Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü'nden Prof. Dr. Ümit Serdar, kök çürüklüğü hastalığına karşı 500 farklı bitki üzerinde yaptıkları 5 yıllık araştırmada yalnızca 35 bitkinin hayatta kaldığını açıkladı. Prof. Dr. Serdar, ticari tarım ürünlerinde zararlılara ve hastalıklara karşı dayanıklı çeşitleri belirleyip bu bitkileri kayıt altına alarak, aşılamalarla daha güçlü ve sağlıklı türler geliştirmeyi amaçladığını belirtti.
Serdar ve ekibi, bu çalışmalarını Ali Nihat Gökyiğit Araştırma İstasyonu ile OMÜ Ziraat Fakültesi'nde sürdürüyor. 5 yıl süren araştırmalarında kök çürüklüğü hastalığına dayanıklı 35 bitki türü tespit edilmiş. Çoğunluğu kestane çeşitlerinden oluşan bu bitkiler, ticari bahçelerde kullanılmak üzere çoğaltılacak. Prof. Dr. Serdar, araştırmalarına Tarım Topluluğu Grubu ve Ziraat Fakültesi öğrencilerini de dahil ederek, hastalıklara karşı dayanıklı bitkilerin yerinde gösterildiği eğitimler düzenliyor.
Kestanede Dayanıklılığın Önemi
Prof. Dr. Serdar, kestane ağaçlarının çeşitli hastalık ve zararlılara karşı dayanıklılık özelliklerinin önemine dikkat çekti. Kestane kanseri ve kök çürüklüğü gibi hastalıkların, kestane yetiştiriciliğinde ciddi kayıplara yol açtığını ifade etti. Özellikle, Betizac türü kestanenin gal arısına dayanıklı olduğuna, ancak meyve muhafazası konusunda zayıf olduğuna değinen Serdar, bu türün dayanıklı hale gelmesi için Marsol anaçlarıyla yapılan aşılamaların başarılı sonuç verdiğini söyledi.
Serdar, kestane türlerinin sadece verimlilik ve kalite açısından değil, aynı zamanda hastalıklar ve zararlılarla mücadele açısından da incelenmesi gerektiğini vurguladı. Betizac ve Marigoule gibi çeşitlerin, kestane kanserine karşı dayanıklı olduğunu belirten Serdar, bu türlerin genetik özelliklerinin korunabilmesi için seçici üretim çalışmalarını sürdürdüklerini söyledi. Ayrıca, Ali Nihat ve Akyüz türlerinin kök çürüklüğü hastalığına karşı direnç gösterdiğini, ancak bazı türlerin bu hastalıkla başa çıkmada zorlandığını ifade etti.
Gal Arısı Zararı ve Seçici Üretim Çalışmaları
Son yıllarda Karadeniz bölgesine gelen ve kestane ağaçlarına ciddi zararlar veren gal arısı hakkında da bilgi veren Prof. Dr. Serdar, bu zararlı ile mücadelede Ali Nihat ve Akyüz gibi türlerin gal arısına karşı dirençli olduğunu tespit ettiklerini söyledi. Gal arısının neden olduğu zararların, aynı zamanda kestane ıslahı için bir seleksiyon fırsatı sunduğunu belirten Serdar, yeni çalışmalarda bu zararlılara karşı dayanıklı çeşitlerin üretimine odaklandıklarını ifade etti.
Kestanede doğru anaç kullanımı ve çeşit değiştirme tekniklerine de değinen Serdar, özellikle Marigoule türünün gal arısına karşı hassas olduğunu, bu tür üzerinde yapılan aşılamalarla dayanıklı çeşitler geliştirmeye çalıştıklarını belirtti. Ayrıca, Ertan çeşidinin, Marigoule ile yapılan aşılamalar sonucunda başarılı bir şekilde uyum sağladığını gözlemlediklerini ekledi.
