Çırak ve stajyerlere borçlanma çıkar mı?
EYT başlamasıyla bazı gruplar çıraklık ve staj dönemlerinde borçlanma hakkının verilmesini EYT hak alma anlamında peş...
EYT başlamasıyla bazı gruplar çıraklık ve staj dönemlerinde borçlanma hakkının verilmesini EYT hak alma anlamında peşine düştü.
Konuyla ilgili sosyal medya ve çeşitli platformlarda haklarını,isteklerini duyurmaya çalışıyor.
Bu konuda ,hak arayışı yeni değil,2012 yılından itibaren yazılıp çizilmesine rağmen bir türlü düzenlemeye yer verilmemiştir.
MESLEKİ EĞİTİM KANUNU
Kanun Numarası : 3308
Kabul Tarihi : 5/6/1986
Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih : 19/6/1986 Sayı : 19139
Yayımlandığı Düstur : Tertip : 5 Cilt : 26
İlk yayınlandığı tarih olan 19/06/1986 baktığımızda;
3308/25 Maddesi’nde Kısa Vadeli Sigorta Kolları’ndan prim ödenmesi yönünden düzenlemede 506 sayılı Kanun’da ve 5510 sayılı Kanunun 5 Maddesi’nde ilgili bent de yer verilmiştir.
Bu yıllardan günümüze kadar aday çırak ve çıraklar ile işletmelerde mesleki eğitim gören, staj veya tamamlayıcı eğitime devam eden öğrencilere işletmelerde staj alınmıştır.
Çıraklık Eğitim Merkezleri ile birlikte işyerlerinde staj süreleri, meslek lisesi öğrencilerinin işletme staj süreleri ileride emekli olmaları adına uzun vadeli sigorta kollarından prim ödenmediği için emeklilik süreleri uzamıştır.
Konuyla ilgili ;
Ek Geçici Madde 1(Mülga 506) 15/04/1987 yılında yapılan düzenlemeyle çıraklara özgü borçlanma hayata geçirilmiş, 3308 sayılı Kanun henüz yeni yayımlandığı için bir düzenlemeye yer verilmemiştir. Resmi nitelikteki çıraklık okullarına çıraklık mukavelesi ile giren ve okullarını başarı ile bitirenlerin çırak okullarında 05/07/1977 tarihinden önce geçen başarılı eğitim ve öğrenim sürelerini, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde yazılı talepte bulunmaları halinde ve bu Kanunun 78 inci maddesi ile belirlenen prime esas kazancın alt sınırının talep tarihindeki tutarı üzerinden hesaplanacak malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinin tamamını 2 yıl içinde ödemeleri şartı ile borçlandırılır.
Borçlandırılan sürenin karşılığı olan gün sayısı, sigortalının prim ödeme süresine katılır. Şu kadar ki bu kanuna göre tespit edilen sigortalılığın başlangıç tarihinden önceki süreler için borçlandırılma halinde, sigortalılığın başlangıç tarihi, borçlandırılan gün sayısı kadar geriye götürülür.
Günümüzde ise bu borçlanma sınırları genişletilmesi istense bile öncelikle yasa koyucu;
a.)3308 sayılı Kanun
b.)5510 sayılı Kanun
c.)2547 sayılı YÖK
olmak üzere geniş yelpazede ele alınması gerekiyor.
5510 sayılı Kanun’un 41. Maddesi’ndeki düzenleme yanında, ayrıca fakülte ve yüksek okul mezunlarına tıpkı subay, astsubay ve polis gibi sivil okul sürelerini borçlanma hakkı da verilmesi diyerek(5510/46 maddesi) taleplerde gelecektir.
Konuyla ilgili yasal düzenlemelere yer vermeden önce 08.09.1999 tarihinde EYT sorununda karşımıza çıkan 3308 sayılı Kanunu’ndan dolayı mağdur olanlar yanında, yüksek öğretimleri sırasında zorunlu staj dönemlerinde işletmelerde staj yaparak sigortası olmayanlarda bu kervana katılacaktır.
Düzenleme yapılırken 5510 sayılı Kanun’un 5. Maddesi’nde yer alan özellikle Ekim 2008 sonrası için (b) bendinde yer alan 2547’ye tabi öğrenciler, bursiyeler, kısmi zamanlı çalışanlara bu haklar verilmelidir.
2547 sayılı yasa ile bir çok üniversite öğrencileri işletmelerde uzun zamanlı mesleki staj yaptıklarında kısa vadeli sigorta kollarından prim ödenmiş, uzun vadeli sigorta kollarından ileri de emekli olma adına gün boşluklarını doldurulması gerekir. O dönemlere ait isteğe bağlı ya da uzun vadeden prim ödemedikleri için sorunlarla karşı karşıya kalacaklardır.
Yasa koyucu bu konuda çırak, meslek lisesi stajyerleri, 2547 kapsamında eğitim gören işletmelerde staj yapanları içine alacak 08/09/1999 öncesi ve 08/09/1999 sonrası olmak üzere günümüzdeki tüm mağdurları kapsayacak düzenlemeye yer verilmesi gerekir. Sosyal Güvenlik Kurumu’na finans sağlayacak bu düzenlemeyle birlikte taraflarında hak mağduriyetleri önlenmiş olacaktır.