolojik gelişmeler kağıt para kullanımını azaltmış olsa da, madeni paraların kullanımında bir azalma gözlenmiyor. Son 5 yılda basılan madeni paraların adedinde bir düşüş yaşanmaması, madeni paranın hala popüler olduğunu gösteriyor. Bozuk paralar, Türk toplumunda kültürel olarak özel bir yer tutuyor ve bu durum, dünya genelinde birçok ülkede de benzerlik gösteriyor.
