2024 Nobel Fizik Ödülü'nü "yapay sinir ağları ile makine öğrenimini sağlayan çalışmalarından" dolayı ABD'li John Hopfield ve İngiliz Geoffrey Hinton kazandı.
İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi, 2024 Nobel Fizik Ödülü’nün sahiplerini duyurdu. Bu yılki ödül, yapay sinir ağları ve makine öğrenimi alanında çığır açan çalışmalarıyla tanınan John Hopfield ve Geoffrey Hinton'a verildi. Bu iki bilim insanı, "yapay sinir ağları ile makine öğrenimini sağlayan temel keşif ve icatlar" nedeniyle bu prestijli ödüle layık görüldü.
Yapay Sinir Ağlarının Geliştiricileri
John Hopfield, verilerdeki görüntü, bilgi ve diğer örüntü türlerini depolayabilen ve yeniden yapılandırabilen ilişkisel bir bellek oluşturarak makine öğrenimi alanına büyük katkılarda bulundu. Geoffrey Hinton ise verilerdeki özellikleri insan müdahalesi olmadan bulabilen yenilikçi bir yöntem geliştirdi. Bu sayede, resimlerdeki belirli öğeleri tanımlama gibi karmaşık görevleri gerçekleştirmek mümkün hale geldi.
Önceki Ödül Sahipleri
2023 Nobel Fizik Ödülü, zamanın en küçük birimi olan attosaniye ışık darbeleri üreten deneysel yöntemleri keşfeden üç fizikçiye verilmişti. Bu fizikçiler arasında ABD'li Pierre Agostini, Macar Ferenc Krausz ve Fransız Anne L'Huillier yer alıyordu.
John Hopfield ve Geoffrey Hinton Kimdir?
John Hopfield, 15 Temmuz 1933'te ABD’nin Illinois eyaletinde dünyaya geldi. California Teknoloji Üniversitesi'nde kurduğu doktora programı ile dikkat çekerken, 2022 yılında Boltzmann Madalyası'nı kazandı. Şu anda Princeton Üniversitesi'nde Moleküler Biyoloji Profesörü olarak görev yapmaktadır.
Geoffrey Hinton ise 6 Aralık 1947'de Londra'da doğdu. İngiliz-Kanadalı bilgisayar bilimcisi, yapay sinir ağları üzerine yaptığı öncü çalışmalarla "Yapay Zekanın Babası" unvanını kazandı. 2018 yılında Turing Ödülü'nü alarak bilgisayar bilimleri alanındaki katkılarını taçlandırdı. Hinton, Mayıs 2023'te yapay zeka teknolojilerinin riskleri hakkında endişelerini dile getirerek Google'dan ayrıldığını duyurdu. Şu anda Toronto Üniversitesi'nde Bilgisayar Bilimleri profesörü olarak çalışmalarını sürdürmektedir.
Nobel Ödülleri Hakkında
Alfred Nobel'in vasiyeti doğrultusunda 1900 yılında kurulan Nobel Vakfı, insanlığa hizmet eden bireyleri ve kuruluşları ödüllendiriyor. Nobel Ödülleri, fizik, kimya, edebiyat, barış ve tıp gibi beş ana dalda veriliyor ve her yıl Alfred Nobel'in ölüm yıldönümü olan 10 Aralık’ta düzenlenen törenle sahiplerine takdim ediliyor. Ekonomi alanında ise Nobel Ödülü, 1968 yılında İsveç Merkez Bankası tarafından kuruldu.
Nobel Ödülleri, tarih boyunca bazı yıllarda verilmemiştir. Özellikle Birinci ve İkinci Dünya Savaşları sırasında birçok ödül iptal edilmiştir. Ayrıca, Kovid-19 salgını nedeniyle 2020 ve 2021 yıllarında da ödül törenleri gerçekleştirilememiştir.