MEMDUH GÜNEY-EGE TELGRAF-İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından İzmir Körfez’inde yaşanan kirlilik sorunuyla ilgili olarak ‘Körfez’in geleceği, İzmir’in geleceği’ başlıklı İzmir Körfez Çalıştayı düzenlendi. Tarihi Havagazı Fabrikası’nda gerçekleştirilen çalıştayda ilk olarak İZDENİZ Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Işıkhan Güler açıklamalarda bulundu. Güler, İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Cemil Tugay’a teşekkür ederek konuşmasına başladı ve “Çalıştay programımızı incelediğimizde öncelikli ve acil olarak Körfez ulaşımı ve geniş yelpazeye yayılan konuları göreceksiniz. Hiç şüphe yok ki değerli bilim insanları ve uzmanlar sonuç alınacak tartışmalar üretebilecek gerçekçi çözümler üretecektir. Biz burada bilimsel ve teknik bir şekilde çözüm için olan ısrarımızı İzmirlilerle paylaşacağız” dedi.
“UZLAŞMAYA GAYRET EDECEĞİZ”
“Ciddi bir sorunla karşı karşıyayız” diyen Güler, “Öncelikle şu tespiti yapmak gerek. Körfezin durumundan ne merkezi yönetimler ne de yerel yönetimler sorumludur. Gediz havzasından başlayarak, tarım arazileri, körfez etrafındaki nüfusun hızla artması gibi birçok etken kirlilikte önemli bir unsurdur. Uzun süreceği bilinen çalışmalarda akademinin ve kentin ortak paydaşlarıyla uzlaşamaya gayret edeceğiz. Yoğun bir program bizleri bekliyor” diyerek açıklamalarını tamamladı.
“ÖNCE 2054 SONRA 2074”
“Planlama ajansı olarak acil eylem planları ve birçok çalışmayı iç içe gerçekleştirmeyi çalışıyoruz” diyen İzmir Planlama Ajansı Başkanı Prof. Dr. Koray Velibeyoğlu, “Kent yaşamı içinde kent haklarımızın bilincine vardık. Şimdi yeni bir hak tarif etmenin zamanı geldi o da ekosistem hakkı. Ekosistem hakkını da kabul etmemiz lazım ve hayata geçirmemiz için çabalamamız lazım. İzmir’in körfezi ve diğer çevre problemleri için oluşturabileceğimiz yol haritalarını hazırlıyoruz. 2054’e bakıyoruz. İzmir’in planlaması körfezi ve körfez etrafındaki yapılaşmayı tekrar ele almamız gerekiyor. Karadan değil denizden başlamamız gerekiyor. Deniz, kara ara kesiti kıyı alanlarının yeniden ele alınması gerekecek. Körfez havzalarıyla bir bütün. Gediz Havzası başta olmak üzere yaşam kaynağı olan havzaları korumak ve bunları koruyarak körfezi de ele almamız gerek. Kıyı alanları ve körfezi birlikte düşündüğümüz bir plan içerisinde hareket edeceğiz. Üçüncü planımız ise 2074. 50 sene uzak bir tarih değil. Bu yapacağımız her iş iki jenerasyonu yakından etkileyecek” ifadelerini kullandı.
“20 Ağustos tarihinden beri İzmir’de bir arayış var” diyen İZSU Genel Müdür Gürkan Erdoğan, “İZBB sahada olan ve çözülmesi için çaba sarf eden bir kurum. İlk olarak 2023 yılında bu alg türünü İzmir Körfez’inde gözlemlemiştik. Yağmurlarla birlikte etkisini kaybetmişti. Biz bunu İzmir Körfez’ini izlediğimiz için biliyoruz. 67 tane izleme noktasından yapılan çalışmalar doğrultusunda bunu gözlemledik” dedi. Yapımı devam eden projeleri aktaran Erdoğan, “Çiğli Atıksu Arıtma Tesisinde genel bir revizyon çalışması var ve tamamlandı diyebiliriz. Ön arıtmada giriş yapıları yenileniyor. Bu iki çalışma yılbaşı itibariyle tamamlanacak. Dördüncü fazda ise iki ana dağıtım yapımı tamamlandı aralık ayının ortasında tamamlanacak. Nisan ayında Çiğli 4.fazı işletmeye almayı planlıyoruz. Yağmur suyu ayrıştırma projelerinde dünya bankası kredileriyle yaptığımız işler var. Lot 1 ve lot 2 ihaleye çıkacak. Kentsel altyapının yenilenmesi sağlanacak. Lotlarda 4 milyar TL’lik harcama yapılacak. Özkaynaklarımızla devam eden işlerimiz var. Alsancak yağmur suyu projesi kent için önemli bir proje. Buca yağmur suyu ayrıştırmasında yüzde 10-15 bölgesindeyiz. Bornova yağmur suyu ayrıştırma projemiz devam ediyor. Çiğli Balatçık yağmur suyu ayrıştırma projesinde ihale sürecimizi başlattık” ifadelerini kullandı.
“ÖN TARAMA İZNİ BEKLİYORUZ”
“Biz ne yapıyoruz” diyen Erdoğan, “2 buçuk milyon metreküplük tarama izni için bakanlıktan ön tarama izni bekliyoruz. Bu hafta geleceğini düşünüyoruz ve taramayı altı ayda hayata geçireceğiz. Biz burada durmayıp devam etmek istiyoruz. Dere temizleme faaliyetlerine de devam ediyoruz. Körfeze dökülen derelerin tamamı İZSU tarafından temizleniyor. Bu derelerin birçoğu batık çalışıyor. Bu bölgede kentsel alan içerisinde çevresel atıkların birikmesine sebep oluyor. Özellikle yaz aylarına girerken vatandaşlar fark edince kentin tamamında bu çalışmalar yıl boyunca devam ediyor” dedi.
“YAPAMADIKLARIMIZ…”
“Yapamadıklarımız da var” diyen Erdoğan, “Sirkülasyon ve navigasyon kanalı projemiz var. Burada 50 milyon metreküplük malzemenin alanlardan çıkarılması hedefimiz. Bu projeyle akış hızı artırılması hedefleniyor. 2016 yılında ÇED onayı alındı fakat hayata geçmiyor. Bütün süreç tamamlanmasına rağmen bakanlık tarafından tekrardan incelenmesi istendi. Uluslararası krediyle yapabileceğimiz bir iş gerekli izinler tamamlanırsa hayata geçirmek istiyoruz. Çiğli Atık Su Arıtma tesisini kendi özkaynaklarımızla bitireceğiz 2013 yılında kredi onayı için yazısı yazıldı ancak ön onayı gelmedi. Hazine ve Maliye Bakanlığı’ndan kredi onayı bekliyoruz. Burada bir arayış içerisindeyiz arayışımız sürerken çalışmalarımıza devam edeceğiz” diye konuştu.
“KİRLETİCİLERİN ÖNÜ KESİLMELİ”
Çalıştaya yurtdışından gelen davetlilerden olan Çin Halk Cumhuriyeti Deniz Ekolojisi ve Çevre Bilimleri Isaac Yongquan Yuan, yaşanan sorunla ilgili olarak geçmişten de ciddi problemlerin bugüne geldiğini söyledi. Yuan, “Orman yangınlarında olmuş olduğu gibi bununda çok acil bir şekilde çözülmesi gereken bir felaket. Çeşitli ekipmanlara ihtiyaç bulunmakta ve geliştirilmiş pek çok metot var. Burada saha çalışmalarından bahsetmemiz gerek. Fiziksel önlemleri alarak bunlardan kurtulabilmek mümkün. İkinci olarak kirleticilerin önünü kesmemiz gerek. Kirleticiler ile ilgilide çalışmalarda modern metotlarla bunu önleyebiliriz” ifadelerini kullandı.
“DÜŞÜK OKSİJEN BALIK ÖLÜMLERİNİ ETKİLİYOR”
Çalıştaya Amerika Birleşik Devletlerinden canlı bağlantıyla katılan HBS Hydro BioSience Satış Temsilcisi Peter Triagani, “Bu noktada iki önemli alg türü İzmir için kritik. Turuncuya dönmüş bir renk görülüyor ve içerik olarak toksik olacak bir içerik. Bu aynı zamanda düşük oksijenden kaynaklı balık ölümlerini tetikliyor. İki tane önemli HAB bulunmakta ikisi de su ekosistemleri için önemli tehdit arz ediyor. Güneş ışığının bu noktada önemli olduğunu söylemiştik ve güneş ışığının alt katmanlara ilerlemesi çok kritik. Özellikle körfezin doğu bölgesindeki kanallarda tatlı ve tuzlu suyun karıştığı alanlarda etkin çalışmamız gerekiyor.” dedi.
“PAYDAŞLAR BİR ARAYA GELMELİ”
Çalıştaya video kaydıyla katılım gösteren ARUP Avrustralya Genel Müdür Yardımcısı ve Entegre Su Kaynakları Lideri Dr. Andrew Watkinson, öncelikle çözümler geliştirilmeli diyerek sözlerine başladı. Watkinson, “Bu çerçevede ön araştırma yapılmalı. Bu çalışmalar uzun vadede yapılması gerekiyor. Kısa vadede de bir takım opsiyonlar takip edilmeli. Özellikle burada dört önemli ilke bulunmakta. HAB ilkeleri doğrultusunda kontrol edilmesi, önlenmesi, anlayış geliştirilmesi ve paydaşların bir araya gelmesi önem arz etmekte. Paydaşlar bu sorunun farkında olmalı ve çözüme katkıda bulunmalı. Körfezin gözlemlenebilmesi ve bölgenin tüm yapısının anlaşılması büyük önem taşımakta. Bu modellemelerin çalışmalara etkin şekilde dahil edilmesi gerekiyor” diye konuştu.
KİMLER KATILDI?
“Körfez’in geleceği, İzmir’in geleceği” başlıklı çalıştaya İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Cemil Tugay ile İZSU Genel Müdürü Gürkan Erdoğan, İZDENİZ Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Işıkhan Güler, İzmir Planlama Ajansı Başkanı Prof. Dr. Koray Velibeyoğlu, Konak Belediye Başkanı Nilüfer Çınarlı Mutlu ve Bayraklı Belediye Başkanı İrfan Önal ile bilim insanları katılım gösterdi.