Türkiye, 6 Şubat 2023’te yaşanan Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından büyük bir iyileşme süreci başlatıyor. Afet sonrası "Afet Sonrası İhya İlleri" olarak belirlenen Malatya, Kahramanmaraş, Gaziantep, Adıyaman ve Hatay, özel projelerle hızla toparlanacak ve yeniden ekonomiye kazandırılacak.
Türkiye, 2024-2028 yıllarını kapsayan "Bölgesel Gelişme ve Ulusal Stratejisi" çerçevesinde, depremden etkilenen 5 ilde önemli kalkınma projeleri başlatacak. Bu projeler, bölgenin fiziksel, ekonomik, sosyal ve kurumsal iyileşmesini hedefliyor. Malatya, Kahramanmaraş, Gaziantep, Adıyaman ve Hatay, bu süreçte, hem afet sonrası toparlanma hem de daha ileri bir kalkınma hedefiyle “Afet Sonrası İhya İlleri” olarak öne çıkacak.
Ekonomik ve Sosyal Kalkınma İçin Yeni Planlar
Bu illerdeki kalkınma süreci dört ana başlık altında şekillendirilecek: fiziksel iyileşme, ekonomik güçlendirme, sosyal kalkınma ve kurumsal yapıların güçlendirilmesi. Her bir ilde yerel kültür ve tarih korunarak, afet risklerine karşı dirençli yapılar inşa edilecek. Bölgenin sosyal altyapı ihtiyaçları da karşılanarak, yaşam kalitesinin artırılması sağlanacak.
Afet Lojistiği ve Yeni Altyapılar
Bu kapsamda, farklı yerleşim düzeylerinde afet lojistiği merkezleri ve depoları kurulacak. Yerleşim yerlerinde, afet riskleri göz önünde bulundurularak yapılan mekansal planlarla, bu illerin geleceğe dönük sürdürülebilir yapılarla inşa edilmesi sağlanacak. Ayrıca, çevresel faktörler dikkate alınarak yeşil dönüşüm ve sürdürülebilirlik ilkelerine uygun çözümler uygulanacak.
Kültürel ve Tarihi Yapıların Yeniden İnşası
Afet sonrası, hasar gören kültür ve turizm alanları ile tarihi yapılar, özgün dokusuna sadık kalarak yenilenecek. Hatay ve Adıyaman gibi illerdeki tescilli yapılar, restorasyon ve renovasyon süreçleriyle eski haline getirilecek. Bu yenileme çalışmaları, bölgenin kültürel mirasının korunmasını sağlarken, kentsel yaşama tekrar kazandırılmasını hedefleyecek.
Yeniden İnşa Sürecinde Çevresel Duyarlılık
Afet sonrası, özellikle enkaz kaldırma faaliyetlerinin çevre ve toplum sağlığına zarar vermemesi için gerekli tedbirler alınacak. Çevreye duyarlı enkaz döküm sahaları oluşturulacak, bu sayede zarar verme riski en aza indirilecek. Ayrıca, kentsel ve kırsal yaşam alanları yeniden inşa edilirken, doğa dostu malzemeler seçilecek, enerji verimliliği artırılacak ve atık yönetimi konusunda sürdürülebilir çözümler sağlanacak.
Sanayi ve Ticaret Alanlarında Yeniden Yapılandırma
Afet sonrası yıkılan sanayi ve ticaret alanları da güçlendirilecek ve yeniden inşa edilecek. Bu illerdeki Organize Sanayi Bölgeleri (OSB) ve sanayi sitelerinin faaliyetleri canlandırılacak, ulaşıma dair altyapı sorunları öncelikli olarak çözülecek. Ayrıca, nitelikli iş gücünün geri dönmesini teşvik etmek amacıyla mesleki eğitimler düzenlenecek ve istihdam garantili projeler hayata geçirilecek.
Kırsal Alanlarda Gelişim
Kırsal dokunun korunması ve yeniden yapılandırılması da önemli bir hedef olacak. Kırsal yaşam alanlarının ekolojik yapıya uyumlu olarak yeniden inşa edilmesi sağlanacak. Bu süreçte, fiziki ve sosyal altyapı iyileştirmeleri yapılacak, engelli bireylerin yaşam alanları da göz önünde bulundurularak erişilebilirlik artırılacak.
Deprem Sonrası Ekonomik Faaliyetlerin Canlandırılması
Afet bölgelerinde ekonomik faaliyetler, tarihsel ve yerel özelliklere uygun şekilde güçlendirilecek. Tarım ve sanayi sektörlerinin entegrasyonu sağlanacak, kırsal ve kentsel ekonomiler arasında işbirliği yapılacak. Bu sayede, hem yerel ekonomilerin toparlanması sağlanacak hem de bölgedeki üretim yapıları güçlendirilecek.
Teknoloji ve İnovasyon Desteklenecek
Afet sonrası ekonomik iyileşme sürecinde, yerli ve ileri teknolojiler geliştirilmesine yönelik AR-GE ve girişimcilik faaliyetleri desteklenecek. Teknolojik gelişmelerin bölgeye uyarlanmasıyla, hem ekonomik hem de sosyal kalkınma hızlandırılacak. Ayrıca, afetlere dayanıklı tarım ve hayvancılık altyapıları kurularak, kırsal ekonominin desteklenmesi sağlanacak.
Afet Sonrası Toplum Katılımı ve Kapasite Artışı
Afet sonrası iyileşme sürecinde, toplumun tüm kesimlerinin aktif katılımı sağlanacak. STK'lar, yerel yönetimler, akademisyenler ve kamu kurumları, afet yönetimi süreçlerine dahil edilecek. Ayrıca, afet riskleri ve kriz yönetimi konusunda yerel kapasitenin artırılması sağlanacak. Bu sayede, toplumun dayanıklılığı güçlendirilecek ve afetlere karşı hazırlıklı bir yapı oluşturulacak.