☰
✕

Öğrenilmiş çaresizlik insanı nasıl zayıflatır?

  Öğrenilmiş çaresizlik üç şeyi zayıflatır: Akıl, istekler ve duygular! Öğrenil...

Abone Ol
Öğrenilmiş çaresizlik üç şeyi zayıflatır: Akıl, istekler ve duygular! Öğrenilmiş çaresizlik insanlarda üç önemli zayıflığa (veya yetersizliğe) neden olur:
  • Motivasyonel (motivational) zayıflık
  • Entelektüel (cognitive) zayıflık
  • Duygusal (emo-tional) zayıflık
Motivasyonel (motivational) zayıflık: Öğrenilmiş çaresizlik yaşayanlar önce isteklerini, tutkularını kaybederler. İstediğini elde etmenin kendi ellerinde olmadığını gören insanlar, kendi isteklerine karşı umursamaz olurlar. İsteyerek yaptıkları davranışlar azalır, mecburi oldukları için yaptıkları davranışlar artar. Bir devlet dairesine gittiğinizde gördüklerinizin açıklaması budur. Entelektüel (cognitive) zayıflık: Psikolog Martin Seligman ve Steven F. Maier‘in yaptığı deneyde birinci aşamada akıllarını kullanarak elektrikten kurtulamayan köpekler, ikinci aşamada sorunlarını çözmek için akıllarını kullanmamayı seçmişti. Kaçma davranışı ile elektrik şokunun kesilmesi arasında bir bağlantı olmadığına inandıklarından, yeni fırsatı göremiyorlardı. Öğrenilmiş çaresizlik yaşayanların akılları ve düşünme yetenekleri zayıflar. Akıllarını kullanmanın sonucu değiştirmeyeceğine inandıkları için sorunlarını çözmek için beyinlerini fazla kullanmazlar. Öğrenilmiş çaresizlik psikolojisinde uzun süre yaşayan bir kişinin davranışları ile sonuçlar arasındaki bağlantıyı görme yeteneği zayıflar. Bu yüzden davranışlarının sonuçlarını pek umursamazlar. Bu kişiler kendi seçimlerine değer vermezler. Müebbetten hapis yatanların kendilerine 'kader kurbanı' demelerinin de, gazetelerde okuduğumuz incir çekirdeğini doldurmayacak nedenlerle işlenen cinayetlerin de nedeni yapılan seçimlerin sonuçlarını görememektir. Duygusal (emo-tional) zayıflık: Öğrenilmiş çaresizlik durumunda yaşayanların duyguları da zayıflar. Uzun süre acı çeken, ondan kurtulmak için çabaladığı halde başaramayan insan, o acıyı kabullenir, onunla yaşamayı öğrenir. Yaşama sevincini kaybeder. Psikolog Martin Seligman ve Steven F. Maier‘in yaptığı deneyde köpekler ikinci kutudan kaçarak kurtulma imkânları varken acıdan (elektrik şoku) kaçmayı istememiş, adeta acıyı (elektrik şoku) kabullenmişlerdir. Biyolojik çöküşe de neden olur Öğrenilmiş çaresizlik yaşamak canlılarda sadece psikolojik olarak değil, biyolojik olarak da çöküşe neden olur. Bir araştırmada birer dakika arayla kafesine 5 saniyelik elektrik şoku verilen bir kobay farenin, başlarda panik olurken, sekseninci defadan sonra hiç hareketsiz elektrik şokunu aldığı, hiç tepki vermediği görülmüştür. Zavallı fare acılardan kurtulmak için çabalamak yerine acıyla yaşamayı öğrenmiştir. Bu deneyde sekseninci elektrik şokundan sonra farenin biyolojik savunma mekanizmasının da çalışmamaya başladığı, yaşadığı olaya karşı sadece psikolojik olarak değil, biyolojik olarak da tepkisiz kaldığı gözlenmiştir. Sağlıcakla kalın…