Ham ayçiçeği ithalatının büyük çoğunluğunun yapıldığı Rusya ve Ukrayna’dan devam eden savaş nedeniyle yüklemelerin durması ve yüklü gemilerin çıkışına izin verilmemesi nedeniyle Türkiye’ye ham yağ ithalatı da durmuştu. Sektör temsilcilerinin Türkiye’nin stoklarında market rafları dahil olmak üzere 1-1.5 aylık yağ kaldığı açıklamaları medyada gündem olmasıyla birlikte tüketiciler yağ alımına yöneldi. Markasına ve markete göre fiyatları 139 ile 180 lira arasında satışa sunulan 5 litrelik yağların 2 adetten fazla alımına izin verilmiyor. Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci, Rusya'nın Ukrayna'ya saldırmasının gıda piyasalarında arz eksikliğine yol açarak bazı temel gıda ürünlerinde yeterli stok bulunmadığı iddialarının gerçeği yansıtmadığını belirterek, Türkiye'nin yeterli miktarda ayçiçek yağı stoku bulunduğunu ifade etti. İzmir Gıda Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı Uğur Toprak, "İthal ettiğimiz ayçiçeğinin yüzde 54'ünü Rusya'dan, yüzde 13-14 civarını da Ukrayna'dan alıyoruz. Bu iki ülkeye bağımlı olmamız büyük sorun. Savaşın uzun sürmesi, oradaki toprakların ve tarım arazilerinin zedelenmesi bizim o ürünlere ulaşmamızda sıkıntı doğuracak. Dolayısıyla bu, gıda enflasyonu ve fiyat artışı olarak geri dönecek demiştik. Ukrayna Rusya arasında henüz sadece bir gerilim varken. Üretime dönmemiz lazım. Trakya, Konya civarında ayçiçeğini yetiştirebiliyoruz. Ancak ne yazık ki tarım arazilerinin ranta peşkeş çekilmesi, çiftçinin üretimden uzaklaşmasıyla her sene ay çiçeği üretimimiz geriliyor" dedi.

'İKİ ÜLKEYE BAĞIMLIYIZ'

Türk lirasının değer kaybına yönelik hamleler yapılması gerektiğini de vurgulayan Toprak, "Ürünleri dolarla aldığımız için fiyatlar daha da artıyor. Dolarla birlikte akaryakıta da hemen her gün zam geliyor. Bundan da en çok lojistik etkilendiği için dağıtım mekanizmasındaki zamlar gıdayı etkiliyor. Tarım ve Orman Bakanlığı "Bu iki ülkeye bağımlıyız ama başka ülkelerden de ithal edebiliriz" açıklaması yaptı. Yine Tarım ve Orman Bakanlığı ihracat yasaklarını açıkladı ve ayçiçek yağına ikame ürünlerde sıfır gümrük vergisini onayladı" ifadelerini kullandı.

'KİMDEN, NE ZAMAN?'

Ayçiçeği stokları olsa dahi Rusya, Ukrayna dışında nereden nasıl temin edileceğinin bilinmediğini vurgulayan Toprak, "Bitkisel Yağ Sanayicileri Derneği'nin market rafları dahil Mart sonu, Nisan ortasına kadar ürünümüz var elimizde açıklaması mevcut. Rusya ve Ukrayna harici ithal edilebilecek Ayçiçeği yağının ya da ona ikame diğer tohum yağlarının ülkeye girişi ile ilgili bir zaman öngörüsü de yok ne yazık ki. Bu süre içerisinde gerek yurttaşın gerekse sanayinin ihtiyacı olan ayçiçeği ya da diğer tohum yağlarının tedariki ve arzı ile ilgili bir bilgi de ne yazık ki kamuoyuyla paylaşılmadı. Her zaman dediğimiz gibi ithalatçı politikalardan artık vazgeçmek gerekiyor. Çiftçilerimize kazandırarak bu ülke topraklarında yetişebilen ürünleri kendimiz üretmeliyiz. Gıda Egemenliğine dayalı, kamucu tarım ve gıda politikalarını benimsemeli ve yürürlüğe koymalıyız. Her geçen sene buğday üretimimiz de azalıyor" dedi. Rana Beyza Öztürk / Özel Haber