Kıdem tazminatı, emeklilik koşullarını yerine getiren işçiler için önemli bir hak. Milliyet yazarı Cem Kılıç, bu konudaki dikkat çekici detayları köşesine taşıdı. Emeklilik için gerekli yaş şartı dışındaki tüm koşulları yerine getiren çalışanlar, kıdem tazminatı alabilirler. Ancak, bu hakkın sadece 15 yıllık sigortalılık süresi ve 3600 gün prim ödemesi olan işçiler için geçerli olduğu düşünülse de, 7000 günü tamamlayan işçiler de bu haktan yararlanabilir.
Çoğu çalışan, bu konuda yeterli bilgiye sahip olmadıkları için kıdem tazminatı taleplerinden çekiniyor. Oysa ki, kıdem tazminatı, emeklilik yaşını beklerken çalışmayanların bir hakkıdır. Yanlış bir algı olan, 15 yıl çalışmış ve 10 yıl prim ödemiş herkesin kıdem tazminatı alabileceği inancı, gerçeği yansıtmıyor.
1475 sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesi uyarınca, kıdem tazminatı, emeklilik için gerekli yaş şartı dışında prim ödeme gün sayısını ve sigortalılık süresini dolduran çalışanlar için bir haktır. 1999 yılında yapılan düzenlemelerle emeklilik yaşının zorunlu hale gelmesi, kıdem tazminatı için yeni bir düzenleme getirmiştir. Bu düzenleme, sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısını dolduran çalışanların işten ayrılmaları halinde kıdem tazminatı alabilmelerini sağlamaktadır.
Kıdem Tazminatından Kimler Yararlanabilir?
08.09.1999’dan önce sigortalı olan işçiler, 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün prim ödemesi şartlarını yerine getirdiklerinde kıdem tazminatına hak kazanabilirler. Uzun süre aynı işverende çalışmış ve bu şartları tamamlamış bir çalışan, son brüt maaşı üzerinden 15 katı kadar kıdem tazminatı alabilir. Ancak, son işyerindeki çalışma süresi bir yıldan az olanlar, kıdem tazminatına hak kazanamazlar.
08.09.1999’dan sonra sigortalı olan çalışanlar ise, kendi emeklilik koşullarını öğrenip yaş dışındaki şartları sağladıklarında kıdem tazminatına hak kazanabilirler. Örneğin, 01.01.2000 tarihinde sigortalı olmuş bir çalışan, 7000 gün prim ödemişse veya 25 yıllık sigortalılık süresinde en az 4500 gün prim ödemesi varsa kıdem tazminatı alabilir.
Başvuru Süreci
Kıdem tazminatına hak kazananlar veya bu hakkı öğrenmek isteyenler, en yakın Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) merkezine başvurmalıdır. SGK’ya yapılacak başvuru ile bu hakkın kazanılıp kazanılmadığı veya ne zaman kazanılabileceği öğrenilebilir. Eğer hak kazanılmışsa, SGK’dan alınacak "kıdem tazminatı alabilir" yazısı, işverene teslim edilerek işçi kıdem tazminatını alıp işten ayrılabilir.
Bu bilgiler, çalışanların kıdem tazminatı haklarını bilmesi açısından büyük önem taşımaktadır. Herkesin bu haktan faydalanabilmesi için gerekli bilgilere ulaşması gerekmektedir.
