Son zamanlarda ATM kullananlar bir hayli dertli. Nakit paraya ulaşmak hiç olmadığı kadar zorlaşmaya başladı. Paraya ulaşma mücadelesi ATM’lerin çevresinde uzun kuyruklara neden oluyor.
Enflasyonla mücadele nedeniyle 200 TL’den daha büyük banknota basım izni çıkmaması bu sorunun bir türlü çözülememesinde en büyük faktör.
Birçok ATM’nin tek işlemde en fazla 50 banknot vermesi kısıtlaması nedeniyle 10 bin TL’den daha fazla nakde ihtiyacı olanlar ATM’de en az iki-üç işlem yapmak zorunda kalıyor.
ATM’de yalnızca 50 ya da 100 TL’lik banknot kaldıysa işiniz daha da zor. 10 bin TL’lik nakit çekebilmek için işlem sayınız 4 ya da 5’i bulabiliyor. Bu sırada ATM’deki paranın bitmesi de olası.
Bankacılık sektörü son birkaç aydır yaşanan bu soruna çare üretmek için yoğun bir operasyon içerisinde. İlk aşamada küçük tutarlı banknotlar bankamatiklerden kaldırıldı. Artık 10 ve 20 TL’yi bankamatikte bulmak imkansız gibi bir şey. 50 ve 100 TL’lik banknotlar ise 200 TL’ye göre daha az olmakla birlikte ATM’lerde bulunabiliyor.
10 ve 20 TL’lik banknotların yerini ise hiç kuşkusuz 200 TL’ler aldı. Bankaların ATM operasyonlarını yöneten ekipler ise gün boyu ATM’lerden gelen arıza kayıtlarına yetişmeye çalışıyor.
ATM’LER ARIZALANIYOR
Banknot yükünün ağırlaşmasından dolayı çok daha fazla işlem yapmak, çok daha fazla para saymak ve çok daha fazla giriş-çıkış işlemine maruz kalan bankamatikler arıza verdikçe bölgesel talepler artıyor.
Tüm sistem zincirleme şekilde etkileniyor. Banka gişesindeki müşterinin çoğunun ATM’lere yönlendirilmesiyle birçok kişinin günlük rutinleri arasında yer alan ATM’ler bu yoğun ilgi karşısında yetersiz kalıyor.
Merkez Bankası’nın güncel verilerine göre de 200 TL’nin dolaşımdaki boyutu gözler önüne seriliyor.
Dolaşımda olan tüm banknotlar arasında 200 TL’nin payı yüzde 35,2’ye yükselmiş durumda. Bu da demek oluyor ki cebimize, cüzdanımıza girme ihtimali olan her üç kağıt paradan biri 200 TL olmalı.
200 TL’lik banknotun hayatımıza girdiği 2009’dan bu yana satım alım gücündeki kayıp ise herkesin farkında olduğu, bildiği bir durum.
Bankalarda, noterlerde, alım-satım işlemlerinin yapıldığı ortamlarda nakit parayı yarım gün, bazen tüm gün boyunca sayma mücadelesi vermeye başladı toplumun bir kesimi. 15-20 bin TL’lik parayı çantanıza koymaya kalktığınızda oluşan görüntü de psikolojik olarak toplumu daha da kötü etkiliyor.
Türk Lirası’nın içerisine düştüğü bu durum, toplumun tüketme ve harcama eğilimlerini arttırıyor. ‘Bugün alamazsam yarın daha pahalı olacak’ düşüncesinden henüz kurtulabilmiş değiliz.
Enflasyon kısa süre içerisinde frenlenemezse bu ülkede yaşayanların nakde ulaşma mücadelesi daha da şiddetlenecek gibi görünüyor.