Geçtiğimiz hafta Çin’de düzenlenen bir teknoloji forumunda Çinli şirket NeuCyber NeuroTech, bir maymunun sadece düşünerek robotik bir kolu kontrol etmesini sağlayan yerli üretim beyin çipini tanıttı. Fuarda sergilenen videoda maymunun ayrıca sadece düşünerek robotik kol aracılığıyla bir çileği kavraması da gösterildi. Bu beyin çipi esasında Elon Musk’ın Neuralink şirketinin üzerinde çalıştığı benzer beyin çipine benziyor. Ancak Çinli şirket kendi çözümüyle biraz daha farklı bir alana, bilişsel gelişime odaklanıyor.
Çin’den beyin çipi atılımı
Aktarılanlara göre NeuCyber NeuroTech ve Çin Beyin Araştırmaları Enstitüsü tarafından geliştirilen sistem, beyne yerleştirilen yumuşak elektrot filamentlerinden oluşuyor. Araştırmacılar NeuCyber Array BMI System'in Çin'de yüksek performanslı invaziv beyin-makine arayüzü (BMI) teknolojisindeki boşluğu doldurduğunu söylüyor. Beyin-makine arayüzü (BMI) veya beyin-bilgisayar arayüzleri (BMI) bir süredir zaten hayatımızda olsa da Çin, bu alandaki yeteneğinin Batı ile rekabet edebilecek seviyede olduğunu gözler önüne seriyor. Bu, Çin’in her alanda kendi kendine yetme çabasının bir parçası olarak okunabilir. Bununla birlikte aralarında Elon Musk'ın Neuralink'inin de bulunduğu bir grup startup bu teknolojiyi ticarileştirmek üzere bir süredir çalışıyor. Bu tip sistemler genellikle robotik kol, klavye veya akıllı telefon gibi cihazların kontrollerinin beyin sinyalleriyle yapılmasını amaçlıyor.
Çin, bilişsel gelişimi hedefliyor
ABD veya diğer batılı ülkelerdeki araştırmalar son derece hassas ve katı bir şekilde ilerletiliyor. Ameliyat gerektiren veya ameliyatsız olarak başa yapıştırılan beyin çipleri, insan sağlığında etkiler yaratabilecek potansiyele sahip. Bu nedenle düzenleyici kurumlar insanlı deneylerde katı davranıyor. Neuralink bile yeni diyebileceğimiz bir zamanda ilk insan deneğine beyin çipini taktı.
Öte yandan Çin’de işer daha farklı ilerliyor. Çin'in genel nüfus için noninvaziv (ameliyatsız) BCI'lara olan ilgisinin ilginç bir boyutta olduğu söyleniyor. Georgetown Üniversitesi Güvenlik ve Gelişen Teknoloji Merkezi (CSET) baş analisti William Hannas, Çin'in tıbbi olmayan amaçlarla BCI'lar üzerine yaptığı araştırmaları inceledi. Rapora göre Çin, beyin çipi araştırmalarında sağlıklı insanların bilişsel gelişimini içeren etik konularda en ufak çekingenlik bile göstermiyor. Tıbbi olmayan amaçlar arasına dikkat modülasyonu, uyku düzenlemesi, hafıza düzenlemesi ve destekleyici BCI teknolojileri için dış iskeletler gibi uygulamalar giriyor.
Belirtilenlere göre kafa derisinden gelen elektrik sinyallerini yorumlamak beynin içindekileri yorumlamaktan çok daha zor, ancak Çin'de beyin sinyallerinin analizini iyileştirmek için makine öğrenme tekniklerini kullanmaya yönelik büyük bir gayret bulunuyor.
ABD’de benzer çalışmalar var
Bu arada ABD’de bu tip tıbbi olmayan BCI çalışmalarına destek veriyor. Emotiv ve Neurable gibi girişimler dikkat ve odaklanmayı geliştirmeyi amaçlayan EEG başlıkları (giyilebilir BCI olarak da ifade ediliyor) satmaya başladı. ABD Savunma Bakanlığı ise siber savunma veya insansız hava araçlarının personel tarafından kontrol edilmesini sağlayabilecek giyilebilir arayüzler üzerinde yapılan çalışmalara fon sağlıyor.
Ancak Çin ve ABD arasında ciddi bir yaklaşım farklılığı olduğu belirtiliyor. ABD, sivil ve askeri araştırmaları birbirinden ayırırken Çin tarafında ise bunlar arasındaki çizgi çok bulanık.
Bu bulanık yapının Çin'in hükümet yapısı, sosyokültürel normları ve nörobilim araştırma hedeflerinin askeri hedefleriyle yakından uyumlu olmasıyla ilişkilendiriliyor. Ayrıca Çin’in BCI’ları erken bir dönemde benimsemeye başlarsa bunun ABD’nin ulusal güvenliği için bir tehdit oluşturabileceği söyleniyor. Uzmanlar ve araştırmacılar BCI teknolojisinin devlet kontrollü bir silaha dönüşmesinden endişe duyuyor.
