5188 Sayılı Kanunla Özel Güvenlik Kanunu ve Yönetmeliği Yayınlanmış, esaslar belirlenmiştir. Genelge ile alanları uygulama esasları belirlenmiştir.
Kanun kapsamında özel güvenlik, kişiler tarafından özel güvenlik görevlisi istihdam edilerek; kurum veya kuruluş bünyesinde özel güvenlik birimi kurularak veya özel güvenlik şirketlerinden hizmet satın alınmak suretiyle sağlanabilir. Özel güvenlik hizmetinin ne şekilde sağlanacağı kişi veya kuruluşlar tarafından belirlenir.
Özel Güvenlikler Valiliklerden izin alınır, resmi üniformalı, kimlik belgesi ile silahlı/silahsız olarak görev yaparlar.
Yetkileri:
a) Koruma ve güvenliğini sağladıkları alanlara girmek isteyenleri duyarlı kapıdan geçirme, bu kişilerin üstlerini dedektörle arama, eşyaları X-ray cihazından veya benzeri güvenlik sistemlerinden geçirme.
b) Toplantı, konser, spor müsabakası, sahne gösterileri ve benzeri etkinlikler ile cenaze ve düğün törenlerinde kimlik sorma, duyarlı kapıdan geçirme, bu kişilerin üstlerini dedektörle arama, eşyaları X-ray cihazından veya benzeri güvenlik sistemlerinden geçirme.
c) Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 90 ıncı maddesine göre yakalama.
d) Görev alanında, haklarında yakalama emri veya mahkûmiyet kararı bulunan kişileri yakalama ve arama.
e) Yangın, deprem gibi tabiî afet durumlarında ve imdat istenmesi halinde görev alanındaki işyeri ve konutlara girme.
f) Hava meydanı, liman, gar, istasyon ve terminal gibi toplu ulaşım tesislerinde kimlik sorma, duyarlı kapıdan geçirme, bu kişilerin üstlerini dedektörle arama, eşyaları X-ray cihazından veya benzeri güvenlik sistemlerinden geçirme.
g) Genel kolluk kuvvetlerine derhal bildirmek şartıyla, aramalar sırasında suç teşkil eden veya delil olabilecek ya da suç teşkil etmemekle birlikte tehlike doğurabilecek eşyayı emanete alma.
h) Terk edilmiş ve bulunmuş eşyayı emanete alma.
ı) Kişinin vücudu veya sağlığı bakımından mevcut bir tehlikeden korunması amacıyla yakalama.
j) Olay yerini ve delilleri koruma, bu amaçla Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 168 inci maddesine göre yakalama.
k) Kanun sınırlarında güç kullanma ve silah bulundurma ve taşıma yetkisi.
Riskli mesleklerden olan özel güvenlik görevlileri kolluğa yardımcı olmalarına rağmen ne yazık ki fiili hizmet zammı esaslarından yararlanmaları mümkün değildir.
Özel Güvenlik Görevlileri 24 saat esaslı vardiyalı çalışma sistemi yanında 12 saat çalışma 24 saat çalışma esası olanlarda vardır.
Hizmet satın alma yoluyla yapılan güvenlik alımlarında çalışma koşulları, ücret gibi sorunlar oldukça geniş kapsamlı yer aldığı gibi, yargıyı da meşgul etmektedir.
Riskli alanlarda çalışanlar açısından fiili hizmet beklentisi de önem arz ediyor.
5510 SS ve GSSK GÖRE FİİLİ HİZMET
4-1(a) bentleri kapsamında çalışan sigortalıların prim ödeme gün sayılarına, bu işyerlerinde ve işlerde geçen çalışma sürelerinin her 360 günü için karşılarında gösterilen gün sayıları, fiilî hizmet süresi zammı olarak eklenir. 360 günden eksik sürelere ait fiilî hizmet süresi zammı, 360 gün için eklenen fiilî hizmet süresi ile orantılı olarak belirlenir. Çalışmanın fiili hizmet süresi zammı kapsamında değerlendirilebilmesi için, tablonun (13) ve (14) numaralı sıralarında belirtilen sigortalılar hariç sigortalının kapsamdaki işyerleri ile birlikte belirtilen işlerde fiilen çalışması ve söz konusu işlerin risklerine maruz kalması şarttır. Tablonun (10) numaralı sırasında belirtilen sigortalıların, fiili hizmet süresi zammından yararlandırılacakları dönem içinde kalan; yıllık ücretli izin, sıhhi izin, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil günleri ile eğitim, kurs, iş öncesi ve sonrası hazırlık sürelerinde fiilen çalışma ve söz konusu işlerin risklerine maruz kalma şartı aranmaz.
Aşağıdaki bentlerden birden fazlasına dahil olanlar için, en yüksek olan bentten fiilî hizmet süresi zammı uygulanır.
Bu maddenin birinci fıkrası hükmüne göre hesaplanan fiilî hizmet süresi zammı, tablonun (13) ve (14) numaralı sırasında yer alan sigortalılar için sekiz, diğer sigortalılar için beş yılı geçmemek üzere uzun vadeli sigorta kolları uygulamasında prim ödeme gün sayısına eklenir. Bu sürelerin, üç yılı geçmemek üzere; (18) numaralı sırasında bulunanlar için tamamı diğerleri için yarısı emeklilik yaş hadlerinden indirilir. Tablonun (10) numaralı sırasında yer alan sigortalılar için bu fıkradaki süre sınırı uygulanmaz.
Yukarıdaki fıkrada belirtilen yaş haddi indiriminden yararlanabilmek için ölüm ve malûliyet halleri ile (18) numaralı sırada bulunanlar hariç tablonun (10) numaralı sırasında yer alan sigortalıların en az 1800 gün, diğer sıralarda yer alan sigortalıların ise en az 3600 gün belirtilen işyeri ve işlerde çalışmış olmaları şarttır.
AŞAĞIDAKİ TABLODA ŞEMATİK BEKLENTİ GÖSTERİLMİŞTİR.
|
Kapsamdaki İşler/İşyerleri |
Kapsamdaki Sigortalılar |
Eklenecek Gün Sayısı |
Prim Ödeme Gün Sayısına Ekleme |
EMEKLİLİK YAŞINDAN İNDİRİM İÇİN GEREKLİ GÜN SAYISI |
EMEKLİLİK YAŞINDAN İNDİRİLECEK SÜRE |
FİİLİ HİZMET TESBİTİNDE DİKKAT EDİLECEK SÜRELER |
|
ÖZEL GÜVENLİK |
ÖZEL GÜVENLİK ÇALIŞANLARI |
90 |
5 YIL/8 YIL |
3600 GÜN |
3 YIL GEÇMEYECEK |
ÜCRETSİZ İZİN YILLIK VS. |