7. Tüketici uyuşmazlığında tarafların önemi nedir?
Uyuşmazlık konusunun “tarafları” yasanın uygulanması açısından önem taşımaktadır. Yasa üçüncü maddesinde taraflar aşağıdaki şekilde tanımlanmıştır.
Tüketici: Ticari veya mesleki olmayan amaçlarla hareket eden gerçek veya tüzel kişiyi,
Sağlayıcı: Kamu tüzel kişileri de dâhil olmak üzere ticari veya mesleki amaçlarla tüketiciye hizmet sunan ya da hizmet sunanın adına ya da hesabına hareket eden gerçek veya tüzel kişiyi,
Satıcı: Kamu tüzel kişileri de dâhil olmak üzere ticari veya mesleki amaçlarla tüketiciye mal sunan ya da mal sunanın adına ya da hesabına hareket eden gerçek veya tüzel kişiyi,
Konut finansmanı kuruluşu: Konut finansmanı kapsamında doğrudan tüketiciye kredi kullandıran ya da finansal kiralama yapan bankalar ile Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu tarafından konut finansmanı faaliyetinde bulunması uygun görülen finansal kiralama şirketleri ve finansman şirketlerini,
Kredi veren: Mevzuatı gereği tüketicilere kredi vermeye yetkili olan gerçek veya tüzel kişiyi,
Üretici: Kamu tüzel kişileri de dâhil olmak üzere tüketiciye sunulmuş olan mal ya da bu malların hammaddelerini yahut ara mallarını üretenler ile mal üzerine markasını, unvanını veya herhangi bir ayırt edici işaretini koyarak kendisini üretici olarak gösteren gerçek veya tüzel kişiyi,
ifade eder.
Tüketicinin, ticari amaç ile hareket etmesi ve tükettiği malı ticari işletmesi vs için kullanması durumunda yaptığı işlem bu yasa kapsamında değerlendirilemez. Birbirinden çok farklı alanlardaki bu kurumları biraraya getiren tek unsur, ticari amaçlı hareket etmeyen tüketicidir.
Tüketicinin kâr elde etme amacı olmaksızın yani ticari ve mesleki olmayan bir amaçla hareket etmesi gerekirken, işlemin karşı tarafının yani satıcı ya da sağlayıcının ticari veya mesleki amaçla hareket etmesi gerekir. Satıcı mal, sağlayıcı ise hizmet sunandır. .Tüketici, gerçek kişi ya da dernek, vakıf gibi ticari veya mesleki amaç gütmeyen tüzel kişi de olabilir.
8. Tüketici Yasası konusu mal ve hizmetler nasıl tanımlanmıştır?
Yasanın üçüncü maddesinde, aşağıdaki şekilde tanımlanmıştır:
Mal: Alışverişe konu olan; taşınır eşya, konut veya tatil amaçlı taşınmaz mallar ile elektronik ortamda kullanılmak üzere hazırlanan yazılım, ses, görüntü ve benzeri her türlü gayri maddi malları,
Hizmet: Bir ücret veya menfaat karşılığında yapılan ya da yapılması taahhüt edilen mal sağlama dışındaki her türlü tüketici işleminin konusunu,
İfade etmektedir.
9. Tüketici ilişkisi konusu neler olabilir?
Bedelsiz, hatır için yapılan teminler bu yasa kapsamı içinde değerlendirilemez. Hatır karşılığında hizmet verilmesi gibi hususlar bu yasa kapsamı dışındadır.
Ancak, yasa kapsamı çok çok geniş tutulmuştur. Kanun hükmüne göre; hizmet, bir ücret veya menfaat karşılığında yapılan ya da yapılması taahhüt edilen mal sağlama dışındaki her türlü tüketici işleminin konusunu, mal ise; alışverişe konu olan, taşınır eşya, konut veya tatil amaçlı taşınmaz mallar ile elektronik ortamda kullanılmak üzere hazırlanan yazılım, ses, görüntü ve benzeri her türlü gayri maddi malları ifade etmektedir. Her olayın özelliğine göre belirlenmesi gerekmektedir.
10. Arabulucuya ne zaman başvurulur?
Tüketici, yararlanmak istediği bir mal/hizmetten beklediği nitelikte yararlanma olanağı bulamaz ya da hiç yararlanamaz ise veya herhangibir nedenle yasada sayılmış bir mağduriyeti gerçekleşmiş ise bu yasa hükümlerinden yararlanabilecektir. Dava açma ihtiyacı hissettiği her anda, öncelikle arabulucuya başvurması gerekmektedir.
11. Hangi uyuşmazlıklar tüketici arabuluculuk dava şartı kapsamı dışındadır?
Aşağıda sayılan uyuşmazlıklar söz konusu olduğunda, dava şartı arabuluculuk yoluna başvurulmayacaktır.
• Tüketici hakem heyetinin görevi kapsamında kalan uyuşmazlıklar (miktarı her yıl değiştirilerek belirlenen bir tutarın altında kalan uyuşmazlıklar),
• Tüketici hakem heyeti kararlarına yapılan itirazlar,
• İhtiyati tedbir kararlarının alınması,
• Üretimin veya satışın durdurulması ve malın toplatılmasına ilişkin davalar,
• Tüketici işlemi mahiyetinde olan ve taşınmazın aynından kaynaklanan uyuşmazlıklar
İzleyen yazımızda açıklamalar sürecektir…
Av. Nurdan Heris