Fatih Çarşamba semtinde yer alan ve Sultan 3. Murat’ın Darüssade Ağası Mehmet Ağa tarafından 1585 yılında inşa ettirilen Mehmed Ağa Camii, yıllar içinde tarihi dokusunu kaybetmeye başladı. Mimar Davud Ağa tarafından yapılan cami ve külliye, zaman içinde yapılan müdahalelerle büyük oranda bozuldu. Ancak son olarak camiye takılan PVC pencereler, tarihi yapının özgünlüğünü ve mimarisini ciddi şekilde zedeledi.
Tarihi Yapıya Yapılan Yanlış Müdahaleler
Arkeolog Ömer Faruk Yavaşçay, caminin tarihi yapısındaki bu değişikliklere dikkat çekerek, "Maalesef camiye takılan PVC pencereler tamamen yanlıştır. Bu müdahaleler caminin orijinal yapısını bozdu. PVC pencere kullanımı daha ucuz olduğu için tercih ediliyor ancak tarihi bir yapıda böyle bir değişiklik, caminin estetik ve kültürel değerini zedeliyor" dedi. Yavaşçay, tarihi yapıya yapılan bu tür müdahalelerin, caminin özgün dokusuna zarar verdiğini belirtti.
Hamam ve Sadaka Taşları da Tehdit Altında
Tarihi cami külliyesinin diğer bölümleri de benzer şekilde tahrip olmuş durumda. Caminin içinde yer alan hamam, geçtiğimiz yıl kapatıldıktan sonra harabe haline gelmiş ve binaya ait olmayan eklentilerle şekil değiştirmiş. Yavaşçay, hamamın en kısa sürede aslına uygun şekilde restore edilmesi gerektiğini vurguladı. Ayrıca caminin çevresindeki tarihi sadaka taşlarının betona gömülmesi, bu taşların kaybolma tehlikesiyle karşı karşıya olduğuna işaret ediyor. "Sadaka taşları, tarihi yapılar için büyük önem taşır. Ancak caminin çevresindeki taşlar betona gömülerek yok olma tehlikesiyle karşı karşıya" diyen Yavaşçay, bu taşların yüzeye çıkarılıp koruma altına alınması gerektiğini belirtti.
Tarihi Çeşmeler de Bozulmuş Durumda
Caminin çevresindeki tarihi çeşmelerin durumu da içler acısı. Çeşmelerin kenarlarına yapılan beton eklemeler ve üzerine yazılar yazılması, tarihi yapının görünümünü bozan bir diğer müdahale. Yavaşçay, "Çeşmelerin üzerindeki yazılar ve beton eklemeler de yapının tarihi değerini zedeliyor. Bu tür değişiklikler, bir kültürel mirasın orijinal haline saygısızlık anlamına gelir" dedi.
Caminin Tarihi Önemi
Mehmed Ağa Camii, yalnızca İstanbul'un önemli camilerinden biri değil, aynı zamanda Osmanlı İmparatorluğu'nun önemli figürlerinden olan Sultan 3. Murad’ın darüssade ağası Mehmet Ağa tarafından yaptırılmıştır. Caminin yapımına Mimar Sinan’ın öğrencisi Davud Ağa'nın liderliğinde başlanmış ve cami, külliyesiyle birlikte dönemin mimari tarzını yansıtmaktadır. Caminin içinde yer alan hamam, çeşmeler ve sadaka taşları da bu külliyenin önemli parçalarındandır. Bu yapılar, hem mimari açıdan hem de kültürel miras açısından büyük değer taşımaktadır.
Ancak, yapılan yanlış müdahalelerle bu tarihi mirasın büyük kısmı yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. Arkeologlar ve tarihçiler, caminin ve külliyenin aslına uygun şekilde restore edilmesi gerektiğini belirterek, bu yapının gelecek nesillere aktarılmasının önemine dikkat çekiyorlar. 439 yıllık bu tarihi yapının, kültürel ve mimari değerlerinin korunması gerektiği vurgulanıyor.