Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın izniyle geçen yıl başlatılan kazı ve restorasyon çalışmaları, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Sanat Tarihi Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Ercan Çalış’ın bilimsel danışmanlığında devam ediyor.
50 dönümlük alanda bulunan 700’e yakın mezar taşının yanı sıra, yeni ortaya çıkarılan 8 sandukalı mezarda yer alan kitabelerin çözümlemesi yapılıyor.
“YENİ SANDUKALAR İLK DEFA KAYIT ALTINA ALINDI”
Doç. Dr. Ercan Çalış, kazılarda önemli bulgular elde edildiğini, alanda 700’e yakın mezar taşı tespit ettiklerini söyledi.
Bu yılki çalışmalarda bir metre toprak örtüsü altında kalmış 8 sandukalı mezarı gün yüzüne çıkardıklarını anlatan Çalış, “Bu durum bizi sevindirdi. Mezar taşları sanat, bilim, tarih ve kültür açısından oldukça önemli bilgilere ulaşmamızı sağlayacak. Daha önceki çalışmalarda belirlenmemişti. Yeni sandukalar ilk defa tarafımızca kayıt altına alındı. Bu durum bize buranın sadece 700 mezar taşıyla sınırlı olmadığını, sayının 1000’in üzerine çıkacağını gösteriyor. Sandukaları topraktan çıkardığımızda ilk günkü özelliklerini koruduğunu gördük. Topraktan adeta tarih, sanat ve kültür fışkırdı. 700 yıl öncesine ait sanduka ve şahideler tamamıyla toprağın altında kalmıştı. Böylece taşın niteliği, ham maddesi, üzerindeki motifler ve yazıtlar orijinalliğini korumuş. Mezarlığın yakın tarihte açık hava müzesine dönüşeceğini düşünüyoruz” diye konuştu.
“MEZARLIK TURİSTLERİN UĞRAK MEKANI OLACAK”
Van Müze Müdürü Erdal Acar ise Gevaş ilçesindeki Selçuklu Mezarlığı’nın Bitlis’in Ahlat ilçesindekinin ardından ikinci büyük Türk-İslam kabristanı olma niteliği taşıdığını vurguladı.
Mezarlıktaki çalışmaların 15 kişilik ekiple yürütüldüğünü ifade eden Acar, “Mezarlık, Selçuklu ile erken Osmanlı dönemleri için çok önemli bir alan. Burası, çevre düzenlemesi, rekreasyon, karşılama üniteleri, yürüyüş yolları, aydınlatma gibi çalışmalardan sonra yerli ve yabancı turistlerin uğrak mekanı haline gelecek. Yeni bir kültür ve turizm destinasyonu olacak” dedi.
YENİ MEZARLARIN ORTAYA ÇIKACAĞI ÖNGÖRÜLÜYOR
Epigraf Muhammed Çalışkan da çalışmalar sonucu 8 sandukalı mezarın şahideleri ile ortaya çıkartıldığına dikkati çekerek, “İlk incelemelerimizde kullanılan dilin Arapça olduğunu, şahidelerde ayet, sanduklarda hadislerin yer aldığını gördük. 1320-1360 yıllarına tekabül ediyor. Çözümlemeleri yapıyoruz. Burada elde ettiğimiz bilgiler tarihe ışık tutuyor. Çalışmalarımız devam ediyor. Yeni mezarların ortaya çıkacağını öngörüyoruz” ifadelerini kullandı.