Ahmet Buğra TOKMAKOĞLU- EGE TELGRAF/ Çanakkale'nin zengin tarihine adını altın harflerle yazdıran Truva, sadece antik kalıntılarıyla değil, derin ve etkileyici hikayesiyle de dünya çapında ün kazanmış bir şehir. Homeros'un efsanevi "İlyada" destanında yer alan bu kadim kent, yüzyıllar boyunca birçok makale, kitap ve filme ilham vermiştir. Truva'nın hikayesi, dilden dile aktarılırken, Truva Atı gibi figürlerle zihinlerde yer edinmiştir.
Truva Atı: Modern Efsanenin Sembolü
Antik kentin girişinde, mitolojik öykülerden esinlenerek yapılmış ahşap bir Truva Atı sizi karşılar. Bu heykel, Çanakkale şehir merkezindeki uzun yıllar süren serüveninin ardından, Troy filminde kullanılan tahta atlardan biri olarak şehre hediye edilmiştir. Hollywood yıldızlarının öne çıkardığı bu Truva Atı, günümüzde Çanakkale Kordonu’nda ziyaretçileri selamlamaktadır.
Tarih ve Mitolojinin Kesişimi
Truva, dünya genelinde bilinen adıyla Troya Antik Kenti, tarih ve mitolojinin iç içe geçtiği bir yer olarak bilinir. Truva Atı'nın gerçek olup olmadığı konusunda kesin bir bilgi bulunmamakla birlikte, bu efsane, kentin en önemli simgelerinden biri haline gelmiştir. Peki, bu efsanenin kökenleri nedir ve Truva Savaşı'ndaki rolü neden bu kadar büyük?
Troya Savaşının Özeti
Troya Savaşı, Troyalı Paris'in Spartalı Helen’e olan aşkıyla başlar. Helen'i kaçıran Paris, Yunanların öfkesini üzerine çeker ve Akha kralı Menelaos’un eşi Helen’in kaçırılması, uzun yıllar sürecek bir savaşın fitilini ateşler. Agamemnon önderliğindeki Akha donanması, Troya’yı kuşatır, ancak yıllar süren bu mücadelede başarıya ulaşamazlar. Nihayetinde, tahta bir at hediye ederek şehirden ayrılırlar. Bu hareket bir teslimiyet değil, savaşın kaderini değiştiren bir hamledir. Atın içine gizlenen Akha askerleri, Troya’nın kapılarını açarak şehri fethederler. Böylece, kuşatmayla elde edemedikleri zaferi, kurnazlıkla kazanmış olurlar.
Efsanenin Tarihî Gerçekliği
Bu efsane, 150 yıl önceye kadar sadece bir mit olarak kabul ediliyordu. Ancak antik kentin keşfi ve arkeolojik çalışmalar, Truva’nın gerçek bir şehir olduğunu ortaya koydu. M.Ö. 3000 yılından itibaren yerleşim olan kent, 9 ayrı şehir katmanına sahip. Bu durum, Truva’nın bin yıllar boyunca varlığını sürdüğünün önemli bir göstergesidir.
Keşif ve Arkeolojik Çalışmalar
Truva, Çanakkale Boğazı’nın girişinde yer alan ve prehistorik dönemde 2.000 yıl boyunca boğazın girişini kontrol eden bir ticaret kenti olmuştur. Günümüzde denizden uzaklaşmış bir kıyı kenti olan Truva, çevresindeki akarsuların alüvyonları nedeniyle bu durumunu yaşadı. 150 yıl önce yapılan ilk kazılar, amatör Alman arkeolog Heinrich Schliemann tarafından gerçekleştirilmiştir. Ancak, bu çalışmalar bir define arayışına dönüşmüş ve hatalı yöntemler nedeniyle kalıntılara zarar verilmiştir. Osmanlı devleti, kaçırılan hazinelerin bir kısmını geri iade etmiştir.
Modern Ziyaretçiler İçin Troya Müzesi
Günümüzde Truva’nın hemen yakınında kurulan Troya Müzesi, kazılardan çıkan eserlerin sergilendiği modern ve zengin bir müzedir. Arkeolojik çalışmalar, Troya’nın tarihini aydınlatmaya devam ederken, bu kadim şehir, sadece Türkiye’nin değil, dünya kültür mirasının önemli bir parçası olmaya devam etmektedir. Nesilden nesile aktarılan öykülerle dolu bu antik kent, yeni ziyaretçilerini bekliyor.