Kahve, yorgunluk hissiyle başa çıkmak için en çok başvurulan içeceklerden biri. Ancak, sık tüketildiğinde ayıltma etkisini yitirmesi, kahveseverlerin karşılaştığı yaygın bir sorun haline geliyor. Peki, kahve neden bu etkisini kaybediyor? Bilimsel araştırmalara göre, bu durumun birden fazla nedeni bulunuyor.
Kahvenin temel bileşeni kafein, beyin hücrelerindeki adenozin reseptörlerine bağlanarak yorgunluk hissini bastırır. Adenozin, beynin doğal bir inhibitörü olup, bu reseptörlere bağlandığında yorgunluk hissi oluşturur. Böylece kafein, tüketildikten sonra daha dinç hissetmemizi sağlar.
Ancak düzenli kafein alımı, vücudun bu maddeye alışmasına yol açar. Sık sık kahve tükettiğimizde, vücut adenozin reseptörlerinin üretimini artırır ve bu da aynı miktarda kafein alımında daha az etkili olmamıza neden olur. Yani, kahve içerek beklenen uyanıklık hissini elde edemeyiz.
Aynı zamanda karaciğerimizdeki kafeini parçalayan enzimlerin üretimi artar. Bu da kafeinin vücuttan daha hızlı atılmasına yol açar, dolayısıyla kahvenin etkisi uzun süreli olmayabilir.
Kafein, dopamin ve norepinefrin gibi nörotransmitterlerin salınımını artırarak yorgunluk hissini azaltır. Ancak zamanla bu nörotransmitter düzeylerinde bir azalma meydana gelir. Ayrıca vücut, bu nörotransmitter artışına daha az yanıt vermeye başlar.