Deprem bölgesindeki borçluluk görünümü
“Bankaya yüz dolar borçlu iseniz bu sizin probleminizdir;
Bankaya yüz dolar borçlu iseniz bu sizin probleminizdir;
ama bankaya yüz milyon dolar borçlu iseniz bu bankanın problemidir...”
Paul Getty
Geçtiğimiz yıl uygulanan yeni kurallar seti ve regülasyonlar ile hem bireyler hem şirketler için nakit krediye ulaşımı daha da zorlaştı. Bununla birlikte enflasyonist ortama bağlı olarak kredi kullanımında 2021 yılına göre genel toplamda yüzde 54 oranında artış kaydedildi. Ayrıntılı olarak incelediğimizde en fazla artış yüzde 117 ile kredi kartı harcamalarında ve yüzde 99 ile tarım kredilerinde gerçekleşti. 2021 yılında bir önceki yıla göre yüzde 48 büyüme kaydeden inşaat sektöründeki yeni büyüme oranı yüzde 34 oldu. İmalat Sanayindeki büyüme ise son yıllardaki oranları ikiye katlayarak yüzde 62 seviyesine yükseldi.
İllere göre dağılımlarda; yüzde 37 ile İstanbul birinci, yüzde 14,66 ile Ankara ikinci, yüzde 5 ile İzmir üçüncü sırada yer alıyor. Hepimizi sarsan depremin gerçekleştiği on ilimizdeki tabloya da batığımızda depremden zarar gören on ilimizin toplam krediler içindeki payı yüzde 9 olup, bu oranın içindeki dağılımda; yüzde 2,8 ile Gaziantep, yüzde 2 ile Adana, yüzde 1,3 ile Hatay ilk üç sırada yer alıyor.
Ekonomiyi çalışan bir mekanizmaya benzetecek olursak; doğru işleyen bir ekonomik sistemde ödemelerin zamanında gerçekleştirilmesi en önemli araçlardan biridir. Dolayısı ile çek ve senetlerin zamanında ödenmesi kredilerin zamanında tahsil edilmesi büyük önem taşımaktadır. Bu sebeple kredi rasyolarını incelerken takipteki kredi detayları önem arz etmektedir. 2022 yılından geriye 5 yıllık süreçte sırası ile yüzde 4,8; yüzde 7,4; yüzde 10,3; yüzde 10,8 ve yüzde 5,6’lık oranlar ile inşaat sektörü takipteki krediler içinde en fazla paya sahip sektör konumundadır. Tarım, imalat sanayi, inşaat sektörlerindeki takipteki kredi rakamları bir önceki yıla göre azalma eğiliminde iken, tüketici kredileri yüzde 22,12 ve kredi kartları yüzde 30,71 artış göstermiştir.
Bu zorlu süreçte kurumlar ve bireylerin birbirini tamamlayan, borç-alacak ve ticari ilişkilerin etkileri göz önünde bulundurulmalıdır. Özellikle işletmeler nakit akış planlamalarını yeniden kurgulamalı ve sağlıklı bir finans modelini mutlaka oluşturmalıdır.
Gelecek hafta verilerin açıklanacağı takvimden önemli olanları aşağıda paylaşıyorum.
Ekonomik Veri Takvimi
20 Şubat 2023, Pazartesi Almanya Üretici Fiyat Endeksi (Aylık-Yıllık)
20 Şubat 2023, Pazartesi Türkiye TÜİK/TCMB Tüketici Güven Endeksi
21 Şubat 2023, Salı Türkiye Tarımsal Girdi Fiyat Endeksi (Aylık-Yıllık)
21 Şubat 2023, Salı Almanya S&P Global İmalat Sektörü PMI
21 Şubat 2023, Salı Euro Bölgesi S&P Global İmalat Sektörü PMI
21 Şubat 2023, Salı OECD GSYH(Dönemsel-Yıllık)
21 Şubat 2023, Salı ABD S&P Global İmalat Sektörü PMI
22 Şubat 2023, Çarşamba Türkiye Kapasite Kullanım Oranı
22 Şubat 2023, Çarşamba Almanya TÜFE (Yıllık)
22 Şubat 2023, Çarşamba Euro Bölgesi TÜFE (Aylık-Yıllık)
23 Şubat 2023, Perşembe ABD Kişisel Gelirler/Tüketim (Aylık)
Ekonomi ve Finans Sözlüğü
Batık Kredi (NPL/Non-performing Loan): Vadesi gelmiş olmasına rağmen borçlusu tarafından ödenmeyen ve bu durum takibe alınarak borçluya bildirilmiş olmasına rağmen devam etmiş olan kredilerdir.
Marjinal Fayda: Bir malın birim fiyatının artması sonrasında malın toplam faydasında meydana gelen değişimdir.
GHYH (Gayri Safi Yurtiçi Hasıla): Belirli bir dönemde bir ülkede yapılan tüm bitmiş mal ve hizmetlerin parasal değiridir.
Hale Tok Savaşer
İletişim: hale.tok@finansalpusula.com