Dünyanın en büyük adası olan Grönland, iklim değişikliği ve buzulların erimesi ile birlikte Arktik bölgesindeki merkezi konumu nedeniyle giderek daha fazla dikkat çekiyor. ABD’nin seçilmiş Başkanı Donald Trump, 23 Aralık’ta Truth Social hesabında yaptığı paylaşımda Grönland’ın ABD kontrolünde olması gerektiğini yineledi. Trump, ada üzerindeki mülkiyetin ve kontrolün "mutlak bir zorunluluk" olduğunu savunarak, ABD'nin ulusal güvenliği ve özgürlük için bu adımı atmanın gerekli olduğunu belirtti. Ancak Grönland Başbakanı Mette Frederiksen ve diğer yetkililerden tepki geldi.
‘ASLA SATILIK OLMAYACAĞIZ’
Grönland Başbakanı Kim Kielsen Egede, Trump’ın açıklamalarına karşılık olarak, Grönland’ın "satılık" olmadığını ve asla satılmayacağını vurguladı. Egede, Grönland halkının uzun süredir devam eden özgürlük mücadelesine dikkat çekerek, "Biz satılık değiliz ve asla satılık olmayacağız" dedi. Egede, tüm dünyayla iş birliğine ve ticarete açık olduklarını belirterek, ancak bu iş birliklerinin Grönland'ın değerleriyle uyumlu olması gerektiğini ifade etti.
ABD, Grönland’daki Thule Hava Üssü gibi askeri üslerle Arktik bölgesinde stratejik varlığını güçlendirmiştir. Bu üs, Kuzey Kutbu ve Atlantik’teki faaliyetleri izlemeye olanak tanırken, aynı zamanda ABD'nin ulusal güvenliğini sağlamada kritik rol oynamaktadır. Ayrıca Grönland, mineraller, nadir toprak metalleri ve petrol rezervleri açısından da zengindir ve bu da ABD'nin bölgedeki ekonomik çıkarlarını artırmaktadır.
TARİHİ DÜZENLEMELER VE GEÇMİŞTEKİ TEKLİFLER
Grönland, 2. Dünya Savaşı sırasında ABD'nin askeri üs kurarak bölgedeki etkisini artırdığı önemli bir stratejik konumda yer alıyordu. 1946'da ABD Başkanı Harry Truman, Grönland’ın Danimarka’dan 100 milyon dolar karşılığında satın alınmasını önerdi. Ancak Danimarka, bu teklifi reddetti. Bugün ise Grönland, Danimarka'ya bağlı özerk bir bölge olarak kendi iç işlerinde bağımsızlığını kazanmış durumda.
ABD’nin 2020'de Grönland’ın başkenti Nuuk’ta yeniden konsolosluk açma kararı, ada ile iş birliği ve ticaretin artırılması amacını taşımaktadır. Ancak, Trump’ın 2019'da Ada'yı satın alma teklifinin Danimarka tarafından reddedilmesinin ardından, Grönlandlı yetkililer bu tür tekliflere karşı kararlı bir duruş sergilemeye devam etmektedir.
Grönland, sahip olduğu doğal kaynaklar, askeri üslerin stratejik konumu ve Arktik bölgesindeki jeopolitik rolü ile küresel güç dengelerinde önemli bir yer tutmaktadır. Ancak Grönland halkı, ada üzerindeki egemenlik haklarının tartışılmasına ve dış müdahalelere karşı güçlü bir şekilde savunma yapmaktadır.