Ahmet Buğra TOKMAKOĞLU- Kiraz üreticilerinin ve ihracatçıların yaşadığı yönetici ve uzmanlar, aşırı yağışlardan ve nemden kaynaklı kirazlarda oluşan çatlaklar ve çürüklerle mücadele ettiklerini dile getirdi.
Aşırı yağışlar, sıcaklığın fazla nemlenmesine ve kirazların hızla su emmesine yol açıyor. Bunun sonucunda meyvelerin hızla büyümesi ve kabuklarının sınırları sınırlanıyor. Bu durumda, meyve kabuğu çatlamalarla karşı karşıya kalabiliyor. Bunun yanı sıra aşırı nemden kaynaklanan kiraz çürüğü denilen bir mantarla mücadele ediliyor.
“SAĞLIKLI KİRAZ BULMAKTA ZORLANIYORUZ”
Aşırı yağışlardan sonra sağlıklı kiraz bulmakta zorlandıklarını ifade eden Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Başkanı Hayrettin Uçak durumu şu şekilde özetledi:
“Bu yağışlar nedeniyle sağlıklı kiraz bulmakta güçlük çekiyoruz. Türkiye 2022 yılında 57 bin ton kiraz ihracatı karşılığında 135 milyon dolar döviz geliri elde etmişti. Yıllık 700 bin ton kiraz üretimiyle dünya lideri konumundayız. 2023 yılına büyük umutlarla girdik. 80 bin ton kiraz ihraç ederek, ülkemize 200 milyon dolar döviz kazandırmak istiyorduk. Özellikle erkenci kiraz üretimiyle öne çıkan, Kuzey Yarımkürenin ilk kirazının hasat edildiği İzmir Kemalpaşa ve Manisa başta olmak üzere Ödemiş, Kiraz ve Honaz bölgelerinde aşırı yağışlar kirazda kalite kayıplarına yol açtı ve kirazlarda çatlaklar oluştu. Bu bölgelerde yüzde 60 mertebesinde kalite kayıpları var. Kiraz ihracatında talep var. Afyon, Isparta, Kütahya, Mardin, Gaziantep, Toroslar, Adana, Amasya bölgelerindeki kirazların uygun iklim koşullarında hasat edilmesi ve ihracata sevk edilmesinde. Afyon ve Isparta bölgelerinde de hava koşulları nedeniyle geçtiğimiz yıllarda 25 Haziran’da hasat edilen kiraz bahçelerinin bu yıl Kurban Bayramı sonrasında hasat edilebileceği anlaşılıyor. Afyon, Isparta ve diğer kiraz üretim bölgelerinde hava koşulları olumlu seyrederse, ihracattaki 80 bin ton miktar ve 200 milyon dolar döviz getirisi hedefi tutturulabilir. Umutsuz değiliz”
“ÇATLAKTAN ÇOK ÇÜRÜKLE MÜCADELE EDİYORUZ”
Kirazlarda oluşan sorunlar hakkında konuşan Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Vural Güleç çatlağın yansıra mantara dikkat çekti: “Biz baktığımız zaman çatlağın yansıra bir de kiraz çürüğü dediğimiz bir mantarla mücadele ediyoruz. Aşırı yağmur ve aşırı nemden kaynaklanan bir mantar kiraz üzerinde ciddi bir hastalık oluşturdu. Bu hastalık çok hızlı bir şekilde ürediği için de toplandıktan sonra ihracata gidene kadar da bu mantar üremeye devam ediyor maalesef. O yüzden çatlamadan çok mantarla mücadele ediyoruz diyebiliriz. Özellikle Kemalpaşa bölgemizde bu ürünün ihracatı için çok ciddi sorun yaşıyoruz. Üretici arkadaşlar için de ihracatçı arkadaşlarım, meslektaşlarım için çok kötü bir durum ve çok kötü bir yıl yaşıyoruz dedi”
“GEÇEN SENEKİ RAKAMLARI YAKALARSAK ÖPÜP BAŞIMIZA KOYMAMIZ GEREKİR”
Güleç sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bana kalırsa kirazların yüzde 60 yüzde 70 ini kaybettik çatlakla birlikte mantar ve küflenmeden dolayı bu hasar daha da devam edecek gibi gözüküyor. Meteorolojinin tahminlerine göre de yağış tüm Türkiye’de devam ediyor. Kemalpaşa’nın devamı olan Afyon’da yüzde 50’lik Denizli Honaz’da yüzde 70’lik hasat edilmesi gereken kirazlarımız vardı fakat doludan kaynaklanan yüzde 75’lik neredeyse bir hasar var. Daha yağışların olacağı bekleniyor. Bundan dolayı daha oluşacak mantar ve çatlağı öngöremiyoruz. Bizim hedefimiz olan 80 bin ton kiraz ihraç ederek, ülkemize 200 milyon dolar döviz kazandırmaktı ama geçen seneki rakamları yakalarsak öpüp başımıza koymak gerekir” dedi
“ETKİLENEN ÜRETİCİMİZİ TEŞVİF İÇİN ÇALIŞIYORUZ”
Kemalpaşa Ziraat Odası Başkanı Bülent Oray bölgedeki kirazların durumunu anlattı: “Bölgemiz Mayıs ayının başında erkenci kiraz hasadına başlamak üzereydi, tam hasat zamanında başlayan yağmurlar erkenci kirazlarımızda aşağı yukarı yüzde 70’e varan çatlaklardan dolayı hasara yol açtı. Diğer masraflar hariç toplama masrafını kurtarmadığı için erkenci kirazların birçoğu dalında kaldı. Buradaki zararı kapatmak için esas kirazımız olan bölgemizin yetiştirdiği ziraat9 kirazında gerek fiyatta gerek kiloda bu açığı kapatırız gibi bir beklentimiz vardı fakat erkenci kirazlarda karşılaştığımız sorun olan yağış sorununu bu kirazımızda da yaşadık. İlçe tarımdaki ve Ziraat odasındaki ziraat mühendisi arkadaşlarımız bölgedeki hasar tespit için hala çalışıyorlar. Geç kirazlarımız olan ihracat kirazlarımızda da yüzde 50 gibi yine bir çatlama oldu bu sadece ihracatı değil iç piyasayı da derinden etkiledi. İç piyasada da kirazımız değer bulmadı. Çatlayan kirazlarda üretici yağmur çamur demeden tarlada çalıştı fakat çatlayan kirazlarda dalında çürüdü. Şu an Kemalpaşa ovada kiraz bitti ama daha yayla dağ köylerimiz var. Orada hasat başlamak üzere henüz orada bir sorun yok yine de arkadaşlarımız bölgede hasar var mı diye bakıyorlar, kesin zararlar ortaya çıkınca üretici için destek beklentimiz var. Topladığımız raporlarla birlikte Kemalpaşa’daki kiraz üreticilerimiz için sorunlarımız ve taleplerimizi iktidar muhalefet demeden başta bölgemiz milletvekilleri olmak üzere yetkililere ileteceğiz. Bu süreci de en kısa zamanda hem üreticimize hem de kamuoyuna duyuracağız.
FAİZSİZ KREDİ TALEBİ
Etkilene üreticiye teşvik için taleplerini bu sözlerle ifade eden Oray: “Üreticimizin çektiği krediler hasat sonu ödemeli ve çoğu kredilerin artık günleri yaklaşıyor. Üreticimiz bekledikleri verimi alamadı ve şu an üreticimiz kara kara düşünüyor. Hasat yılda bir kere olan bir şey başka bir şansımız yok 11 ay tekrar beklemek zorundasınız. Üretimin devam etmesi için de hem borçların ertelenmesi talebimiz olacak hem de bu üretimin devamlılığı için de faizsiz kredi talebimiz olacak. Bu konuyla ilgili sağ olsun kaymakam bey de konunun üzerinde ince ince çalışıyor. Biz de bu konun takipçisiyiz, bu yorgun üreticimiz bir nebze olsun rahatlatabiliriz” dedi.
Bunlar da ilginizi çekebilir