Hazine ve Maliye Bakanlığı, akaryakıt sektöründeki vergi kayıp ve kaçağını önlemek amacıyla yeni mevzuat düzenlemeleri ve denetimler gerçekleştiriyor. Bu çabalar, sektörün daha şeffaf hale gelmesine ve vergi gelirlerinin artırılmasına yönelik önemli adımlar içeriyor. Bakanlık tarafından açıklanan vergi borçluları listesinde çok sayıda akaryakıt firması yer alırken, bu durum sektördeki kayıt dışı faaliyetlerle mücadeleye yönelik yapılan çalışmaları daha da önemli kılıyor. Gelir İdaresi Başkanlığı, akaryakıt piyasasında düzeni sağlamak için çeşitli önlemler almış durumda.
Pompa Cihazlarıyla Güvenlik Artırıldı
2003 yılında akaryakıt istasyonlarına ödeme kaydedici cihazların bağlanmasına ilişkin ilk düzenleme yapılmıştı. Ancak zaman içinde bu sistemdeki suiistimallerin artması üzerine, cihazların güvenlik seviyeleri yükseltildi. Yeni nesil, dışarıdan müdahaleye kapalı olan ve anlık bilgi aktarımı yapabilen pompa ödeme kaydedici cihazlar devreye sokuldu. Bu sayede, satış verilerinin anlık olarak Gelir İdaresi Başkanlığı’na iletilmesi sağlanarak vergi kaçakçılığının önüne geçildi.
Yasal Düzenlemelerle Kayıt Dışılık Engelleniyor
Bakanlık, akaryakıt sektörüne dair yasal düzenlemelerde de köklü değişiklikler yaptı. Artık, faturaların mal teslimi veya hizmet sunumu gerçekleştiği anda düzenlenmesi zorunlu hale getirildi. Bununla birlikte, sektördeki dağıtıcı ve bayilerden teminat alınması, vergi ve sosyal güvenlik borcu bulunan firmaların faaliyetlerini durdurma yetkisi de getirildi.
Lisans ve Teminat Uygulaması
Akaryakıt dağıtıcıları ve bayiler için lisans alma şartları sıkılaştırıldı. 2018 yılında 120 civarında olan dağıtıcı lisansı sahibi sayısı, yapılan düzenlemelerle 35'e düşürüldü. Teminat uygulamasıyla sektörde mali güvenlik artırıldı. Ayrıca, satışların kayıt dışı yapılması amacıyla sistemlere yapılan müdahaleler, hapis cezası ve idari para cezalarıyla cezalandırılmaya başlandı.
Saha Denetimleri ve İzleme
Gelir İdaresi Başkanlığı, akaryakıt piyasasında etkin denetim için saha çalışmalarını da artırdı. 2024 yılı itibarıyla, 4 bin 475 mükellef ve 293 bin 966 pompa üzerinde 53 bin 396 denetim gerçekleştirildi. Bu denetimler, sektördeki usulsüzlüklerin önlenmesinde büyük rol oynuyor.
Yeni Teknolojik Düzenlemeler: Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS)
Bakanlık, vergi kaybını önlemek için yeni bir adım atarak Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi’ni (UTTS) devreye almayı planlıyor. Bu sistem, taşıtların plaka bilgilerini otomatik olarak kaydedecek ve akaryakıt alımı sırasında yanlış plakaya fiş düzenlenmesini engelleyecek. Uygulama, 1 Ocak 2025'ten itibaren zorunlu olacak.
Bakan Şimşek'ten Açıklama
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, akaryakıt sektöründeki düzenlemelere ilişkin önemli açıklamalarda bulundu. Şimşek, "Yapılan tüm bu çalışmalar neticesinde akaryakıt piyasasındaki suistimaller ve kanuna aykırı fiiller büyük ölçüde önlendi. Son olarak kısa süre içinde Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi'nin devreye alınmasıyla elle plaka girişi ve bu sayede usulsüz akaryakıt fişi düzenlenmesi engellenerek akaryakıt istasyonlarındaki vergi kaybının önlenmesi için önemli bir adım atılmış olacak." dedi.
Yıl Sonu İçin Uyumluluk Uyarısı
Bakan Şimşek, sistemin uygulanması için akaryakıt istasyonu işleten mükelleflere yıl sonuna kadar en az bir pompa ünitesini sisteme uyumlu hale getirmeleri gerektiğini hatırlattı. Ayrıca, sistemin sürekli çevrim içi olmasının sorumluluğunun mükellefe ait olduğunu vurguladı.
Bu yeni düzenlemelerle, sektördeki vergi kaybı önemli ölçüde azalacak ve akaryakıt piyasasında daha şeffaf bir ortam oluşturulacak.
