Bilindiği üzere, kira gelirlerinin elden tahsil edilmesi yasaklanmıştı. Bu tür ödemelerin banka, benzeri finans kuruluşları veya PTT aracılığıyla yapılması ve ödemenin bu şekilde TEVSİK edilmesi yani belgelendirilmiş olması gerekmekteydi.
Bu zorunluluk nerede düzenlenmiş?
213 Sayılı Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 257. maddesinin birinci fıkrasının (2) nolu bendinde aşağıdaki şekliyle düzenlenmiş:
“Maliye Bakanlığı ……….. 2. Mükelleflere muameleleri ile ilgili tahsilat ve ödemelerini banka, benzeri finans kurumları veya posta idarelerince düzenlenen belgelerle tevsik etmeleri zorunluluğunu getirmeye ve bu zorunluluğun kapsamını ve uygulamaya ilişkin usul ve esaslarını belirlemeye,…… yetkilidir”
17 Ekim 2024 Tarihli resmi gazetede yayımlanarak yayım tarihinde yürürlüğe giren 328 nolu gelir vergisi genel tebliği ile ödemelerini belgelemeyenler için öngörülen cezalar düzenlendi.
KİMLER YÜKÜMLÜDÜR?
Konutlarda/iş yerlerinde, konutunu/iş yerini kiraya verenler ve bunları kiralayanlar, kiraya ilişkin tahsilat/ödemelerini bankalar veya PTT tarafından düzenlenen belgelerle tevsik etmek zorundadırlar. Haftalık, günlük veya benzeri şekilde kısa süreli konut kiralamalarına ilişkin yapılan tahsilat ve ödemeler de bu kapsamdadır.
UYGULAMA NASILDIR?
1. Konut/iş yerini kiraya verenler ve bunları kiralayanların, kira bedeline ilişkin mahkeme ve icra yoluyla veya ayni olarak yaptıkları tahsilat ve ödemeler tevsik zorunluluğu kapsamında değildir.
2. Hisseli gayrimenkullerin kiralanmasında, kira bedelinin tamamının kiraya verenlerden birine bankalar veya PTT aracılığıyla ödenmesi durumunda, tevsik zorunluluğunun yerine getirildiği kabul edilir.
3. Bankalar veya PTT vasıtasıyla; para yatırma, havale, EFT, çek, banka ve kredi kartı ile yapılan tahsilat/ödemeler karşılığında dekont veya hesap bildirim cetvelleri düzenlendiğinden, bu belgeler tevsik edici belge kabul edilmektedir. Bankaların internet şubeleri üzerinden yapılan ödeme/tahsilatlar da aynı kapsamdadır. Kişilerin kira ödemelerini; banka şubelerine giderek T.C. kimlik nosu, vergi kimlik nosu, ad soyad/unvan bilgileri ve “kira ödemesi” açıklamasıyla kiraya verenin hesabına yatırması durumunda da tevsik yükümlülüğü yerine getirilmiş sayılır.
CEZAİ YÜKÜMLÜLÜK
Tebliğ ile getirilen zorunluluklara uymayanların her birine, her bir işlem için ayrı ayrı özel usulsüzlük cezası kesilmektedir.
1. Birinci sınıf tüccarlar ile serbest meslek erbabı hakkında 20 bin Türk lirasından,
2. İkinci sınıf tüccarlar, defter tutan çiftçiler ile kazancı basit usulde tespit edilenler hakkında 10 bin Türk lirasından,
3. Yukarıda yazılı bulunanlar dışında kalanlar hakkında 5 bin Türk lirasından,
az olmamak üzere işleme konu tutarın yüzde 10’u nispetinde özel usulsüzlük cezası kesilir. Ancak, bir takvim yılı içinde kesilecek özel usulsüzlük cezasının toplamı 20 milyon Türk lirasını geçemez.
PİŞMANLIK HÜKMÜ
Tevsik zorunluluğuna aykırı bir şekilde ödeme yapanlar; durumu, ödemeyi takip eden beş iş günü içerisinde kendiliğinden idareye bildirirlerse, ödemede bulunan adına bu düzenleme uyarınca özel usulsüzlük cezası kesilmez.
CEZA MİKTARLARI
Tahsilat/ödemelerini tevsik etme zorunluluğuna uymayanlar için asgari ve azami miktarları belirtilmiş olan tutarlar ile ceza miktarları her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak 213 sayılı Kanun uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında, takvim yılı başından geçerli olmak üzere artırılarak uygulanır.
Arabulucu Avukat Nurdan Heris