İstanbul Beyoğlu'nda bir yabancı uyruklu hastada maymun çiçeği virüsüne dair şüphelerin ortaya çıkması maymun çiçeği hastalığına dair endişeleri bir kez daha alevlendirdi. Ancak, yapılan incelemelerde hastanın cilt döküntülerinin kullandığı ilaçlardan kaynaklandığı belirlendi. Peki, maymun çiçeği virüsü nedir, hangi belirtileri gösterir ve ne kadar tehlikelidir?
MAYMUN ÇİÇEĞİ VİRÜSÜ NEDİR?
Dünya Sağlık Örgütü'ne (DSÖ) göre, maymun çiçeği virüsü, Poxviridae ailesine bağlı ve Orthopoxvirus cinsine ait bir virüstür. İlk olarak 1958 yılında Danimarka'daki maymunlarda araştırma amaçlı keşfedilen virüs, 1970 yılında Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nde 9 aylık bir çocukta insanlarda görülen ilk vaka olarak kayıtlara geçmiştir. O dönemde virüsün yayılımı Batı ve Orta Afrika ülkeleriyle sınırlı kalmıştır.
BELİRTİLER NELERDİR?
Maymun çiçeği virüsünün yaygın belirtileri şunlardır:
- Yüksek ateş
- Baş, sırt ve kas ağrıları
- Lenf bezlerinde şişlik
- Yorgunluk
- Üşüme ve titreme
- Ciltte su çiçeğine benzeyen kabarcıklar
BULAŞMA YOLLARI
Virüs, genellikle kemirgen hayvanlardan (fare ve sincap gibi) veya enfekte olmuş bireylerden bulaşır. Enfekte bireylerin cilt döküntülerine doğrudan temas, bu döküntülerin bulaştığı giysi, çarşaf ve havluların kullanımı ve vücut sıvılarıyla temas en önemli bulaşma yollarıdır. Belirtiler, virüsün bulaşmasının ardından 5 ila 21 gün içinde ortaya çıkabilir. Laboratuvar ortamında cilt lezyonları test edilerek doğrulama yapılır.
TEDAVİ VE ÖNLEME
Özel bir tedavi yöntemi bulunmayan maymun çiçeği, genellikle destekleyici bakım ve antiviral ilaçlarla tedavi edilir. Çiçek hastalığına karşı geliştirilen ve bazı ülkelerde onaylanmış aşılar, bazı durumlarda maymun çiçeği için de kullanılabilir. Hastaların büyük çoğunluğu, tedaviyle birlikte birkaç hafta içinde iyileşir.
ÖLDÜRÜCÜ MÜ?
DSÖ Sözcüsü Margaret Harris, maymun çiçeği virüsünün daha hızlı yayıldığını ve yüksek ölüm oranına sahip olduğunu belirtmiştir. Özellikle bağışıklık sistemi zayıf olanlar ve küçük çocuklar için daha tehlikeli olduğu vurgulanmıştır. Virüs, genellikle 2-4 hafta içinde kendiliğinden iyileşir, ancak bağışıklığı baskılanmış kişilerde ve çocuklarda hastalık daha ağır seyredebilir. Küçük yaş grubundaki hastaların yaklaşık %3 ile 6'sı yaşamını yitirirken, Orta Afrika alt tipinde ölüm oranı %11’e kadar çıkabilmektedir.