Çocuk psikolojisi her yetişkinin bilmesi gereken konulardan biridir. Sadece ebeveynler değil, bir çocukla temas eden herkes çeşitli travmalara ve akıl hastalıklarına neden olabilir. Dünyayı, hayatı, insanları ve sosyal ilişkileri yeni yeni öğrenmeye başlayan çocuklar, basit yetişkinlerden bile ciddi şekilde etkilenebilir ve bu etkiler fark edilmeyebilir ve ömür boyu olumsuz özellikler taşıyabilir.
Ülkemizde son yaşanan depremler de çocuklarımızın psikolojisini altüst etti ne yazık ki. Kızım her fırsatta bana “Anne bizim evimiz de yıkılacak mı?” diye sormaya başladı.
Çocuğun önünde anne-baba kavgaları, ailenin yeni bir mahalleye taşınması, okul değişikliği, yeni kardeşin aileye katılması gibi olay ve durumlar çocuk için olumsuz sonuçlar doğurabilir. Ayrıca çocukların yaşana bu tür doğal afetler karşısında da psikolojileri bozulabilir. Peki, çocuğumuzun ruh sağlığının bozulduğunu nasıl anlarsınız?
Korku ve kaygı, çocukların yaşadığı en yaygın olumsuz duygulardır. Travmatik olaylar ve kaygı nedeniyle çocuklar sosyal ilişkilerden kaçınırlar, başkalarıyla konuşurken utangaç olurlar, toplum içinde silik kalırlar. Bu belirtiler psikolojisi bozulan çocukların belirtilerinden biridir.
Bir çocuğun psikolojisinin bozulmasına neden olan faktörler arasında ebeveyn ilgisizliği, çocuğa sürekli öfke ve psikolojik şiddet kullanımı sayılabilir. Bu durumla karşılaşan çocuklar dikkatlerini çekmek için aşırı davranışlarda bulunabilirler.
Örneğin sık yatak ıslatma, bir çocuğun kendini güvensiz hissettiği, ailesinden veya başkalarından korktuğunu gösterebilir. Yada yaşadığı aşırı kaygı ve korku bu durumu tetikleyebilir.
Uygun yaklaşımlar ve tedaviler ile ruhsal hastalıkların önemli bir kısmı ortadan kaldırılabilir. Oyun terapisi arkadaşlardan dışlanma, aileden ve insanlardan kötü sözler, eleştiri ve baskı gibi durumların neden olduğu ruhsal rahatsızlıkların giderilmesinde oldukça etkilidir.
İstismar, şiddet, aile boşanması veya ebeveyn ölümü gibi ağır travmalardan kaynaklanan ruh sağlığı sorunları daha zordur. Böyle ciddi bir travma, çocukta ömür boyu sürecek bir yara izi bırakabilir. Bu nedenle ağır travması olan çocukların diğer çocuklara göre daha uzun tedavi görmeleri gerekebilir.
Yasemin Ekren