Ahmet Buğra TOKMAKOĞLU- EGE TELGRAF/ Günümüz Konya’sında yer alan Çatalhöyük, 9.000 yıl öncesine dayanan tarihi ile dünyanın en eski tarım yerleşimi olarak kabul ediliyor. Türkiye'nin Konya ilinin Çumra ilçesinde bulunan bu önemli Neolitik yerleşim yeri, M.Ö. 7500 ile 5700 yılları arasında yaşamış insanların kalıntılarıyla dolu. Çatalhöyük, 1958 yılında İsveçli arkeologlar J. Mellaart ve C. Braidwood tarafından keşfedilmiştir.
Çatalhöyük'te Mimari ve İnşaat
Çatalhöyük'te yapılan araştırmalar, insanların taş ve kerpiçten inşa edilen küçük evlerde yaşadığını ortaya koymaktadır. Bu evler birbirine sıkıca bağlı olup, çoğu evin bir kapıya sahip olmaktan ziyade yüksek çatılar üzerinden diğer evlere ulaşılabiliyordu. Bu mimari tarz, toplumsal dayanışmanın ve birlikte yaşamın bir yansıması olarak değerlendiriliyor.
Çatalhöyük'te Sanat ve El Sanatları
Çatalhöyük, zengin sanat eserleriyle de dikkat çekiyor. Duvar resimleri ve toprak heykelleri, o dönemin insan yaşamını ve inançlarını gözler önüne seriyor. Özellikle hayvan figürleri, insan figürleri ve geometrik desenler, bu antik yerleşimin sanat anlayışını yansıtıyor. Bu sanat eserleri, toplumsal ve kültürel yaşam hakkında önemli ipuçları sunuyor.
Çatalhöyük'te Ekonomi ve Tarım
Neolitik dönemde yaşayan Çatalhöyük halkı, tarım ve hayvancılıkla uğraşan bir topluluktu. Bitkilerin yetiştirilmesi ve hayvanların beslenmesi, ekonomik temellerini oluşturuyordu. Ayrıca, balık tutma ve toplayıcılıkla da ek gelir sağlanıyordu. Bu ekonomik faaliyetler, dönemin insanlarının yaşam kalitesini artırırken, toplumsal yapılarını da şekillendiriyordu.
Çatalhöyük'te Toplumsal Yapı
Çatalhöyük’teki toplumsal yapı, ailelerin bir araya geldiği küçük topluluklardan oluşuyordu. Her aile, kendi evine ve tarlalarına sahipti. Toplum, toplu çalışmalar ve paylaşım anlayışıyla yönetiliyordu. Bu durum, dönemin insanlarının sosyal dayanışma ve iş birliği konusundaki güçlü bağlarını gösteriyor.
Çatalhöyük'teki Önemli Bulgular
Çatalhöyük'te yapılan araştırmalar, antik yerleşim yeri hakkında birçok önemli bulguya ulaşmıştır. Bunlar arasında:
Volkan Muralı: Dünyanın en eski volkanik patlamalarını betimleyen bu sanat eseri, Çatalhöyük'te bulunmuştur.
İnsan ve Hayvan Figürleri: Duvar ve zemin resimlerinde öne çıkan bu figürler, dönemin sosyal hayatına dair ipuçları sunuyor.
Obsidiyen Aletler: Volkanik camdan yapılmış bu aletler, Çatalhöyük'te bulunmuş ve uzak mesafelerden taşınarak kullanılmıştır.
Kadın Figürleri ve Heykelleri: Bu figürler, dönemin toplumsal yapısını ve inançlarını yansıtırken, aynı zamanda sanat ve kültür anlayışını da göstermektedir.
Çatalhöyük’ün Tarihi Önemi
Çatalhöyük, tarih boyunca farklı araştırmalar ve keşiflerle büyük bir ilgi uyandırmıştır. Bu antik yerleşim, Neolitik dönemin insan yaşamını ve kültürünü anlamak için vazgeçilmez bir kaynak niteliğindedir. Çatalhöyük, geçmişin derinliklerine uzanarak, tarımın, sanatın ve toplumsal yapıların gelişiminde önemli bir rol oynamıştır.
