Son bir ay içinde Türkiye'de ayçiçek yağı fiyatlarına ikinci kez zam yapıldı. 5 litrelik ayçiçek yağı şişesinin fiyatı 20 lira artarak, iç piyasada ton başına fiyatı 1.250 dolara yükseldi. Bu artış, uluslararası piyasalarda 990-1.000 dolar arasında değişen fiyatların oldukça üzerinde. Devletin uzun süredir yakından izlediği ayçiçek yağı fiyatları, son bir ayda iki kez zamlandı. Uluslararası piyasalarda ayçiçek yağının tonu 990 ile 1.000 dolar arasında işlem görürken, iç piyasada bu rakamların yaklaşık yüzde 25 üzerinde, yani 1.250 dolar seviyesine ulaştı. Trakya Birlik, yüzde 44 yağ oranına sahip ayçiçek ürününün tonunu 20.000 lira olarak belirlemişti.
Dünya Gazetesi'nden Mehmet Hanifi Gülel'in haberine göre, Solventum Yönetim Kurulu Başkanı Onat Angı, iç pazarda fiyat artışının devam ettiğini belirtti. Angı, geçtiğimiz hafta ham ayçiçek yağının ton fiyatının 43-44 bin TL seviyelerine yükseldiğini söyledi. Piyasanın canlanması gerektiğini ve hükümetin doğru adımlar atarak destekleri artırdığını ifade eden Angı, piyasadaki dengesiz artışların sanal bir yükselişe neden olduğunu vurguladı. Angı, "Fiyatların yüzde 10-15 oranında artışı normaldi, ancak bu artışlar beklentilerin üzerinde oldu. Satıcılar, gelecekte daha fazla artış olacağı endişesiyle ürünlerini satmamaya başladı, bu da fiyatların hızla yükselmesine neden oldu" dedi.
HÜKÜMETİN ÖNLEMLERİ VE FİYATLAR
Angı, hükümetin fiyat artışlarını yakından takip ettiğini ve bu konuda resmi tedbirlerin alınabileceğini belirtti. 6 Ağustos'ta Resmi Gazete’de yayımlanan düzenlemeye göre, yerli ayçiçeği tohumu alımı yapan firmalara sunulan indirimli gümrük vergisinin indirilebileceği ifade edildi. Fiyatların böyle devam etmesi durumunda, bir vergi indiriminin olabileceğini vurguladı.
Son bir ayda zincir marketler de kendi markalarına zam yaptı. Markalı 5 litrelik ayçiçek yağı şişesi 279,95 TL'ye, zincir market markalı ürünlerin en düşük fiyatı ise 229,50 TL oldu. Türkiye’de uluslararası fiyatların üzerinde bir durumun kabul gördüğünü belirten Angı, ayçiçeğinin yüzde 36 gümrük vergisiyle korunduğunu belirtti. Ancak pandemi ve savaşlar nedeniyle bu verginin uygulamadığını ifade etti. Angı, "Bugün ayçiçeği ithalatı yaparsanız yüzde 36 vergi ödemeniz gerekiyor. İç piyasada ise fiyatlar bu vergiyi eklediğinizde 1.360 dolara çıkıyor" dedi.
DÜNYA ÜRETİMİNDE DÜŞÜŞ BEKLENTİSİ
Dünya genelinde soya ve palm yağına olan talebin zayıfladığını belirten Angı, ayçiçek yağında ise miktarının azalmasını beklediklerini söyledi. Ukrayna ve Rusya'da bu yıl üretim beklentisinin sırasıyla 12,5 milyon ton ve 14,5 milyon ton olduğunu ifade etti. Her iki ülkede de yaklaşık 5 milyon tonluk bir üretim düşüşü öngörülüyor. Angı, "Bu nedenle uluslararası piyasalarda fiyatların yaklaşık 1.000 dolar seviyelerinde kalması bekleniyor. Türkiye limanlarında sezon sonuna doğru fiyatların 1.100-1.200 dolara yükselebileceğini tahmin ediyorum" diye konuştu.