Uzun süreli uzay görevleri beyin sağlığını nasıl etkiliyor? NASA tarafından yürütülen yeni bir çalışma, uzayda geçirilen sürenin insan beynine olan etkilerini inceledi ve çarpıcı sonuçlar ortaya koydu. Araştırma, altı ay boyunca Uluslararası Uzay İstasyonu'nda (ISS) görev yapan 25 astronotun bilişsel performansını değerlendirdi.
Uzayda Bilişsel Yavaşlama Gözlemlendi
Araştırma, astronotların uzayda kaldıkları süre boyunca işlem hızında ve görsel çalışma belleğinde yavaşlama yaşadığını ortaya çıkardı. Ayrıca, dikkat sürelerinde azalma ve risk alma eğilimlerinde değişiklikler de gözlemlendi. Ancak bu değişimlerin geçici olduğu vurgulandı. NASA’nın Davranışsal Sağlık ve Performans Laboratuvarı araştırmacısı Sheena Dev, “Uzayda yaşam, yaygın bilişsel bozulma veya kalıcı beyin hasarı ile ilişkilendirilmedi,” dedi.
Dünya'ya Dönüşte Beyin Eski Haline Dönüyor
Araştırma sonuçlarına göre, astronotların bilişsel yeteneklerinde görülen yavaşlama, Dünya’ya döndükten sonra normale dönüyor. Dev, “ISS’de geçirilen altı aylık görevler, bilişsel performansta kalıcı bir hasara yol açmıyor,” açıklamasını yaptı. Ancak, işlem hızındaki yavaşlamanın görev sonrasında da bir süre devam ettiği belirtiliyor.
Stres Faktörlerinin Rolü
Araştırmada, uzaydaki stres faktörlerinin de bu bilişsel değişimlere katkıda bulunabileceği öne sürüldü. Uzayda izole bir ortamda çalışmak, uyku eksikliği ve görev yükü, beyin performansını geçici olarak etkileyebiliyor. Sheena Dev, bu durumun Dünya’da yoğun bir gün geçiren birinin uyku eksikliğinden kaynaklanan dikkat sorunlarına benzer olduğunu belirtti.
Uzun Süreli Görevler İçin Endişeler
Bu çalışmada, altı aylık görevlerin kalıcı hasara yol açmadığı belirtilse de, gelecekteki daha uzun süreli uzay görevleri için durum farklı olabilir. Araştırmacılar, derin uzay görevlerinde astronotların uzay radyasyonu, uzun süreli izolasyon ve kas-iskelet kaybı gibi daha ciddi sorunlarla karşılaşabileceğini ifade ediyor.
Daha Fazla Araştırma Gerekli
Uzayda bilişsel yavaşlamanın nedenlerini tam olarak anlamak için daha fazla çalışmaya ihtiyaç duyuluyor. Bu çalışma, ISS görevleri sırasında ortaya çıkan kısa vadeli etkileri anlamada önemli bir adım olsa da Mars gibi uzak destinasyonlara yapılacak uzun süreli görevler için yeni stratejiler geliştirilmesi gerektiğini ortaya koyuyor.
