MEMDUH GÜNEY-EGE TELGRAF-Ülke ekonomisinde yaşanan dalgalanmalar, döviz kurlarının uzun süredir sabit seyretmesi, üst üste yapılan seçimler ve yeni vergi paketi ihracatçıyı olumsuz etkiledi. Maliyetlerin yüksek, kurun düşük olması sonucunda ihracatçının kaybı her geçen süreç arttı. En çok kayıp yaşayan deri sektörü 2023’ün ilk altı ayında 1 milyar doları aşarken, bu yıl aynı dönem yüzde 26,7 kayıp yaşadı ve 750 milyon dolarda kaldı. Mart ayında Ege İhracatçı Birlikleri’nde düzenlediği toplantıda “Mevcut sistem devam ettiği sürece sektörün yüzde 40’a yakını bir daha geri dönmemek üzere küçülecek” sözünü hatırlatan Ege Deri ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Erkan Zandar, “Seçim sonrası dövizde beklenilen düzeyde bir artış oluşmadığı için yüzde 40’lık tahminim oluşmaya başladı” dedi. İhracatın düşmesinin iki sebebi olduğunu aktaran Zandar, “Özellikle Avrupa ve Rusya bölgelerinde çalışan sektörün piyasadaki talebi daraldı. Bir diğer sebep de kurla birlikte yüksek olan işçilik ve gider maliyetlerimiz. Bu iki sebepten dolayı sektördeki genel kayıp yüzde 26 olurken Ege Bölgesi’nde yüzde 18. Sene sonunda da yüzde 30-40 arası bir kayıp göreceğiz. Asıl kayıpların yaşandığı döneme şimdi girdik. Deri sektörü anlık satış yapan bir sektör değil bu yüzden satışlar 7-8 ay öncesinden gerçekleştirilir. 2024 sektöründeki kaybımız yüzde 20 seviyesinde ancak 2025 kış dönemi için kaybımız şimdiden yüzde 30-35 seviyelerine çıktı. Rusya bölgesinde bu kayıp yüzde 80’leri bulurken Avrupa Bölgesi’nde yüzde 40” dedi.
‘SEKTÖRLER SIKINTIDA’
Yurt dışı pazarında özellikle Avrupa’da Eylül sonrası hareketlilik umutları olduğunu belirten Zandar, Rusya için aynı şeyleri söylemediklerini aktardı. Avrupa’da yaşanacak hareketlilik için düşüncelerini aktaran Zandar, “O bölgede ne yazık ki fiyata takılacağız. Enflasyona göre artmayan bir kur bizi rekabetçi olmaktan uzak kılıyor. Biz emek yoğun sektörüz. Bu kavram ne yazık ki Türkiye’de hala daha anlaşılamadı. Emek yoğun sektörde işin üzerinde birçok kişinin çalışması gerek. Ürün başına insan sayısının çok fazla olması bizi rekabetten uzak kılıyor. Teknoloji olarak çok ileri düzeyde değiliz. Her makine başına en az iki kişi çalıştırmak zorundayız. Umuyoruz ki kayıplarımız azalır ve kötü tahminler gerçekleşmez” ifadelerini kullandı.
‘KUR TERS DÜŞÜRDÜ’
Geçen yıla göre kayıp yaşayan bir diğer sektör hazır giyim ve konfeksiyon oldu. Sektörün ihracat kaybı geçen yılın ilk altı ayıyla karşılaştırıldığında yüzde 12,8 olarak açıklandı. 2023 yılının ilk altı ayında 9,9 milyar dolarlık sektör bu yılın ilk altı ayını 8,7 milyar dolarla kapattı. “Yürüyen sistemimizde bir değişiklik yok” diyen Ege Hazır Giyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği Başkanı Burak Sertbaş, “Maliyetlerimiz geçen yıla göre artarken kurun aynı derecede artmaması bizi ters düşürdü. Son bir aydır fena değiliz ancak yıl bazında baktığımız zaman zorlanarak ilerliyoruz” dedi. Yeni vergi paketinin üzerlerinde baskı yapmamasını umduklarını aktaran Sertbaş, “Ana pazarımız Avrupa ve oranın da son çeyrekte hareketleneceğini umut ediyoruz. Kurda son dönemde ufak ufak artışlar umudumuzu korumamıza yardımcı oluyor. Asgari ücretin artmaması bir yandan iyi bir yandan kötü. Tabii ki artması lazımdı ancak tüm maliyetlerin artmaması adına yararımıza oldu. Kurun da desteklenmesiyle birlikte yıl sonuna kadar kendimizi toplamayı ve 2025’e daha iyi girmeyi umut ediyoruz” dedi.
