Şiddet mağduru ve yakınlarına sağlanan mali desteklerin neler olduğunu toplu bir şekilde gözden geçirmek, yararlanacak olanları bilgilendirmek açısından değerli olacaktır. Geçici maddi yardıma karar verilmiş olması durumunda;
1. Onaltı yaşından büyükler için her yıl belirlenen aylık net asgari ücret tutarının otuzda birine kadar günlük ödeme yapılır.
2. Korunan kişinin birden fazla olması durumunda, ilave her bir kişi için bu tutarın yüzde yirmisi oranında ayrıca ödeme yapılır.
3. Ancak, ödenecek tutar hiçbir şekilde belirlenen günlük ödeme tutarının bir buçuk katını geçemez.
4. Korunan kişilere barınma yeri sağlanması hâlinde bu fıkrada belirlenen tutarlar yüzde elli oranında azaltılarak uygulanır.
Peki geçici maddi yardım hangi bütçeden temin edilir ve geri ödenir mi?
Bu ödemeler, Bakanlık bütçesine, geçici maddi yardımlar için konulan ödenekten karşılanır. Kesinlikle geri ödenmesi yoktur yani bağış niteliğindedir.
Ancak yapılan ödemeler, şiddet uygulayandan tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde tahsil edilir. Bu şekilde tahsil edilemeyenler 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre ilgili vergi dairesi tarafından takip ve tahsil edilir.
Korunan kişinin gerçeğe aykırı beyanda bulunduğunun tespiti hâlinde yapılan yardımlar, bu kişiden 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre tahsil edilir.
Nafaka bağlanmasına karar verilmesi hâlinde, kararın bir örneği, re’sen nafaka alacaklısının veya borçlusunun yerleşim yeri icra müdürlüğüne gönderilir.
Nafaka ödemekle yükümlü kılınan kişinin Sosyal Güvenlik Kurumu ile bağlantısı olması durumunda, korunan kişinin başvurusu aranmaksızın nafaka, ilgilinin aylık, maaş ya da ücretinden icra müdürlüğü tarafından tahsil edilir. İcra müdürlüklerinin nafakanın tahsili işlemlerine ilişkin posta giderleri Cumhuriyet başsavcılığının suçüstü ödeneğinden karşılanır.
Genel sağlık sigortalısı olmayan ve genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi kapsamına da girmeyen veya genel sağlık sigortası prim borcu sebebiyle fiilen genel sağlık sigortasından yararlanamayan ya da diğer mevzuat hükümleri gereğince tedavi yardımından yararlanma hakkı bulunmayanlar; bu hâllerin devamı süresince, 5510 sayılı kanunda öngörülen gelir testine tabi tutulmaksızın genel sağlık sigortalısı sayılır.
İlgili kişinin aynı zamanda rehabilitasyonunun veya tedavi edilmesinin gerekli olduğuna karar verilecek olunursa, bu giderler de Bakanlık bütçesinin ilgili tertiplerinden karşılanır.
6284 Sayılı yasa kapsamındaki başvurular ile verilen kararların icra ve infazı için yapılan işlemlerden yargılama giderleri, harç, posta gideri ve benzeri hiçbir ad altında masraf alınmaz. Kişilere yapılan destekler ve ödemeler gelir vergisi ile veraset ve intikal vergisinden, bu ödemeler için düzenlenen kâğıtlar ise damga vergisinden muaf tutulmuşlardır. Ayrıca Bakanlık, gerekli görmesi hâlinde kadın, çocuk ve aile bireylerine yönelik olarak uygulanan şiddet veya şiddet tehlikesi dolayısıyla açılan idarî, cezaî, hukukî her tür davaya ve çekişmesiz yargıya katılabilir.
Hiç kimsenin bu yasa hükümlerinden yararlanmasına ihtiyaç duyulmayacak, medeni bir toplum içinde, medeni insanlar ile yaşamalarını diliyorum.
Arabulucu Avukat Nurdan Heris