Memduh GÜNEY/EGE TELGRAF- Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO) Başkanı Ender Yorgancılar, sanayicilerin sorunlarını dile getirdi. Yorgancılar açıklamasında sektörün hem iç hem de dış talep açısından zorlu bir süreçten geçtiğini ifade ederken “Sanayinin tüm kollarında alarm zilleri çalmaktadır” ifadelerini kullandı. Ekonomiyi zorlu bir sürecin beklediğini aktaran Yorgancılar kritik süreçte yatırım, üretim, istihdam, ihracat zincir ekseninin referans alınması gerektiğini işaret etti. Yorgancılar’ın açıklamalarını değerlendiren finans uzmanı Hale Tok Savaşer, “Enflasyonla mücadele ederken doğru adımları atamadık” saptamasında bulundu. Savaşer, “EBSO Başkanı Ender Yorgancılar’ın açıklamalarıyla paralel olarak dış ticaret rakamlarına baktığımız zaman bunu görebiliriz. Ocak ve temmuz döneminde ‘İthalat azaldı ihracat arttı’ manşeti atılırken ham maddenin yani sanayicinin üretim yaptığı maddenin ithalat payı geçtiğimiz yıldan bugüne azaldı. Tüketim malı ithalatı bu süreç içerisinde yüzde 15,7 artış gösterdi. İthal edip satarken enflasyonu düşüremeyiz” dedi.
“NE YAZIK Kİ…”
Sanayide altıncı ay verilerinin vurucu kısım olduğunun altını çizen Savaşer, “İmalat sanayi üretimi altıncı ay yüzde 6,9 küçüldü. İmalat sanayide geçmiş yıllarda 2018’de ki kur dalgalanmasından sonra yüzde 4 daralma görüldü. Pandemide dört ve beşinci aylarda daralma devam ederken ardından pozitif seyir görülüyor. Geçtiğimiz sene depremin etkisiyle yüzde 8,5 daralma sonra yine bir pozitif ancak bu sene nisan ayında yüzde 1,5 mayısta yüzde 4 haziran ayında yüzde 6,4 daralıyor. Geçmişte daha büyük daralmalar yaşanmış olsa da bu noktada devamlılık arz eden bir hale geldi. Süreç içerisinde istihdam tarafından da işsizlik oranının artmasıyla karşı karşıya geldik. Ne yazık ki bu seyirle devam edecek” ifadelerini kullandı.
“İŞSİZLİK PATLAR”
“İhracatçımızı küstürdük çünkü maliyeti tutturamadığımız için satışlar yavaşladı” diyen Savaşer, “Özellikle sanayi tarafındaki firmaların çoğunda satış hedefleri üçüncü çeyrek ve dördüncü çeyrek için aşağı yönlü revize edildi. Buna rağmen satışlar tutmuyor. İhracattaki pazar payınızı kaybettiğinizde bunun geri kazanılması çok uzun yıllar alır. Yurt içindeki talep düşürülmeye çalışılırken hiç istenmeyen şeyi yaparak üretimi zayıflattık. İhracatçının desteklenmesi üretimin artırılması gerek. Böylece cari açığımızı da kapatabiliriz. Bu şekilde giderse işsizlik rakamları patlar. Ne yazık ki bu yük imalat sanayinde ve en büyük yük sanayicinin üzerinde. Acil bir şekilde ihracatçı üreticilere desteklenecek kredi paketleri çıkartılmalı. Başkan Yorgancılar’ın dediği gibi SGK prim desteği de olabilir. Adımların acil bir şekilde atılması lazım” dedi.
“FRENE BASILDI”
EBSO Başkanı Ender Yorgancılar’ın açıklamalarını değerlendiren ekonomist Bülent Toptaş, enflasyonla mücadele sürecinde bu sıkıntıların yaşanmasının doğal olduğunu aktardı. Toptaş, “Bu durumun tam tersi bir dönemi 2021 yılında yaşadık. Paranın bol, kredinin ucuz, faizlerin düşük olduğu süreçten geçtik. Türkiye’de büyük bir parti verilmiş gibi oldu. Geleceğe dönük harcanabilir şeyler kısa bir zaman diliminde tüketildi. Ardından ortaya çok büyük bir enflasyon sorunu çıktı. Geçen yıl haziran ayının ardından frene basıldı” dedi.
“YAŞANANLAR DOĞAL”
Yılın birinci çeyreğinde önemli bir büyüme rakamının geldiğini ardından ikinci çeyrekte büyümenin yüzde 2 civarına düşerek yavaşlama gösterdiğinin altını çizen Toptaş, “Her taraftan yavaşlama sinyalleri geliyor. Bir taraftan enflasyon var bir taraftan durgunluk var. Bu durum enflasyonla mücadelenin beklenen sorunlarından bir tanesi. Talep düşüyor, krediler azalıyor, satışlar azalıyor ve üretimde geriliyor. Yüksek enflasyonda doğal bir durum” ifadelerini kullandı.
“ZAYIF BÜNYELİ”
Ender Yorgancılar’ın belirttiği sorunlarla ilgili olarak Toptaş, “Böyle bir durumda zayıf bünyeli firmalar daha çok etkilenecek. Rekabetçi olmayan, borçları yüksek, yönetiminde sorunlar olan kar ve zarar dengesi sürekli değişen şirketler doğal olarak sıkıntı yaşamaya devam edecek. Bu durumda ekonomiyi çok iyi tanımak gerekiyor. İnce ayarlar yapılmalı. Sanayide nereler çok katma değer üretiyor nerelerde güçlendirme yapılırsa istihdam ve büyüme etkisine katkı olur bunlar planlanmalı. Teşvik planları doğru seçilmeli. Doğru yapılanmalarla ihracatın ve sanayinin belli sektörlerinin teşvik edilmesi mümkün olabilir. Ne yazık ki bundan kurtuluş yok bu acıyı hissetmekten kaçış yok. Çünkü geçmişte çok ciddi hatalar yapıldı” dedi.
