Dünyayı kurtaracak olan ağaç: KİRİ
Bizler doğaya ne kadar kötü davranırsak davranalım; yine de doğanın içindeki o muhteşem canlılar adeta y...
Bizler doğaya ne kadar kötü davranırsak davranalım; yine de doğanın içindeki o muhteşem canlılar adeta yaşamımızı kolaylaştırmak için varlar. İşte bunlardan bir tanesi de kiri ağacı...
Kiri ağacının orijinal ismi PAULOWNIA.
Çin imparatoriçe ağacı, Çin Kavağı veya Prenses Ağacı da deniyor.
Anavatanı Çin olmakla beraber, Japonya’da ve Avustralya’da da yaygın olarak yetiştiriliyor. Üstelik dünya genelinde bu ağacın sayısız faydasını öğrenen ülkeler, kendi topraklarında yetiştirme telaşında.
Tarihi oldukça eski. 2600 yıl öncelere dayanıyor.
İlk detaylı araştırma ise 1785 yılında İsviçreli botanikçi Thunberg tarafından yapılmış.
Çin’deki efsaneleri de hayli ilginç. Eskiden, yeni doğan kız bebeklerinin adına birer tane dikilirmiş. Evlenme çağına gelince de kesilir ve evindeki ahşap malzemelerin yapımında kullanılırmış. Yine bir dönem; 500’lük Japon yeninde ve ülkeye katkı sağlayanlara verilen nişan üzerinde de kullanılmış.
Dünyadaki herhangi bir ağaçtan 10 kat daha fazla karbondioksit absorbe eden ve yüksek oranda oksijen üreten kiri ağaçları, gelecek senelerde Doğa Ana’ya büyük katkılar sunabilecek, hatta dünyayı kurtarabilecek ağaç gibi gözüküyor.
Kiri adı Japonca kesmek kelimesinden geliyor, budanması durumunda daha iyi ve daha hızlı büyüdüğüne inanılmasından dolayı bu adı almış.
Ağacın boyu 9 metreyi geçebiliyor; nisan ya da mayıs ayında tatlı, kokulu çiçeği açıyor. Yaprakları protein ve nitrojen açısından zenginken, çiçekleri salatalara lezzet katıyor. Çiçekleri arılar tarafından da çok seviliyor. Ancak bunların hiçbiri bu ağacı esas özel kılan sebep değil. Kiri ağacı dünyadaki herhangi bir ağaçtan 10 kat fazla karbondioksit absorbe ediyor ve yüksek oranda oksijen veriyor.
Teksas’ta “Kiri Devrimi” projesine öncülük eden Chris Sanders ve Brittany Turner, ABD’de bu arındırıcı ağaçlardan 1 milyon tane dikmeyi hedefliyorlar. Son dönemlerde Teksaslıların sağlığı aşırı kirlenen toprak, hava ve su sebebiyle tehdit altında. Neyse ki kiri, kirli toprak, suda başarılı ve büyürken de yeryüzünü temizliyor, arındırıyor. Bir diğer harika özelliği ise bu ağacın dünyadaki en hızlı büyüyen ağaç olması: Tohumdan yetişen, sekiz yıllık bir ağacın boyu, kırk yıllık meşe ağacıyla aynı boyda. Kiri ağacı bir yılda dört buçuk metreden daha uzun olabiliyor.
Umarız bu özellikler herkes tarafından öğrenilir ve en kısa zamanda tüm dünyayı Kiri ile donatma projeleri başlar.
Dünyadaki herhangi bir ağaçtan 10 kat daha fazla karbondioksit absorbe eden ve yüksek oranda oksijen üreten Kiri ağacının bir diğer harika özelliği ise dünyadaki en hızlı büyüyen ağaç olması.
Paulownia Ağacı olarak bilinen Kiri ağacı pek çok özelliğinden dolayı peyzaj düzenlemelerinde, parklarda ve fabrika alanlarında, çiftliklerde ve daha bir çok uygulama alanlarında yararlanılmakta olan bir ağaç türü.
Kiri adı Japonca “kesmek” kelimesinden geliyor. Budanması durumunda daha iyi ve daha hızlı büyüdüğüne inanılmasından dolayı bu adı almış.
Kiri’nin boyu 9 metreyi geçebiliyor; nisan ya da mayıs ayında tatlı, kokulu çiçeği açıyor.
Yaprakları protein ve nitrojen açısından zenginken, çiçekleri salatalara lezzet katıyor.
Çiçekleri arılar tarafından da çok seviliyor.
Ancak bunlardan hiçbiri bu ağacı esas özel kılan sebep değil.
Kiri ağacı dünyadaki herhangi bir ağaçtan 10 kat fazla karbondioksit absorbe ediyor ve yüksek oranda oksijen veriyor.
HANGİ İKLİMDE VE NEREDE YETİŞEBİLİR?
Paulownia Ağacı derin ve iyi gelişen bir kök sistemi var. Bu ağaç derin ve kumlu topraklarda daha iyi gelişmekte; yan kök ve kazık kökleri ile 8 metre kök yapabilmektedir.
Kiri Ağacı, Türkiye’de Doğu Anadolu bölgesi hariç tüm bölgelerde yaşayabilecek bir özelliğe sahip. Erzurum ilinde dikimi yapılan 25 adet Paulownia ağacından 22 adedi bir kış geçirmiş ve büyümelerini sürdürmüşler.
DOĞAYA VE CANLILARA FAYDALI
Derine inen kökleriyle bu ağaç erozyonu önlüyor. Park ve bahçelerde peyzaj düzenlemelerinde, fabrika alanlarında, çiftliklerde; ilk tercih edilen ağaçlardan bir tanesi.
Kerestesi oldukça kıymetli. Ateşe dayanıklı. Çok iyi bir ısı yalıtım malzemesi. Bambudan bile daha hafif. Rahatça işleniyor. Sanayide; dondurma sapı yapımından, kalem cetvel üretimine, mobilyacılıktan, kaplamaya kadar; geniş bir alanda tercih sebebi.
Kışın dökülen dekoratif geniş yaprakları ise; protein ve nitrojen açısından oldukça zengin. Bu nedenle besleyici bir hayvan yemi.
Derine inen kökleriyle erozyonu önlüyor. Park ve bahçelerde peyzaj düzenlemelerinde, fabrika alanlarında, çiftliklerde; ilk tercih edilen ağaçlardan bir tanesi.
KERESTESİ OLDUKÇA KIYMETLİ
Ateşe dayanıklı. Çok iyi bir ısı yalıtım malzemesi. Bambudan bile daha hafif. Dayanıklı ve dirençli bir kerste. Rahatça işleniyor. Sanayide; dondurma sapı yapımından, kalem cetvel üretimine, mobilyacılıktan, kaplamaya kadar; geniş bir alanda tercih sebebi.
Kuruyan yaprakları çok besleyici bir hayvan yemi. Geniş alanlarda, deniz kenarlarında rüzgarı kıran perdeler olarak da yararlanılıyor.
Kışın dökülen dekoratif geniş yaprakları ise; protein ve nitrojen açısından oldukça zengin.
Kirinin özellikleri bununla da kısıtlı değil üstelik. Dünyadaki en hızlı büyüyen ağaç olması; tohumdan yetişmesi ve sekiz yıl gibi kısa bir sürede, kırk yıllık bir meşe ağacının boyuna erişmesi en büyük avantajı.
Bahar ayında mis gibi kokan eflatun rengi çiçekleri var. Tıpkı İstanbul’u süsleyen erguvanların renginde. Arıların çok sevdiği bu çiçekler; salatalara lezzet katacak kadar da tatlı aynı zamanda.
Bir diğer güzel haber ise; Kuzey Yarımküre' deki pek çok ülkeyle beraber, cennet ülkemizde de kullanılmaya başlanmış olması.
Sevgiyle girişilen her iş başarıya ulaşır ve hak ettiği değeri bulur.
(Kaynak : Belgin Eryavuz)