Türkiye Cumhuriyeti'nin sanayi tarihinin ilk adımlarından biri olan SEKA Kağıt Fabrikası, 140 yıllık geçmişiyle hem üretim hem de tarihi açıdan büyük bir öneme sahip. 1934 yılında temeli atılan ve Türkiye'nin ilk sanayi kuruluşlarından biri olarak kabul edilen SEKA, 2016 yılında restore edilerek müze haline getirildi. Müzede yer alan pek çok tarihi makine arasında, özellikle 1884 yılında Almanya'da üretilen ve zarf üretiminde kullanılan makine dikkatleri üzerine çekiyor.
Bu 140 yıllık makine, dönemin mühendislik harikalarından biri olarak, tek mil üzerinden aldığı güçle tüm parçalarını çalıştırabiliyor. Zarf üretiminde kullanılan bu makine, farklı boyutlardaki zarfları kesip, katlayıp, yapıştırıyor ve baskı yapabiliyor. 1884'te Almanya'da üretilen bu makine, teknolojinin sınırlarını zorlayan tasarımıyla yıllara meydan okuyor. SEKA Kağıt Fabrikası’nda yıllarca çalışan ve müzenin kurulmasına katkı sağlayan emekli işçi Şaban Günay, bu makinenin özelliklerini ve geçmişteki üretim sürecini anlattı.
Günay, makinenin tüm gücünü altındaki bir milden aldığını belirterek, "Makine, üzerinde görmüş olduğunuz tüm hareketleri tek bir milden alarak çalışıyor. Bu özelliğiyle dönemin mühendislik başarısını gözler önüne seriyor" dedi. SEKA Kağıt Fabrikası'nda uzun yıllar çalıştıktan sonra emekli olan Günay, müzenin kuruluş sürecinde de görev alarak, makinelerin bakımlarını yaparak serginin daha verimli hale gelmesine yardımcı olduğunu ifade etti.
Müzede Geçmişin İzleri Yaşatılıyor
Şaban Günay, müzede yalnızca eski makinelerin değil, fabrikanın emektar işçilerinin de hatıralarının yaşatıldığını vurguladı. "Emekli olan arkadaşlarımın hatıralarının yaşatılması, onların çocuklarının ve aile üyelerinin bu müzeye gelerek geçmişe tanıklık etmeleri çok güzel bir şey" diyerek, müzenin sadece makineleri değil, insanların geçmişini de yansıttığını söyledi.
Bir diğer dikkat çeken anı ise Günay’ın, fabrikanın çalışanları için düğün davetiyesi bastığı bir döneme ait. "Yasak olmasına rağmen bir arkadaşımızın davetiyesini bastım, yakalandık ve ihtar cezası aldım. O da bir hatıra olarak kaldı" diyerek, geçmişteki sıcak ve samimi çalışma ortamını anımsattı.
Ailevi Bağlar ve Ziyaretler
SEKA Kağıt Fabrikası müzesini ziyaret eden Halil Şenel, "Babam 30 yıl burada çalıştı. Biz de müzeyi görmek için geldik, geçmişte yapılan çalışmaların nasıl olduğunu burada görmek çok anlamlı" dedi. Şenel ve ailesi, fabrikadaki üretim süreci ve kullanılan makineler hakkında bilgi edinerek geçmişin izlerini yakından keşfettiler.