23-24 Kasım tarihlerinde Marmaris'te 8 oturumla gerçekleştirilecek olan sempozyumun ilk gününde, Muğla il Kültür ve Turizm Müdürü Hüseyin Toprak, İl jandarma komutanı Tuğgeneral Ali Gemalmaz, Marmaris Kaymakamı Nurullah Kaya, Güney Ege Sahil Güvenlik Komutanı Yarbay Ajkın Coşkunlar, Marmaris Ticaret Odası Başkanı Süleyman Mutlu Ayhan, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürü Birol İnceciköz, çok sayıda arkeoloji profesörü ve ilçe protokolü katılım sağladı. Sempozyumun ikinci yarısına katılan Muğla Valisi İdris Akbıyık yaptığı konuşmada Türkiye’ye en çok kazı yapılan ilin Muğla olduğunu belirtti.
Marmaris'in İçmeler Mahallesinde bir otelde bugün başlayan "Muğla Arkeolojik Kazı ve Araştırmalar Sempozyumu"nun ilk gününde kongre salonunda sempozyum öncesi kazı çalışması yapılan antik kentlerle ilgili fotoğraf sergisi açılışı yapıldı. Saygı duruşu ve İstiklal marşının okunmasının ardından başlayan sempozyumda ‘ Antik Çağdan günümüze Muğla mutfağı kitabı tanıtımı filmi ardından, Marmaris Ticaret Odası Başkanı Süleyman Mutlu Ayhan, Muğla İl Kültür ve Turizm Müdürü Hüseyin Toprak, Prof.Dr. Fahri Işık ve Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürü Birol İnceciköz konuşmalarını yaptı.
Marmaris Ticaret Odası Başkanı Süleyman Mutlu Ayhan yaptığı konuşmada Marmaris’te devam eden antik kentlerdeki kazılara da değindi. Ayhan "Dünyanın en özel coğrafyalarından birinde konumlanan ilimiz, dantel gibi uzanan 1479 km kıyı uzunluğu ile Akdeniz Çanağında yer alan 9 ülkeden daha uzun sahil şeridine sahip olup Marmaris, Bodrum, Fethiye, Dalyan, Göcek gibi tüm dünyaca bilinen destinasyonlara ev sahipliği yapmakta. Tarih boyunca stratejik konumu, bereketli toprakları ve eşsiz doğası ile birçok kadim uygarlığa ev sahipliği yapmış olan Muğla, bugün sizlerin emek ve çabaları sayesinde 30’un üzerinde farklı noktada gerçekleştirilen arkeolojik kazı ve araştırmalar ile geçmişin izlerini arıyor. Neredeyse her noktasında ayrı bir dönemin kültür varlığını barındıran şehrimiz son yıllarda artan çalışmalar ile kültür turizminin en önemli durağı olma yolunda hızla ilerliyor. Sadece Marmaris’te 5 ayrı noktada kazı ve araştırmalar sürerken, 20’nin üzerinde kültür varlığı da arkeolojik çalışmalar için sıranın kendisine gelmesini bekliyor. Verilen izin ve destekler için müteşekkiriz. Ancak, ilçemiz sınırları içinde yer alan Selimiye Köyü’nde bulunan Kameriye Ortodoks Kilisesi, 4 duvarı ve çatısı ayakta olmasına rağmen, maalesef şiddetli bir biçimde doğal ve insani tahribata maruz kalmakta. Bu kilisenin biran önce restore edilerek koruma altına alınması ve inanç turizmine açılması hususunda desteklerinizi bekliyoruz’’ şeklinde konuştu. Marmaris Ticaret Odası (MTO) Başkanı S. Mutlu Ayhan turizm kenti Marmaris’te yapılan kazılara daha fazla destek beklediklerini iletti.
Muğla İl Kültür ve Turizm Müdürü Hüseyin Toprak yaptığı konuşmada ‘’4'ü sualtında olmak üzere 35 farklı alanda arkeolojik çalışmalarımız devam etmektedir. Bu çalışmalarla bilimi ve aynı zamanda dünyada yükselen trend olan kültür turizmine kazandırılmaktadır. Kültür turizmi açısından bakıldığında Muğla, 1000 arkeolojik alan 6 binden fazla tescilli kültür varlığı ile dünyada önemli bir potansiyele sahiptir. Yapılan kazı çalışmalarımızla bu potansiyel daha da güçlenecek. İlimizde bakanlığımıza bağlı 9 müze, 21 düzenlenmiş ören yeri, 100'den fazla da kazılar bittikten sonra düzenlenecek ören yerimiz mevcut.’’ diyerek çalışmaların devam edeceğini belirtti.
Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürü Birol İnceciköz ise "2023 yılında 24 farklı noktada restorasyon çalışmaları aynı zamanda başlattık. 2023 yılı için bütün bu arkeolojik kazı çalışmamıza bir milyardan fazla maddi destek sağladık. Tabii bunların en önemli parçalarından bir tanesi de bizim Muğla kazılarımız, Muğla hem coğrafyası hem tarihi hem doğası gereği birçok zaman dilim içerisinde birçok kadim medeniyete ev sahipliği yapmış. Bazı müjdeler vermek istiyorum. Bakanımızın tensipleriyle bizim daha önce yıl boyu devam eden kazılar projesini biz yeni bir aşamaya geçirdik. Adına geleceğe miras projesi dediğimiz. Bu projede öncelikle 18 yabancı kazı başkanlığımızın yanına Türk kazı başkanlarımızı, koordinatör kazı başkanı olarak atadık. İlk örneklerini Side'de yapmaya başladığımız, devam ettiğimiz ve birçok noktada çalışmasını başlattığımız sayın Bakanımızın tensipleriyle yol göstericileriyle sürecini devam ettirdiğimiz bu projede sadece arkeolojik kazılar değil, bu çıkan kazılarındaki eserlerin restorasyonları, buranın ören yeri çevre düzenlemesi kapsamına alınıp kamuoyu tarafından ziyaret edebilmesinin sağlanması adına da bir çok çalışma yürütüyoruz. Geçtiğimiz yıl verilerine dayanarak söylüyoruz, bizim ören yeri ziyaretçi sayımız yüzde 47 artmış. Bunun anlamı şu, arkeoloji bir bilim, kazı ekiplerimiz bu bilimin birer nefesiniz ama ortaya çıkan eserin gezilmesi de turizmin bir parçası. Arkeolojinin inşallah bu dönemde altın çağına geçiyoruz. Bunun anlamı şu, her bir arkeolojik kazımıza büyüklüğüne göre 2 milyona yakın bir proje kazı finansman desteği sağlamayı hedefliyoruz. Kıymetli hocalarımızdan bir format oluşturduk. Bunlardan oluşturulan bu proje dosyaları kapsamında çok büyük rakamlar ölçüsünde restorasyon desteği vereceğiz. O geleceğe miras projesi kapsamında iş aslında mutfak olarak tamamen sizlere düşüyor. Yani sizlerden bize gelecek talepler doğrultusunda bunun doğru planlamasıyla biz inşallah 2024, 2025 ve 2026’da birçok eserimizi ortaya çıkartıp restorasyonlarını yapıp kamuoyunun hizmetine sunmuş olacağız. Bugüne kadar 720 yüzey araştırması, arkeolojik kazı 2023 yılında tamamlanmış 2024’te yıl sonuna kadar biz bunu 800’e ulaşmasını hedefliyoruz, planlıyoruz" diye konuştu.
‘Ülkemizde en çok kazı yapılan il Muğla’
Sempozyumun ikinci yarısında konuşma yapan Muğla Valisi İdris Akbıyık ‘’ Ülkemizde en çok arkeolojik kazının yapıldığı il Muğla, bizim 28 civarı devam eden kazımız var, ama potansiyelimiz tabi ki yüzlercesi. İnşallah imkânlar dâhilinde bunları insanlığa ve Türkiye’mize kazandırabiliriz. Bizim açımızdan gerçekten önemsiyoruz kazıları. 365 günde kültür turizmiyle de tatil turizmiyle de öne çıkması gerekiyor; bu potansiyeli var. Bu kazılarda ortaya çıkan eser, bilgi, birikim, inşallah buna katkı sağlayacak. Yine Datça'da, Knidos'ta da ziyaretçi sayısının fazlalığı, büyük bir ilginin olduğunu gösteriyor. Tabii ki kazılar, Cumhurbaşkanlığımızın, Kültür ve Turizm Bakanlığımızın koordinasyonunda devam ediyor. Bizler de Muğla Valiliği olarak Yatırım İzleme Koordinasyon Birimi olarak destek olmaya gayret ediyoruz. Emeği geçen, bu sempozyumun ve çalıştayın yapılmasında Kültür ve Turizm Bakanlığımıza, çok değerli hocalarımıza, Kültür ve Turizm İl Müdürlüğümüze, Yatırım İzleme Koordinasyon birimimize teşekkür ediyorum’’ sözlerini kullandı.
Açılış ve protokol konuşmalarının ardından Prof. Dr. Fahri Işık'ın özel konferansı ile başlayan sempozyumda daha sonra 8 ayrı oturum halinde Stratonikeia, Lagina, Kaunos, Tlos, Euromos, Knidos, İasos, Kissebükü, Amos,Thera, Kastobos, Kalinda, Labraunda, Phoebix antik kentleri ile Latmos, Sedir Adası, Beçin Kalesi ve Fethiye Kalesi arkeoloji kazılarına dair bildiriler açıklanacağı iletildi.
24 Kasım’da devam edecek olan sempozyumda, Mabolla antik kenti, Kissebükü geç antik çağ kenti, Labraunda antik kenti, Idyma antik kenti, Akyaka kalesi, Fethiye Kalesi, Ksantheos- Letoon antik kenti, Keremos yüzey araştırması, Özlüce kazıları faunası, Kaunos Antik kenti Bozukkale Çamçalık, Kızlan sualtı kazıları, Kadyanda Halikarnassos sur duvarları temizlik çalışması, Thelmesos yüzey araştırmaları, Çaltılar Höyük kazısı, Kastabos Hemithea kutsal alanı kazıları Theera antik kenti konuları ele alınmasının ardından sona erecek.