Nihat AK/EGE TELGRAF- Konut fiyatları vatandaşın alım gücünü üzerine çıktı. Bankalar uzun vadeli düşük faizli kredi musluklarını kapattı. İnşa edilen konutlar müteahhitlerin elinde kaldı. Yeni projelere ise başlanamadı. Tüm faktörlerin etkisiyle ipotekli konut satışlarında hiç olmadığı kadar bir düşüş gerçekleşti.
‘DURAĞAN GİDİŞ’
Konut fiyatlarının bir süredir stabil olduğuna dikkati çeken İzmir Emlak Kulübü Derneği Başkanı Rıdvan Akgün, “Son oluşturulan bir rapor yılın ilk yarısında konut satışlarının durağan bir performans sergilediğini ortaya koydu. Bununla birlikte ipotekli alımların, tarihi dip seviyeye gerileyerek yüzde 9’a indiği tespit edildi. İpotekli, yani kredili konut satışlarındaki tarihi düşüşün birkaç ana nedeni bulunmakta. Merkez Bankası'nın politika faiz oranlarını yükseltmesi, konut kredisi faiz oranlarının da artmasına neden oluyor. Bu durum, kredi maliyetlerini artırarak, tüketicilerin krediyle konut almasını zorlaştırıyor. Konut fiyatları birçok kişinin alım gücünün üzerine çıktı. Ekonomideki belirsizlikler, insanların büyük yatırımlar yaparken daha temkinli davranmasına yol açıyor. Enflasyon, döviz kuru dalgalanmaları ve genel ekonomik istikrarsızlık, tüketicilerin konut almak yerine beklemeyi tercih etmelerine neden olabiliyor. Genel ekonomik durumla bağlantılı olarak, tüketici güveni de azaldı. İnsanlar iş güvencesizliği ve gelecekteki ekonomik durum hakkında endişe duyduklarında, uzun vadeli borçlanmalar yerine mevcut durumlarını korumaya odaklanıyorlar” dedi.
‘ENFLASYONUN ALTINDA’
Konut fiyat artışlarının enflasyonun altında kaldığını vurgulayan Başkan Akgün, “Konut fiyat endeksindeki aylık bazda enflasyonun altında kalma trendi geçtiğimiz yılın temmuz ayında başladı. Bu yılın şubat ayından itibaren yıllık artış TÜFE’nin altında kalmaya başladı. Reel değişim negatif bölgede kaldı. Bu trendin yılın geri kalanında benzer şekilde devam etmesi bekleniyor. Sözün özü son bir yıldır konut satışlarımız istediğimiz düzeyde değil. Bu nedenle geçtiğimiz yılın konut fiyatlarıyla satışlar yapılıyor. Şartlar nedeniyle konut fiyatları yerinde sayıyor. Yatırım yapmak için tam zamanı. Bankalar önümüzdeki süreçte daha düşük faiz oranıyla kredi musluklarını açma eğiliminde olacağını tahmin ediyoruz. Muslukların açılmasıyla konut fiyatlarında hızlı bir yükseliş meydana gelecektir. Bir anda oluşacak talebi arz karşılamayacaktır. İmkanı olanların konut sahibi olmalarını öneriyoruz” diye konuştu.
‘KAPASİTE DÜŞÜRÜLDÜ’
Malzeme talebinin azaldığına dikkati çeken İzmir İnşaat Malzeme Satıcıları Odası Başkanı Cumhur Taşdelen, “Türkiye'de konut satışlarında, özellikle ipotekli satışlarda, ciddi bir düşüş yaşanıyor. Bu durum, yeni inşaat projelerinin sayısında da azalmaya yol açıyor. Azalan inşaat projeleri, inşaat malzemelerine olan talebin düşmesine neden oluyor. Ekonomideki olumsuz gelişmeler, hem tüketicilerin hem de yatırımcıların yeni projeler başlatmasını zorlaştırıyor. Talep azalması nedeniyle üreticiler, ellerindeki stokları eritemiyor. Bu durum, depolarda biriken ürünlerin miktarını artırıyor. Üreticiler, bu stokları azaltmak için üretimlerini kısıyor. Son dönemde hammadde ve enerji maliyetlerindeki artışlar, üretim maliyetlerini artırdı. Ancak talep düşük olduğu için bu maliyet artışları, nihai ürün fiyatlarına tam olarak yansıtılamıyor. Bu durumda üreticiler, maliyetleri düşürmek için üretim kapasitesini kısıtlıyor” diye konuştu.
‘MECBUREN DÜŞECEK’
İnşaat malzeme fiyatlarının geriye gelme eğiliminde olduğunu belirten Başkan Taşdelen, “Artan stoklar ve azalan talep, üreticileri fiyatları düşürmeye zorladı. Ayrıca, piyasa payını korumak isteyen üreticiler arasında rekabetin artması, fiyat düşüşlerini daha da tetikledi. Üreticiler, stokları eritmek ve nakit akışını sağlamak için çeşitli indirim kampanyaları başlatarak fiyatları düşürüyor. Son birkaç haftadır inşaat malzeme fiyatları bir ileri iki geri gidiyor. Piyasa dengeye gelene kadar bu süreç devam edecektir. Şöyle bir örnek vereyim; Bir müteahhit Karşıyaka’da inşa ettiği 125 metrekarelik konut için 10 milyon küsür lira istiyor. Arsa ve inşaat malzeme fiyatları ile işçilik masraflarıyla ancak o fiyata satabiliyor. Ama yan tarafındaki 15 yıllık binadaki 125 metrekarelik bir daire için 3.5-4 milyon lira iseteniyor. İkinci el konut satış fiyatlarıyla sıfır konut satış fiyatları dengeye gelene kadar piyasada değişimler yaşanacak” şeklinde konuştu.