Yasemin EKREN/EGE TELGRAF- Türkiye’deki engelli bireylerin istihdama katılma oranı yüzde 22 olarak açıklandı. Türkiye İş Kurumu’nun (İŞKUR) yürüttüğü istihdam sürecinde, bir kurumda çalışacak engelli personel oranı yüzde 3 olarak belirlendi. Kamu ve özel sektörü içerisine alan uygulamada belirlenen kotanın uygulanmaması durumunda kurumlara idari para cezası uygulanıyor.
“KOTA YETERSİZLİĞİ”
Engelli istihdamının düşük olmasının asıl nedeninin çalışmaların yetersizliği olduğunu söyleyen Engelliler Konfederasyonu, İstihdam ve Rehabilitasyondan Sorumlu Başkan Yardımcısı İlyas Akdağ, “İnsanlarda ne kadar az engelli personel istihdam edersek o kadar faydadır gibi bir görüş var. Bir diğer sorun eğitim meselesi. Engellilerin eğitime katılımı konusunda da bir eksiklik var. Bu iki nedenden dolayı engelli istihdamı oranları düşüyor. Her kurum için, kendi personel sayısının yüzde 3!’ü kadar engelli birey çalıştırma kotası var. Her iş yeri bu kotayı uygulamak zorunda ancak başta kamu bu açığı doldurmuyor. Kamu her yıl belli bir oranda personel işe alıyor ama bu oran eksikliği tamamlamıyor, yaptırımlar yetersiz kalıyor. Çoğu iş yeri cezadan kurtulmak için istihdam ediyormuş gibi işe alım yapıyor ancak işe gelmesen de olur mantığıyla yaklaşıyorlar. Biz bu kotanın yüzde 6 yapılmasını istiyoruz. Bu oran yükseltilip kamudaki boşlukları doldurup özel sektöre teşviklerin verilmesi gerekiyor. Ben cezadan çok teşvik verilmesi gerektiğini düşünüyorum” dedi.
“MÜCADELE HİÇ BİTMİYOR”
Engellileri görünür kılmanın önemli olduğunu söyleyen Akdağ, “Bu konuda toplumun ve işverenlerin eğitilmesi gerektiğini düşünüyorum. Engellilerin ne yapıp ne yapamayacağına dair bir bilgi eksikliğinin oluştuğunu düşünüyorum. Özel sektörde önyargılardan dolayı kendini kabul ettirmek gibi bir sorunla karşı karşıya kalıyor birey. İnsanları iş gücüne katabilmek için onları mesleki eğitime ağırlık verilmesi gerekiyor. Üniversiteye devam eden engelli bireyler bile engeli yüzünden istihdam konusunda sorunlar yaşıyor. Devlet ve engelli dernekleri yeterince iş birliği yapmıyor. Bir proje veya yasa yapılıyor ancak bu projede engelliler yok, bu bireyler başından sonuna projenin içerisinde olmalı” diye konuştu.
“ASIL BİZE SORMALILAR”
Özel sektörün engelli istihdamı konusunda kamuya göre daha iyi olduğunu söyleyen Gürsoy, “Özel sektörde engelli birey istihdamının yapılmadığı durumlarda ceza olarak kesilen paralar var ancak devlette bu oran yüzde 55 olsa da bu cezayı devlet kendine uygulamıyor. Devlet kendi çıkardığı yasaya uymuyor. Bu sorunu aşabilmek için karar vericiler arasında bizlerden birilerinin olması gerekiyor. Yoksa bu istihdam sorunu asla çözülmez. Sorunlar aynı sadece tutan eller değişiyor. İŞKUR kurumlara niteliğe göre eleman göndermeli. Biz federasyon olarak, bünyemizdeki derneklerle iş birliği içinde engelli bireylerin personel dosyalarını oluşturup firmalara götürüyoruz. Bizlerin çalışabileceği işler var çalışamayacağı işler var. İstihdam edilemeyecek iş ortamlarında engelli istihdamı diretilmemeli, siz devlete bu kişilerin maaşını verin, biz birikim oluşturalım denmeli. Bu paralar da istihdam edilemeyecek bireylere verilmeli. Yasalar yapılırken bizlere de sorulmalı” ifadelerini kullandı.
