Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mehmet Akan, Türkiye'deki kuş gribi vakalarının, göçmen su kuşlarının evcil kanatlılarla teması sonucu ortaya çıktığını söyledi. Prof. Dr. Akan, "Göçmen su kuşları hastalığın yayılmasında etkili" diyerek, kuş gribi vakalarının Türkiye'ye göçmen kuşların taşındığı mikroorganizmalarla bulaştığını açıkladı.
Son dönemde Türkiye'nin çeşitli bölgelerinde görülen kuş gribi vakalarına ilişkin değerlendirmelerde bulunan Prof. Dr. Akan, Türkiye'nin tavuk eti ve yumurta üretiminde kendine yeterli bir ülke olduğunu ancak son zamanlarda yaşanan vakaların, özellikle Eskişehir ve Konya'daki hastalıkların, önemli ekonomik ve sağlık riskleri oluşturduğunu vurguladı. İlk kuş gribi vakasının 2005'te görüldüğünü belirten Prof. Dr. Akan, hastalığın 2006, 2007, 2008, 2015 ve 2023'te tekrar gündeme geldiğini, son vakaların da göçmen kuşlarla bağlantılı olduğunu ifade etti. Akan, kuş gribinin dünya genelinde Kuzey Amerika, Kuzey Avrupa, Orta Avrupa, Asya ve Ortadoğu ülkelerinde yaygın olarak görüldüğünü belirtti.
Göçmen Kuşlar Hastalığın Yayılmasında Etkili
Prof. Dr. Akan, kuş gribinin göçmen su kuşları aracılığıyla yayıldığını, bu kuşların sindirim sistemlerinde hastalığı taşıyan mikroorganizmaların bulunduğunu ve bu kuşların göç ettikçe başka bölgelere de bu mikropları taşıdığını söyledi. "Göçmen kuşlar, serbest kuşlarla temas ettiğinde, bu mikropları evcil kanatlılara bulaştırabilir ve hastalık hızla yayılabilir" diyerek, bu tür bulaşmaların büyük kayıplara yol açabileceğini ve ülke ekonomisini olumsuz etkileyebileceğini belirtti.
Kontrol Önlemleri ve Erken Teşhis Önemli
Kuş gribinin hızlı bir şekilde yayıldığını ve erken teşhisin büyük önem taşıdığını vurgulayan Prof. Dr. Akan, hastalık belirtilerinin ani ölümlerle kendini gösterdiğini söyledi. "Bir gün sağlıklı görünen hayvanlar, birkaç gün içinde ölebilir. Bu tür ölümlerle karşılaşıldığında, yetkililere bildirilmesi ve hızlıca laboratuvar testleri yapılması gerekiyor" dedi. Akan, erken teşhisin kayıpları azaltmada çok etkili olduğunu ve bu nedenle zaman kaybetmeden müdahale edilmesi gerektiğini ifade etti.
Ekonomik Etkiler ve Uluslararası Ticaret
Prof. Dr. Akan, kuş gribinin dünya genelinde ekonomik kayıplara yol açan en önemli hastalık olduğunu belirterek, geçmiş yıllarda Avrupa'da, özellikle İtalya ve Hollanda gibi ülkelerde büyük ekonomik zararlara yol açtığını söyledi. Türkiye'de de hastalığın, yerli üretimi ve ihracatı etkileyebileceği uyarısını yapan Akan, hastalık nedeniyle ihracatın engellenebileceğini ve bunun da uluslararası ticarete olumsuz yansıyabileceğini belirtti. "Bakanlıkla koordineli bir şekilde hastalık takibi ve kontrolü yapmak, hem iç tüketim hem de ihracat açısından önemli" dedi.
Karantina ve Hayvan Hareketleri Kontrolü
Kuş gribi tespit edildikten sonra uygulanan karantina önlemleri hakkında da bilgi veren Prof. Dr. Akan, hastalık tespit edilen bölgelerde 3 kilometrelik alanın, ardından ise 10 kilometre çapındaki alanın kontrol altına alındığını söyledi. Ayrıca, şüpheli durumlar için laboratuvar testlerinin yapıldığını ve hastalıktan etkilenen hayvanların taşınmasının önlendiğini ifade etti.
İnsanlara Zarar Vermez
Prof. Dr. Akan, kuş gribinin yalnızca kanatlı hayvanları etkileyen bir hastalık olduğunu, insanlara nadiren bulaştığını ve Türkiye'de şu an için insan vakası görülmediğini belirterek, tüketicilerin bu konuda rahat olabileceğini söyledi.
İç Tüketim ve İhracat
Prof. Dr. Akan, Türkiye'nin tavuk eti, hindi eti ve tavuk yumurtasında kendi iç tüketimini karşıladığını ve artan üretiminin bir kısmının ihracata gittiğini belirtti. Ancak, kuş gribi nedeniyle bu sektörün olumsuz etkilenebileceğine dikkat çekti.