TMMOB Çevre Mühendisleri Odası İzmir Şubesi, İzmir’de son zamanlarda ardı ardına yaşanan orman yangınları ile ilgili yazılı bir basın açıklaması yaptı. Yangınların bilançosunu paylaşan TMMOB Çevre Mühendisleri Odası İzmir Şubesi, orman yangınlarının yüzde 90’ının insan kaynaklı sebeplerle çıktığını hatırlattı. Yapılan açıklamada, “İnsan kaynaklı orman yangınlarının sayısı artarken, orman köylülerinin şehirden köye dönüşünü teşvik edecek politikalar uygulanmalıdır. Yanan alanların miktarı ve bu alanlarda yapılacak çalışmalar şeffaf bir şekilde acil eylem planları hazırlanarak kamuoyu ile paylaşılmalıdır” denildi, vatandaşa da duyarlılık çağrısı yapıldı.
Açıklamada, şu ifadeler kullanıldı:
“Ülke genelinde haziran ayında başlayan ve büyük çoğunluğu İzmir başta olmak üzere Ege Bölgesi’nde görülen orman yangınları, temmuz ayında da devam ederek yüreğimizi yakıyor. Kapımıza kadar dayanan yangınlar sonucunda bazı mahalleler boşaltılırken, çok sayıda vatandaşımız yaşamını yitirdi. Yanan alanlarda sadece ağaçlar ve bitki örtüsü değil, o ekosistemin tüm bileşenleri ve tarım alanları da yok olmakta veya terk edilmek zorunda kalmaktadır.
YANGINLARIN BİLANÇOLARI VE CAN KAYIPLARI
Orman Genel Müdürlüğü’nün (OGM) paylaşımlarına göre 2024 yılında (1 Ocak - 20 Temmuz) Türkiye genelinde 1830 orman yangını meydana gelmiş ve 9114 hektar alan yanmıştır. 20-21 Haziran 2024’te Diyarbakır Çınar ile Mardin Mazıdağı arasındaki ekili alanlarda resmi olmayan verilere göre 1500 hektardan fazla alan yok olmuştur. İzmir ve çevresinde ise Selçuk’ta (350 hektar), Çeşme – Germiyan ve Menderes’te (150 hektar), Çeşme Delikli Koy, Bergama, Manisa Soma Deniş, Foça ve Gaziemir’de meydana gelen orman yangınlarında EFFIS (Avrupa Orman Yangıları Bilgi Sistemi) verilerine göre toplamda 2000 hektardan fazla alan etkilenmiştir. Diyarbakır-Mardin yangınlarında 15 sivil, İzmir Çeşme Deliklikoy’daki yangında 3 sivil ve Bergama’daki yangında ise Bergama Orman İşletme Müdürü hayatını kaybetmiştir.
İNSAN FAKTÖRÜ VE ORMAN TAHRİBATI
OGM, orman yangınlarının yüzde 90’ının insan kaynaklı sebeplerle çıktığını rapor ederken, orman alanları turizm, enerji, sanayi ve yerleşim gibi ormancılık amacı dışındaki tahsislerle baskı altında kalmakta ve insanla temasları artmaktadır. Bu noktada orman arazilerinin orman vasfından çıkarılması kararları endişeyle takip edilmektedir. 28 Haziran 2024 tarihli kararla Artvin, Bitlis, İstanbul ve İzmir illerinde bazı alanlar orman sınırları dışına çıkarılmış; 17 Temmuz 2024 tarihli Cumhurbaşkanı kararı ile Manisa, Balıkesir, Amasya, Kastamonu, Muğla, Samsun, Sinop ve Sivas’ta yaklaşık 300 hektar alan orman sınırları dışına çıkarılmıştır.
YANGIN ÖNCESİ HAZIRLIKLAR VE MÜDAHALE EKSİKLİKLERİ
OGM çalışanlarının ve destek veren belediye kurumları ile sivil toplum kuruluşlarının yangın söndürme çabaları takdire şayan olsa da yangınların sayısı ve kaybedilen alanlar göz önünde bulundurulduğunda yangın öncesi hazırlıkların yetersiz olduğu görülmektedir. Yangın riskini ve zararlarını azaltmak, afet yönetim süreçlerini doğru tanımlamak için iklim değişikliği senaryoları da göz önünde bulundurularak yangın eylem planları hazırlanmalı, yeterli araç, gereç ve personel bulundurulmalıdır.
TOPLUMSAL BİLİNÇ VE EĞİTİM İHTİYACI
Deprem gibi yıkıcı afetlerle birlikte orman yangınlarına karşı da toplumun bilinçlenmesi ve eğitilmesi gerekmektedir. Orman yangınlarına karşı dirençli topluluklar oluşturulmalı ve bu doğrultuda seferberlik başlatılmalıdır. İklim değişikliğine dirençli ormanlar oluşturmak için modern yönetim süreçlerinin planlanmasına ivedilikle başlanmalıdır.
ORMAN KÖYLÜLERİNİN ROLÜ VE ACİL EYLEM PLANLARI
İnsan kaynaklı orman yangınlarının sayısı artarken, orman köylülerinin şehirden köye dönüşünü teşvik edecek politikalar uygulanmalıdır. Yanan alanların miktarı ve bu alanlarda yapılacak çalışmalar şeffaf bir şekilde acil eylem planları hazırlanarak kamuoyu ile paylaşılmalıdır. Bu alanlar, iklim değişikliği, biyolojik çeşitlilik ve ormanın sağladığı ekosistem hizmetleri dikkate alınarak ele alınmalıdır.
HALKIMIZA ÇAĞRI
Biyolojik çeşitliliği ve ekosistem hizmetleri ile yaşam kaynağımız olan ormanlarımızı korumak için tüm halkımızı ormanlarımıza sahip çıkmaya ve orman yangınları başta olmak üzere tüm tehditlere karşı daha etkin tedbirler almaya davet ediyoruz. Yangınlarda yaşamını yitiren tüm canların üzüntüsünü derinden hissediyor, kamu görevlilerimiz ve vatandaşlarımızın yakınlarına sabırlar diliyoruz.”