A. Buğra Tokmakoğlu/EGE TELGRAF- İnsanlık tarihi boyunca şehirlerin en hareketli merkezleri konumunda olan çarşılar Antik Yunan ve Roma’da agora, Osmanlı, Selçuklu ve Orta Doğu kültüründe ‘bazaar-pazar’, Avrupa’da ‘markt-market’, günümüz dünyasında ise çarşı, alışveriş merkezi gibi isimlerle anılıyor.
Türkiye ve Orta Doğu ülkelerinde tarihi bir misyonu olan, yerel dinamiklere göre yapının ve mimarinin fonksiyon kazandığı bu yapılar, Batılı Avrupa ülkelerinde ağırlıklı olarak meyve-sebze ve şarküteri ürünlerinin satıldığı, yerel dokuya ve tüketim alışkanlıklarına göre şekillenen bir forma dönüşüyor.
Seyahat planı yaparken klasik turist beklentilerinin dışına çıkmak isteyenlerin rotasında yerel dokunun hissedilebileceği, farklı alışveriş ve kültürel deneyimlerin yaşandığı bu alışveriş noktaları keyifli bir durak olabilir.
Hem Türkiye’den hem de dünyanın farklı yerlerinden ziyaret ettiğinizde sizi heyecanlandıracak, keşfetme duygunuzu tetikleyecek birbirinden güzel
GÖZDE TARİHİ ÇARŞILAR
Kapalı Çarşı, İstanbul, Türkiye: Dünyada iki kıtada kurulu olan tek şehir İstanbul, tarihin farklı dönemlerinde dünyanın merkezi konumundaydı. Doğu ile Batı’nın geçiş güzergahında yer alan, farklı imparatorlukların merkezi olan bu kadim şehirde 1461 yılında faaliyete geçen Kapalı Çarşı, dünyanın en önemli ticaret merkezlerinden birine dönüştü kısa süre içerisinde.
Kurulduğu yıllarda alışverişin yanı sıra kuyumculuk ve finans alanlarında da bir buluşma noktasına dönüşen Kapalı Çarşı, dünyanın dört bir yanından gelen değerli taşlar, mücevherler ve altınların toplandığı, Kapalı Çarşı esnafı aracılığıyla yeni sahipleri ile buluştuğu bir piyasa merkeziydi.
Günümüzde 45 bin metrekarelik çok geniş bir alan üzerinde kurulan İstanbul Kapalı Çarşı’da 3 bin 600’den fazla dükkanda farklı sektörlerde iş, işlem ve satış yapılıyor.
İstanbul’u ziyaret eden yerli ve yabancı turistlerin uğrak noktası olan Kapalı Çarşı’yı bazı günler günde 1 milyondan fazla kişi ziyaret ediyor. Fatih ilçesi sınırlarında İstanbul Üniversitesi’nin de içerisinde yer aldığı Beyazıt semtinde bulunan Kapalı Çarşı’da bulabileceğiniz ürünler arasında çini, halı, kilim, kuyum ürünleri, kuruyemiş-gıda, çanta, tekstil, hediyelik eşya gibi çok farklı kategorilerde ürün bulunuyor.
Tebriz Çarşısı, İran: İran, dünyada kapalı çarşı kültürü ile öne çıkan ülkelerden biri. İran kültüründe büyük önem atfedilen tarihi kapalı çarşılar toplumsal birliktelik ve dayanışma için de kendine has yazılı olmayan çok sayıda kurala sahip.
Doğudan Batıya bağlanan Tarihi İpek Yolu üzerinde yer alan Tebriz Kapalı Çarşısı’nın tam olarak hangi yılda inşa edildiği bilinmiyor. 2010 yılında UNESCO Tarihi Kültürel Miras Listesi’ne dahil olan Tebriz Tarihi Kapalı Çarşısı, toplam 270 bin metrekarelik alanda kurulu. Tarihi çarşıda 5 binden fazla dükkân, 30 cami ve mescit ile 50’ye yakın farklı meslek grubundan çalışan bir arada bulunuyor.
İran’a Türkiye’den hava yolu, kara yolu ve demir yolu ile seyahat etmek mümkün. İstanbul-Tebriz arasında düzenli uçak seferleri yapılıyor. İran, Türk vatandaşlarından vize istemediğinden Tebriz seyahati yanınıza alacağınız pasaportunuz ve ulaşım biletinizle çok kısa sürede hayata geçmeye hazır.
Mercat de La Boqueria, Barselona, İspanya: Barselona, İspanya ve Avrupa’nın en çok turist ağırlayan, Akdeniz’in en popüler duraklarından biri. Kenti yılda 40 milyondan fazla yabancı ziyaretçi ziyaret ediyor.
Dört bir yanındaki turistik cazibe merkezleri, müzeleri, yeme-içme durakları ve tarihi mimari yapılarıyla Barselona ziyaretçilerine çok sayıda alternatif sunuyor. Barselona’nın turistik cazibe merkezlerinden biri de 1217 yılında inşa edilen Mercat de La Boqueria. Şehrin yerli ve yabancı konuklarının buluştuğu La Rambla Caddesi üzerinde konumlanan çarşı ağırlıklı olarak yeme-içme alanında faaliyet gösteren dükkanlardan oluşuyor.
Kırmızı et, deniz ürünleri, şarküteri ürünleri, süt ürünleri gibi ürünlerin satıldığı pazarda dilediğiniz lezzeti pişmiş olarak da satın alabiliyor ve çarşıdaki ortak yeme-içme alanlarında yemeğinizi tüketebiliyorsunuz. Birçok Barselonalının günlük rutinlerinden biri olan market ziyareti, sizin de Barselona’da yerel halkla iç içe olabileceğiniz bir fırsat sunuyor. İspanya’nın gözde atıştırmalığı tapas ve ünlü İspanyol yemeği paella denemek için de bu pazar yeri iyi bir başlangıç noktası.
Han el-Halili, Kahire, Mısır: Dünyanın en eski medeniyetlerinden birinin merkezi konumunda olan Mısır’ın tarihi başkenti Kahire, ülkede en çok ziyaret edilen duraklar arasında konumlanıyor.
Antik Mısır Medeniyeti’nin izleri üzerine kurulu olan şehrin en eski noktalarından biri de Han el-Halili Çarşısı. Kentin Derrase adı verilen bir semtinde yer alan çarşı egzotik, Afrika ve Orta Doğu’ya özgü renkleri bir arada görebileceğiniz, ilginç kokuları duyabileceğiniz büyülü bir dünyanın kapılarını açıyor.
Mısırlılar çarşıyı sosyal hayatlarında o denli yüksek bir konuma koyuyor ve çarşıdan söz ederken ‘Bu çarşıda her şeyi bulmak mümkün’ cümlesiyle her türlü ihtiyaç için çarşının kentin kalbinde yer aldığını vurguluyor.
Kahire’nin alışveriş cenneti olan Han el-Halili Çarşısı’nda bölgeye özgü yerel hediyelik eşyalar, baharat ve kuruyemiş çeşitleri, çay-kahve çeşitleri, kuyum dükkanları, mücevherciler, dericiler, sepetçiler, halıcılar ve kilimciler bulunuyor.
Mısır’ın başkenti Kahire’yi ziyaret etmek isteyen Türk vatandaşları 25 Dolar karşılığında kapı vizesi alarak şehri ziyaret edebiliyor. Türkiye’den farklı hava yolu şirketlerinin çok sayıda uçak seferinin bulunduğu şehri ziyaret etmek son yıllarda daha da ekonomik hale geldiği için Kahire iyi bir seyahat rotası olabilir.
