İzmir Katip Çelebi Üniversitesi (İKÇÜ) Sosyal ve Beşeri Bilimler Fakültesi akademisyenleri, Moğolistan'ın Tuul Vadisi'nde Dokuz Oğuzlar'a ait olduğu düşünülen ve tarihî Bilge Kağan ve Kül Tigin yazıtlarında adı geçen Togu Balık kentini ortaya çıkarmak için önemli bir adım attı. Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) desteğiyle yürütülen kazı çalışmalarında, 30 kişilik uluslararası bir ekip görev alıyor.
İKÇÜ Sosyal ve Beşeri Bilimler Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Şaban Doğan'ın koordinatörlüğünde ve Prof. Dr. Anıl Yılmaz ile Doç. Dr. Enkhtur Altangerel'in başkanlığında yapılan çalışmalarda, eski Türklerin inanç, ölü kültü, şehircilik gibi yaşam biçimlerine dair detaylı bilgiler elde edilmesi hedefleniyor. Kazılar, Tuul Nehri'nin iki yakasındaki şehir kalıntıları ile Mayhan, Tömst ve Agit dağlarını kapsayan 100 kilometrekarelik bir alanda gerçekleştiriliyor. Prof. Dr. Şaban Doğan, Moğolistan topraklarında yer alan sayısız kültür varlığına dikkat çekerek, bölgede Bilge Kağan, Kül Tigin ve Tonyukuk yazıtları da dahil olmak üzere 200'e yakın yazıt bulunduğunu belirtti. Ancak, Türkiye merkezli kazı çalışmalarının çok az olduğunu vurgulayan Doğan, TİKA'nın desteklediği projeler dışında kurumsal düzeyde Türk arkeoloji ekibinin bu bölgede faaliyet göstermediğini ifade etti.
Togu Balık kentinin keşfi konusunda heyecan verici gelişmeler kaydedildiğini belirten Prof. Dr. Doğan, Uygur döneminden kalma şehir kalıntıları ve seramik buluntularına ulaşıldığını açıkladı. Dokuz Oğuzlar'ın yaşadığı ve Göktürkler ile mücadele ettiği bilinen Togu Balık'ın tespit edilmesinin, Türk tarihindeki yerleşik hayata geçiş sürecine ilişkin yeni bilgilerin ortaya çıkmasını sağlayacağını ifade etti.
İKÇÜ'nün bu çalışmalarla Türk-İslam arkeolojisi alanında önemli bir boşluğu doldurmaya çalıştığını söyleyen Prof. Dr. Doğan, Türkiye'nin bu alandaki çalışmalarını artırma ve bölgedeki arkeolojik potansiyeli daha kapsamlı şekilde değerlendirme hedeflerini paylaştı.
